TABEIROSMONTES
  • Novas
    • Presentación
    • Contacto
    • Colabora
  • Terra
    • A Estrada >
      • Agar (Santa Mariña)
      • Aguións (Santa María)
      • Ancorados (San Pedro)
      • Ancorados (San Tomé)
      • Arca (San Miguel)
      • Arnois (San Xiao)
      • Baloira (San Salvador)
      • Barbude (San Martiño)
      • Barcala (San Miguel)
      • Barcala (Santa Mariña)
      • Berres (San Vicenzo)
      • Callobre (San Martiño)
      • Castro (San Miguel)
      • Cereixo (San Xurxo)
      • Codeseda (San Xurxo)
      • Cora (San Miguel)
      • Couso (Santa María)
      • Curantes (San Miguel)
      • Estrada, A (San Paio)
      • Frades (Santa María)
      • Guimarei (San Xiao)
      • Lagartóns (Santo Estevo)
      • Lamas (San Breixo)
      • Liripio (San Xoán Bautista)
      • Loimil (Santa María)
      • Matalobos (Santa Baia)
      • Moreira (San Miguel)
      • Nigoi (Santa María)
      • Oca (Santo Estevo)
      • Olives (Santa María)
      • Orazo (San Pedro)
      • Ouzande (San Lourenzo)
      • Parada (San Pedro)
      • Paradela (Santa María)
      • Pardemarín (Santa Baia)
      • Remesar (San Cristovo)
      • Ribeira (Santa Mariña)
      • Ribela (Santa Mariña)
      • Riobó (San Martiño)
      • Rubín (Santa María)
      • Sabucedo (San Lourenzo)
      • Santeles (San Xoán)
      • Somoza, A (Santo André)
      • Souto (Santo André)
      • Tabeirós (Santiago)
      • Toedo (San Pedro)
      • Vea (San Xiao)
      • Vea (San Xurxo)
      • Vea (Santa Cristina) >
        • Santa Cristina de Vea (Santa Cristina)
      • Vea (Santo André)
      • Vinseiro (Santa Cristina)
    • Beariz >
      • Beariz (Santa María)
      • Lebozán (Santa Cruz)
      • Xirazga (San Salvador)
    • Cerdedo >
      • Castro (Santa Baia)
      • Cerdedo (San Xoán)
      • Figueiroa (San Martiño)
      • Folgoso (Santa María)
      • Parada (San Pedro)
      • Pedre (Santo Estevo)
      • Quireza (San Tomé)
      • Tomonde (Santa María)
    • Forcarei >
      • Aciveiro (Santa María)
      • Castrelo (Santa Mariña)
      • Dúas Igrexas (Santa María)
      • Forcarei (San Martiño)
      • Madanela de Montes, A (Santa María Madanela)
      • Meavía (San Xoán)
      • Millarada (San Amedio)
      • Pardesoa (Santiago)
      • Pereira (San Bartolomeu)
      • Presqueiras (San Miguel)
      • Presqueiras (Santa Mariña)
      • Quintillán (San Pedro)
      • Ventoxo (San Nicolao)
  • Patrimonio
    • Material >
      • Arquitectura vernácula >
        • Pombais
        • Reloxos de sol
      • Castros >
        • Castro de Barbude
        • Castro de Garellas
        • Castro Loureiro
        • Castro da Mouteira
        • Castro de Ribela
        • Castrp Valente
      • Cruceiros >
        • A Estrada
        • Forcarei
        • Cerdedo
      • Hórreos >
        • O hórreo do Coto Nabal
        • Hórreo de Quintela
      • Igrexas >
        • Capela de San Bartolomé
      • Industria
      • Lavadoiros >
        • Lavodoiro de Liñares
        • Lavadoiro de Fontegrande
        • Lavadoiro do Souto
      • Megalítico
      • Mámoas
      • Mosteiros >
        • Aciveiro
      • Muíños >
        • Muíño de Ricovanca
        • Muíños de Vesacarballa
      • Neveiras >
        • Neveiras de Fixó
        • Neveiras do mosteiro de Aciveiro
      • Pazos >
        • Casa e capela de San Ildefonso na Algalia (Guimarei)
        • A casa de Araúxo en Ponte-Sarandón
        • Casa de Badía
        • Casa de A Silva en Ribadulla (Arnois)
        • A Casa da Condesa (ou do Piñeiro) en Santa Mariña de Ribeira
        • A casa de Sesto (Ribela)
        • Casa de Recarei (Curantes)
        • Casa de Miranda (Santeles)
        • Casa de A Silva en Vendexa
        • A Casa Grande de Parada
        • A Casa Grande de San Paio de Figueiroa
        • Casa de Barcia en San Miguel de Cora
        • A casa de "Os Muros"en San Pedro de Parada
        • Casa de Vilanova en Remesar
        • "Casa Varela” en Pereiras
        • Os Mondragón de Vilasusán.Remesar
        • O Pazo do Outeiro de Maíndo (Couso)
        • Pazo de Correáns
        • Pazo de Guimarei
        • Pazo da Mota
        • Pazo de Monteagudo
        • Pazo de Oca
        • Pazo de Preguecido
        • Pazo de Valiñas
        • Pazo de Xerliz
      • Petos de ánimas
      • Petróglifos >
        • Cuiña (Quireza)
        • Laxa da Romaxe
        • Laxas de Penide
      • Pontes >
        • Ponte de Ricovanca
        • Ponte de Santo Antonio
        • Ponte Vea
        • Ponte de Gundián
        • Ponte de Paradela
        • Ponte de Parada
        • Ponte de Leira
        • Ponte Liñares
        • Ponte do Reconco
        • Ponte de Gomail
        • Ponte do Crego
        • Ponte Carballa
        • Ponte de Andón
        • Ponte de Pedre
        • Pontes do Lérez
      • Torres e castelos >
        • A Torre da Barreira
        • Castelo de Cira
        • Fortaleza/Castro de Terra de Montes
        • Torre de alarma de Barciela
        • Torre de Guimarei
    • Natural >
      • Árbores >
        • Sobreira de Valboa
        • Sobreira de Valiñas
      • Fervenzas >
        • Fervenza de Callobre
        • Fervenza da Caldeira
        • Fervenza da Cova do Lago
        • Fervenza de Curantes
        • Freixa de Chamosa
        • Fervenza da Firveda
        • Fervenza da Graña
        • Pozo Sangoento
        • Fervenza do Segón
      • Fontes
      • Flora >
        • Cogumelos
        • Piornal de San Trocado
      • Fauna >
        • Aves >
          • Canilonga
        • Anfibios e réptiles
        • Invertebrados
        • Mamíferos >
          • Lontra
        • Peixes
      • Lagoas >
        • Canteira de Ventoxo
        • Lagoa Sacra
        • Lagoa do Seixo
      • Montes >
        • Cádabo
        • Candán
        • Monte do Seixo
        • Montouto
        • Pico Sacro >
          • Fotografías
          • Textos
          • Vídeos
        • Serra de Cabanelas
      • Penedos >
        • Penedas de Naveiro
      • Ríos >
        • Umia
        • Ulla
      • Vales
    • Inmaterial >
      • Entroido
      • Haxiografía
      • Mitoloxía
      • Oficios >
        • Esmoleiros
      • Romaxes >
        • A Saleta de Bugarín
      • Rapa das bestas >
        • Fotografía >
          • Fotorapa
          • 2008
          • 2009
          • 2010
          • 2011
          • 2012
        • Vídeo
        • Publicacións
      • San Xoán
  • Artes
    • Artesanía >
      • Fernando Porto
    • Cine >
      • Chano Piñeiro
    • Escultura >
      • Ignacio Cerviño
      • Esculturas funerarias >
        • Cemiterio de Folgoso
      • A purísima de Asorey
    • Fotografía >
      • Karina
      • Pedro Brey Guerra
      • Maxcarun >
        • Aves
        • Insectos
        • Mamíferos
        • Reptis e anfíbios
      • Naturgalicia
    • Música >
      • Banda de Gaitas de Forcarei
      • Coral Polifónica Estradense
      • Chorovía na moucarría
      • Gaiteiros de Soutelo
      • Nao
      • Xenreira
      • Xosé Lueiro
    • Pintura >
      • Virxilio Blanco
    • Teatro
  • Letras
    • Avelina Valladares
    • Andrea Porto >
      • Textos
    • Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
    • Antonio Fraguas
    • Antonio Rodríguez Fraiz >
      • Textos
      • Estudos
      • Entrevistas
    • Carlos Loureiro >
      • Textos
    • Carlos Mella
    • Calros Solla >
      • Textos
    • David Otero >
      • Textos
      • Fiestra Con Masa
    • Dionísio Pereira >
      • Textos
    • Goretti Sanmartín >
      • Textos
    • Manuel Cabada Castro >
      • Textos
    • Manuel García Barros >
      • Correspondencia >
        • Cecilia Alcoba
        • Xosé Ramón Fernández Oxea (BEN-CHO-SHEY)
      • Documentos
      • Fotos
      • Vídeos
      • Estudos
    • Manuel Daniel Varela Buxán >
      • Fotos
      • Textos
    • Marcial Valladares Núñez >
      • Actividades
      • Estudos
      • Obra
      • Vídeo
    • Neves Soutelo >
      • Textos
    • Olimpio Arca Caldas >
      • Fotos
      • Obras
      • Vídeos
    • Ramón de Valenzuela Otero >
      • Achegas >
        • Sermos Galiza
      • Fotos
      • Vídeos
    • Santiago Gómez Tato
    • Sindo Villamayor >
      • Sindo Villamayor
    • Susana Sánchez Aríns >
      • Susana Sánchez Arins
    • Xoán Carlos Garrido
    • Xosé Luna Sanmartín >
      • Recursos
    • Xosé Manuel Martínez Oca
    • Xoseme Mosquera >
      • Vida
      • Obra
    • Xosé Manuel Cabada Vázquez >
      • Biografía
      • Documentos
      • Imaxes
      • Obra
    • Xosé Otero Abelleira >
      • Fotografías
    • Xosé Roxelio Otero Espasandín >
      • Do autor >
        • Vivir morrendo
      • Paisaxe vital de Xosé Otero Espasandín con Castro ao lonxe
      • Un Otero Espasandín de vinte anos
    • Xosé Varela Buela
    • Xurxo Esquío >
      • Xurxo Esquío
  • Historia
    • Feitos >
      • Prehistoria
      • Idade Antiga
      • Idade Media
      • Idade Moderna
      • Idade Contemporánea >
        • Revolta labrega de 1915 >
          • Sociedades agrarias
          • Xornais e documentos
          • Sociedade de Instrución Unión de Rubín de La Habana
          • Recuperación da Festa Labrega
          • Revolta labrega de 1915
    • Persoas >
      • Anxel Campos Varela
      • Manuel Ventura Figueroa
      • Mary Isaura
      • Pedro Campos Couceiro
      • Pedro Varela Castro
      • Ramón Silvestre Verea García
      • Virxinia Pereira
      • Waldo Álvarez Insua
  • Memoria
    • Actividades >
      • Ponte do Barco
      • Eliminación da simboloxía franquista
      • Homenaxe nacional as vítimas do franquismo en San Simón
      • Homenaxe a Xoán Xesús González
      • Proxección de "A derradeira lección do mestre" (24-3-2007)
      • Homenaxe aos paseados da Ponte do Regueiro
      • Conmemoración do 5 de xuño (5-06-2007)
      • Homenaxe a Bernardo Mato Castro na súa escola (8-7-2006)
    • Documentos >
      • Causas >
        • Así se xustifica unha condena a morte de José Costés Fernández e José Gómez Rivas >
          • Ideas polas que se mata a Cortés Fernández
      • Cartas >
        • Manuel Graciano ao Goberno Portugués
        • Carta dos Concelleiros ao pobo da Estrada
        • Ramón Fernánde Rico
        • José Mª Pena
      • Instrucións para a resistencia
      • Oficio de Crego de Castro (Cerdedo)
      • Memorias >
        • Memorias dun proscrito
      • Prensa >
        • Galicia Libre
      • Publicacións
    • Feitos >
      • O levantamento franquista na Estrada
      • A Estrada viste a camisa azul
      • O “imposto revolucionario”
      • O saqueo do pobo. O invento do secuestro express
      • As incautacións: A insticionalización do roubo
      • A interrupción tráxica do galeguismo
      • Represión do maxisterio estradense
      • Mulleres, dignidade e rebeldía
    • Imaxes >
      • Vitimas do franquismo
    • Listaxes >
      • A Estrada >
        • Fuxidos da parroquia de Guimarei
        • Presos en San Simón
      • Terra de Montes >
        • Beariz
        • Cerdedo
        • Forcarei
    • Lugares >
      • A casa do pobo de Deán (Cerdedo)
      • A república de Guimarei
      • Campo de Laudas
      • Ponte do Regueiro
      • Quilómetro 1 da Avenida de Buenos Aires: Aquí se fusilou
      • Simboloxía franquista
    • Nomes >
      • Antonio Sueiro Cadavide
      • Alfonso Ramiro Castro Dono
      • Alfredo Iglesias Álvarez
      • Candido Tafalla Froiz
      • Manuel Brea Abades
      • Manuel Garrido "O resucitado"
      • Francisco Varela Garrido
      • Isolino Feros Salgueiro
      • José Mª Baliño Sánchez
      • José María Pena
      • Manuel García Barros
      • Antonio Fraguas Fraguas
      • Jesús Ignacio Puente Fontanes (Balseiros)
      • Bernardo Mato Castro
      • Hixinio Carracedo Ruzo >
        • Fotos homenaxe a Carracedo na Somoza no seu 75 cabodano
      • José Gómez Rivas
      • José Mª Taberneiro
      • José Rodríguez Sangiao
      • Manuel Puente Porto
      • Manuel Coto Chan
      • Martiño Ferreiro Álvarez
      • Ramón Fernández Rico
      • Ventín, 5 da mesma familia fusilados xuntos
    • Represores >
      • Padre Nieto
    • Testemuños >
      • David García Insua
      • Roxelio Arca
  • Movementos
    • Asociacionismo cultural >
      • A.C. A Estrada >
        • Antonio Fraguas e o monumento aos mártires
        • Enterro da Sardiña
        • Mostra de artesanía da Estrada
        • Simposio de literatura galega de autoría estradense
      • A. C. O Brado
      • Contrarretranca
      • A. C. Vagalumes >
        • Actividades >
          • Conmemorar Carvalho Calero
        • Vídeos
        • Publicacións
        • Fotos
      • AEC Verbo Xido >
        • Carteis e publicacións
        • Defensa das árbores autóctonas
      • Capitán Gosende
      • CETMO
      • Colectivo Portalén
    • Ecoloxismo >
      • Atri Non
      • Invasión eólica
    • Emigración >
      • Arxentina
      • Brasil
      • Cuba >
        • Nomes >
          • Manuel Álvarez Fuentes
          • Jesús Barros López
    • Ensino >
      • Primaria >
        • CEIP de Figueroa >
          • CEIP de Figueroa (A biblio de Carola)
        • CEIP Cabada Vázquez
        • CEIP Pérez Viondi
        • CEIP Villar Parama
        • CEIP O Foxo >
          • As nosas cousas
          • Bilbioteca
          • Peque Xenios
          • Pereiriños
      • Secundaria >
        • IES Nº 1 >
          • Fotos
        • IES Manuel García Barros >
          • As nosas letras
        • IES Plurilingüe Antón Losada Diéguez
        • IES Chano Piñeiro >
          • O Chaniño - Biblioteca
          • Lingua de Montes
    • Feminismo >
      • Asociacionismo >
        • Colectivo Feminista
        • Espadela >
          • A muller na Terra de Montes (Exposición do CETMO)
          • Festa da Vincha
    • Loita labrega
    • Movemento obreiro
    • Movemento veciñal >
      • Contra a suba do IBI na Estrada
      • Loita contra a fusión de Cerdedo
    • Normalización lingüística >
      • Conflito do Foxo
      • Letras galegas 1970 na Estrada
      • Queremos Galego
    • Pacifismo
    • Política >
      • BNG
      • PSOE
      • PP
      • OUTROS
  • Arquivo
    • Foto >
      • Edificios
      • Eventos
      • Deporte
      • Industria
      • Nomes
      • Rúas
      • Xente
    • Vídeo >
      • Documentais >
        • CETMO
        • A Estrada románica
      • Filmes
      • Actos
      • Conversas
      • Imaxes
    • Audio >
      • Voces
    • Publicación >
      • Libros >
        • Ond´o sol facheaba ó amañecer. Vida e obra de Avelina Valladares. Xosé Luna Sanmartín
        • Vagalumes. Manuel Cabada Vázquez
        • A Estrada
      • Xornais >
        • Eco de la Estrada
        • El Emigrado
        • El Estradense
      • Revistas >
        • Contrarretranca
        • Cotaredo
        • Tabeirós Terra
        • Verbo Xido
      • Folletos

O mestre republicano de Pardesoa

8/12/2024

4 Comentários

 

O mestre Fermín López Varela eríxese en Forcarei como paradigma dunha escola laica, innovadora, solidaria e integradora, truncada polo franquismo

Calros Solla
Fotografia
Edificio da escola vella de Pardesoa (Foto-Juan Soto).
FotografiaHimno republicano para los niños, poema da autoría de Fermín López Varela.
Fermín López Varela, nado o 30 de marzo de 1911, era fillo de Indalecio López Balseiros, “acaudalado industrial” de Cachafeiro (Forcarei). Sospeitamos que Indalecio López rexentaba unha empresa vinculada ao ramo dos transportes, xa que, un ano antes (Galicia Nueva, 25-5-1928), o camión PO-3007 da súa propiedade fora sancionado pola Garda Civil de San Xurxo de Sacos (Cotobade) por mor dunha infracción de tráfico. Cotexando o nº de matrícula co ano de matriculación, o vehículo era do trinque.
Fermín López Varela rematou os seus estudos de Maxisterio na Escola Normal de Pontevedra en xuño de 1929. Na mesma páxina do xornal vigués El Pueblo Gallego (5-6-1929) onde lemos a nova, publicitábase a máquina de escribir Kappel: “Revolución completa en máquinas de escribir. Superior a todas las marcas conocidas. Precisión mecánica de la invencible industria alemana”. O trebello púñase á venda por 800 pesetas, sufragábeis en dez meses. Fermín andaba nos 18 anos.
En agosto do 29, o correspondente do xornal bonaerense Correo de Galicia en Forcarei trasládalle ao recén titulado Fermín López a súa en hora boa. O xornal ourensán Galicia do 26 de maio de 1931 informa que, con data do 31 de xaneiro, Fermín López solicitáralle á administración educativa rexentar unha praza de interino. O 31 de maio dese mesmo ano, o tamén ourensán La Región publica que a Fermín López se lle viña de asignar a escola do lugar de Pereiras, pertencente á parroquia de Rabeda e concello de Taboadela (Ourense).
Tras unha brevísima estadía na escola de Pereiras, El Pueblo Gallego (7-11-1931) informa que Fermín López fora nomeado polo Consello Provincial de 1ª Ensinanza mestre interino da escola da parroquia de Salto, no concello de Rodeiro.
O xornal pontevedrés Progreso do 17 de novembro de 1931 (martes) informa que os días 14, 15 e 16, durante a celebración na capital duns cursos de selección para o ingreso no Maxisterio, chegaran dende diversos puntos da xeografía galega, un grupo numeroso de mestres co obxectivo de interromper a devandita actividade. Estes profesores son cualificados pola prensa de “elementos levantiscos” e “albototadores”. Practícanse moitas detencións. Entre os detidos figura Fermín López. O gobernador aplícalle unha sanción de 100 pesetas “por reincidente”. Os cursiños son, finalmente, suspendidos e adiados. O xornal coruñés El Ideal Gallego ofrécenos algunha máis explicación:
Los cursillos del Magisterio se vienen dando en esta ciudad [Pontevedra] con cierta anormalidad, debido a la campaña abstencionista que realiza un gran número de opositores.
El sábado [14], como se sabe, hubo distintos incidentes con motivo de la explosión de un pequeño petardo en el aula donde se daban las conferencias. Hubo carreras y cargas en los alrededores del Instituto y la policía practicó varias detenciones de maestros, entre los que se hallaban algunos forasteros.
En la noche del sábado se reunieron en el Centro Obrero numerosos cursillistas de Pontevedra con comisiones que habían llegado de otras provincias gallegas para fomentar la abstención...
O xornal Progreso do 19 de novembro informa da posta en liberdade de Fermín López Varela.
Dous anos despois, o 22 de marzo de 1933, El Pueblo Gallego informa da petición de man de Irene Blanco Adán, moza de Vilapouca (Soutelo), por parte de Fermín López Varela: Entre los novios se han cruzado los regalos de rigor, quedando la boda concertada para fecha próxima.
O 15 de maio de 1933, o xornal pontevedrés El País publica que Fermín López fora nomeado mestre interino da escola de Cernadelo (Presqueiras, Santa Mariña (Forcarei)), por tener su derecho reservado desde que hizo el servicio militar. Por posuír o título de bacharel, probabelmente só cumpriu catro semanas de mili. Naquela época, de non mediar pago de cota, o servizo militar tiña unha dura dun ano.
O 23 de decembro de 1933, El Pueblo Gallego publica as listaxes de mestras e mestres que superaran os cursos de selección do Maxisterio Primario. Nelas figura Fermín López Varela co número 10 do terceiro tribunal.
En marzo de 1934, Fermín López afíliase á Asociación de Trabajadores de la Enseñanza (UGT). Segue exercendo a docencia na escola de Cernadelo. Informa El Pueblo Gallego.
En novembro de 1934, Fermín López, “cursillista del 33”, elixe praza e decántase pola escola de Pardesoa (Forcarei). Informa o semanario pontevedrés El Noticiero Gallego (“Revista de Primera Enseñanza”).
O 5 de maio de 1936, El Pueblo Gallego reproduce na páxina 2 “La comunidad infantil en la escuela”, relatorio presentado por Fermín López ao Congreso Regional de Trabajadores de la Enseñanza de Galicia. Extraemos os seguintes retallos da súa exposición, imbuída do pensamento anarcocomunista de Kropotkin:
“Si al niño hay que prepararlo para la vida, si hay que hacer de él un ser consciente y responsable de sus actos, un verdadero hombre capaz de sentir, querer y obrar según los dictados de la Naturaleza, y, por consiguiente, según las necesidades de la comunidad social de que forme parte, no cabe duda que la Escuela tiene que ensanchar su campo de acción, a base de una educación más lógica y más en armonía con los principios de solidaridad, de ayuda mutua y de justicia...
El fin de la educación ha de ser, pues, el de crear una conciencia colectiva, en la cual las conciencias individuales que la integren se moverán con arreglo a las normas y leyes naturales de la comunidad...
Cada maestro constituirá, pues, dentro del marco de la Escuela una sociedad infantil, cuyo contenido doctrinal abarcará todos los aspectos de la vida. Para el gobierno de la comunidad, la administración correrá a cargo de los mismos niños y comprenderá todas las actividades del hacer escolar. Tendrá una junta o directiva con presidente, secretario etc., que convocará a reuniones o asambleas en los días que los camaradas acuerden. En dichas asambleas, el maestro actuará con un tacto exquisito, procurando que la camaradería y el orden natural sean el más preciado blasón de la agrupación. Además, ha de hacer que las cuestiones que sean objeto de debate se refieran a asuntos de palpitante interés y tengan como fin el amor y la justicia social. Las conclusiones aprobadas se anotarán en el libro de actas (pues la sociedad infantil tendrá los libros correspondientes).
También, si hubiera medios (llega con una máquina de escribir), será muy útil y pedagógico que la comunidad infantil tuviese un órgano periodístico para perpetuar la inicitaiva y pensamiento de cada individuo. Esta revista despertará, a su vez, la curiosidad del niño y constituirá un auxiliar poderoso para el desenvolvimiento de la naciente sociedad...”
Evócame Fermín López a historia do mestre Antoni Benaiges (“O mestre que prometeu o mar”, 2023) e o seu innovador método pedagóxico. Imaxino a Chano Piñeiro dirixindo a Enric Auquer. Imaxino unha riolada de nenas e nenos, xuntos e mesturados, arrodeando con aglaio unha mesa auxiliar; unha mesa na que se exhibe e se lles ofrece, xa non unha imprenta, senón unha flamante máquina de escribir. Que ben viría a Kappel do anuncio!
Nesa altura, un mestre de Primeira Ensinanza, cobraba 3.000 pesetas anuais (unhas 250 ptas. mensuais). Mesmo así, atopamos na prensa a Fermín López respondendo ao chamado da A.T.E. e contribuíndo economicamente para defender nos tribunais as reivindicacións do gremio.
O 23 de xuño de 1936, Fermín López publica no nº 56 da revista pontevedresa Escuela Vivida (“Órgano de la Casa del Maestro”) un seu poema, intitulado: “Himno republicano para los niños”. Eis os primeiros versos:
Compañeros, cantemos a Riego / y llevémosle en los corazones; / en la Escuela serán las canciones / siempre himnos de libertad. / En su época fue aquel Fernando / quien le puso en pedazos un día; / toda España lloró en su agonía, / y lloró también la Humanidad. / Odiemos los tiranos; / odiemos el terror. / ¡Vivan los pueblos libres, / la igualdad y el amor!...
O 16 de xullo de 1936, na antesala da subversión fascista, Fermín López asina en Escuela Vivida (nº 59) o seu derradeiro artigo “El laicismo y su poder renovador”.
O 18 de xullo acontece o nefasto golpe de Estado. A data ominosa retrotráenos aos tempos de Fernando VII –o rei Felón–, sinistro personaxe que, tras o éxito do pronunciamento de Del Riego e vendo perigar os seus privilexios, exclamou aquilo de “Marchemos francamente...”. O 18 de xullo do 36, o pobo volvía “marchar francamente”. Toldábase a luz da Ilustración e impúñase ilícita pola forza das armas unha escola “autoritaria, nacional-católica, sexista, clasista, españoleira, dogmática, doutrinal e reaccionaria”; exemplos aínda quedan.
O mestre Fermín López foi detido, permanecendo meses en prisión. A súa biblioteca persoal, destruída. A maquinaria represiva dos golpistas cebouse coa súa familia.
O luns 31 de agosto de 1936, o xornal El Diario de Pontevedra publica en portada (e ss.) unha listaxe interminábel de “Maestros suspendidos de empleo y sueldo”. Así xustificaban as autoridades golpistas o oprobio:
“Al producirse el actual movimiento de Ejército, secundado felizmente por la Nación, ha podido observarse que las actividades políticas y sociales de buen número de Maestros, su falta de respeto a la moral cristiana y el comportamiento profesional de los mismos en las escuelas, han sido factores que contribuyeron con punible eficacia a fomentar el estado caótico y anárquico del país...”
Entre os mestres e mestras que os fascistas suspenden dos seus cargos figura Fermín López Varela (25 anos), da escola de Pardesoa. A canda el, son consignados estroutros docentes que exercían no concello de Forcarei: Manuel Pedreira Pazos e Francisco Rivas Besteiro, da escola de Meavía; Benito Méndez Rodríguez, da escola de Aciveiro; Isolina Méndez Rodríguez, da escola de Dúas Igrexas, e Ramón Castillo Ferreira, da escola de Liñares (Castrelo).
Consta o mestre de Pardesoa no libelo Galicia y el movimiento nacional (1938, páx. 395) do crego filofascista Silva Ferreiro:
“Forcarey ... más que el mal ejemplo y ostentaciones revolucionarias de los ‘camaradas’ de Sotelo, influyó en la comarca la diabólica labor de una ‘caterva’ de maestros de escuela, que más que enseñar, se dedicaban a pervertir, no solo a los niños a los que obligaban a saludar puño en alto a todo coche que pasaba, sino también a los labradores del contorno, para los cuales organizaban, los domingos y días de fiesta, frecuentes mítines, envenenándolos con sus doctrinas y obligándoles (incluso a las mujeres) a aceptar el brazalete rojo que habían de lucir en la fiesta del 1º de Mayo y en otras manifestaciones de índole parecida.
Pardesoa, Dosiglesias, Acibeiro, Meabia y Liñares (Castrelo) tuvieron la desgracia de contar en sus escuelas con apóstoles de cuño marxista y formación revolucionaria, que llevaron a aquellas gentes, antes pacíficas, la intranquilidad y ambición sociales, que en ellas se revelaba en Julio del 36...
Si necesitaban armas, fueron a pedirlas a la capital de la provincia, para donde salieron el 19 de julio (con tal objeto) D. Fermín López Varela, maestro de Pardesoa, Taberneiro y otros, que en el Gobierno Civil fueron recibidos por un oficial del mismo, de ideas fascistas, que los devolvió a sus casas ‘con buenas maneras y manos vacías’.
Taberneiro, o Rolo de Vilapouca, concelleiro republicano, será asasinado por falanxistas o 11 de agosto do 36 na parroquia de Alba (Pontevedra). Manuel Pedreira Pazos (Celas-Culleredo), mestre de Meavía, pai de seis fillos, tamén será asasinado en Pontevedra en agosto do 36.
O 25 de setembro de 1938, o semanario El Noticiero Gallego informa que o xefe do Servizo Nacional de Primeira Ensinanza resolvera Ratificar la suspensión de empleo y sueldo de los Maestros propietarios propuestos para separación definitiva que se indican: Nunha listaxe inesgotábel de docentes consta Fermín López Varela, o mestre de Pardesoa. O 11 de maio de 1940, o mesmo periódico informa que, resolto o expediente, o Ministerio de Educación Nacional decidira separar definitivamente del servicio y baja en el escalafón respectivo, entre outros moitos mestres, a Fermín López Varela.
Como lle aconteceu ao seu homólogo cerdedés Francisco Varela Buela, o mestre tivo que sobrevivir pondo clases particulares, acosado sempre polos censores da nova orde; albo da calumnia e vileza dos “vencedores”.
A vida segue. O 20 de maio de 1959, Xoaquín Sanmartín López, correspondente de El Pueblo Gallego en Soutelo de Montes, informa do enlace matrimonial de Mª do Carme López Blanco, filla de Fermín López, con Luís García Mato. A voda celebrouse na parroquial de Folgoso: La novia lució un precioso traje de tul ilusión ... Los numerosos invitados fueron después espléndidamente obsequiados en el Hotel Avenida, animando la fiesta la orquesta que dirige el notable acordeonista Pepe Cendón.
Los recién casados, a los que deseamos una vida llena de felicidades, salieron de viaje a varias poblaciones españolas, para después embarcar en Vigo con rumbo a Venezuela, donde fijarán su residencia.
O fotógrafo soutelán Virxilio Viéitez retratou –para El Pueblo Gallego– os noivos, sorrintes e acaramelados, no interior do vehículo empregado para a cerimonia.
Xoaquín Sanmartín López fora compañeiro de estudos de Fermín López Varela. Ambos os dous fixéronse mestres no ano 1929. Sanmartín exerceu en Vilariño de Conso, Rubiás (Ramirás) e Tebra (Tomiño). En maio de 1940, resolto o seu expediente de depuración, foi obxecto de traslado forzoso e outras inhabilitacións por un período de dous anos. Por tal, o 6 de novembro dese ano, Sanmartín foi trasladado da escola de Tebra á de Setecoros (Valga). En 1952, exercendo o maxisterio e a correspondencia de El Pueblo Gallego y La Noche en Soutelo de Montes, o mestre Sanmartín López acadaría tamén o título de practicante.
Saiban os veciños de Pardesoa de Fermín López Varela, mestre republicano. Sirva o presente artigo como reivindicación do seu nome para o edificio da antiga escola de Pardesoa. As míllaras do fascismo volveron ser fecundadas. Peor ca non saber é non querer saber.   

Fotografia
Virxilio Viéitez fotografou a filla do mestre Fermín López Varela o día da súa voda.
4 Comentários
Jesús Otero Campos
9/12/2024 12:34:20 am

D. Fermín López Varela nunca estivo de Mestre na Escola do Sixto, nestá Escola só houbo mestras, pois era Unha Escola para nenas.
A Escola de nenos da Parroquia de Pardesoa estaba na aldea de Pardesoa, pero nunca no Sixto.

Responder
Calros Solla
9/12/2024 11:46:47 am

No artigo dise que Fermín López exerceu na parroquia de SALTO, en Rodeiro.

Responder
Carlos López Cendón
10/12/2024 02:31:45 pm

Mi tío Fermin ! Hermano mayor de mi Padre, Jesús López Varela, hijos de mis bisabuelos Maria Varela Fraiz e Indalecio López Balseiros. Mi prima Maruja y su ex pareja Luis, son los que aparecen en la foto. Mi padre Jesús está próximo a cumplir 101 años el 20 de diciembre de 2024 y está en la residencia de mayores de Cerdeda en A Coruña. Yo actualmente vivo en Novo Mesoiro, A Coruña y me hermana Conchita en Pontevedra. La hija de mi tio Fermín, Maruja y sus hijos Luis, Paquito y Jorge siguen en Venezuela. Los otros dos hijos del tio Fermin, ya no nos acompañan, se trata de Horacio López y Laudito López, mis Primos hermanos y los hijos de Laudito, Fernando y Mariloli, muy queridos

Responder
Carlos López Cendón
10/12/2024 02:34:43 pm

Mi padre está en Cerceda, A Couña

Responder



Deixe uma resposta.

    Un proxecto de:

     Imagem

    Colaboracións

    Tudo
    Alba Rivas
    Alicia Garrido
    Ana Cabaleiro
    Anjo Torres Cortiço
    Anxo Coya
    Calros Solla
    Carlos Loureiro
    Carlos Meixome
    Carme Hermida Gulías
    Carmela Sánchez Arines
    Clara Iglesias Cortizo
    David Otero
    Dionisio Pereira
    Héitor Picallo
    Lola Varela
    Luis Alberto Silva Casas
    Manuel Barros
    Manuel Cabada Castro
    Manuel Fortes
    Marcos Borrageros
    Maria Xesus Nogueira
    Montse Fajardo
    Pedro Peón Estévez
    Susana Sánchez Arins
    Tino Regueira
    Xoán Carlos Garrido
    Xosé Álvarez Castro
    Xosé Malheiro
    Xosé María Lema
    Xurxo Esquío

    Estamos en:


    Imagem
    Imagem
    Imagem
    Foto

    Feed RSS

      Recibir novas

    Subscrición

    Histórico

    Março 2025
    Fevereiro 2025
    Janeiro 2025
    Dezembro 2024
    Novembro 2024
    Outubro 2024
    Setembro 2024
    Agosto 2024
    Julho 2024
    Junho 2024
    Maio 2024
    Abril 2024
    Março 2024
    Janeiro 2024
    Dezembro 2023
    Novembro 2023
    Outubro 2023
    Setembro 2023
    Agosto 2023
    Julho 2023
    Maio 2023
    Abril 2023
    Fevereiro 2023
    Janeiro 2023
    Dezembro 2022
    Novembro 2022
    Outubro 2022
    Setembro 2022
    Agosto 2022
    Julho 2022
    Junho 2022
    Maio 2022
    Abril 2022
    Março 2022
    Fevereiro 2022
    Janeiro 2022
    Dezembro 2021
    Novembro 2021
    Setembro 2021
    Agosto 2021
    Julho 2021
    Junho 2021
    Maio 2021
    Abril 2021
    Março 2021
    Fevereiro 2021
    Janeiro 2021
    Dezembro 2020
    Novembro 2020
    Outubro 2020
    Setembro 2020
    Agosto 2020
    Julho 2020
    Junho 2020
    Maio 2020
    Abril 2020
    Março 2020
    Fevereiro 2020
    Janeiro 2020
    Dezembro 2019
    Novembro 2019
    Outubro 2019
    Setembro 2019
    Agosto 2019
    Julho 2019
    Junho 2019
    Maio 2019
    Abril 2019
    Março 2019
    Fevereiro 2019
    Janeiro 2019
    Dezembro 2018
    Novembro 2018
    Outubro 2018
    Setembro 2018
    Agosto 2018
    Julho 2018
    Junho 2018
    Maio 2018
    Abril 2018
    Março 2018
    Fevereiro 2018
    Janeiro 2018
    Dezembro 2017
    Novembro 2017
    Outubro 2017
    Setembro 2017
    Agosto 2017
    Julho 2017
    Junho 2017
    Maio 2017
    Abril 2017
    Março 2017
    Fevereiro 2017
    Janeiro 2017
    Dezembro 2016
    Novembro 2016
    Outubro 2016
    Setembro 2016
    Agosto 2016
    Julho 2016
    Junho 2016
    Maio 2016
    Abril 2016
    Março 2016
    Fevereiro 2016
    Janeiro 2016
    Dezembro 2015
    Novembro 2015
    Outubro 2015
    Setembro 2015
    Agosto 2015
    Julho 2015
    Junho 2015
    Maio 2015
    Abril 2015
    Março 2015
    Fevereiro 2015
    Janeiro 2015
    Dezembro 2014
    Novembro 2014
    Outubro 2014
    Julho 2014
    Junho 2014
    Abril 2014
    Março 2014
    Fevereiro 2014
    Janeiro 2014
    Dezembro 2013
    Novembro 2013
    Agosto 2013

    Licenza Creative Commons
    Tabeiros Montes (Portal cultural de Tabeirós-Terra de Montes) de Asociación Cultural "Vagalumes" e Asociación Cultural e Ecoloxista "Verbo Xido" ten unha licenza Creative Commons Recoñecemento-Non comercial 4.0 Internacional.
    Con base nunha obra dispoñíbel en http://www.tabeirosmontes.com/.
    Os permisos alén do foco desta licenza pódense atopar en http://www.tabeirosmontes.com/colabora.html.
Com tecnologia Crie um website único com modelos personalizáveis.