De primeiras… moitas grazas para quen lle compete organizar esta reunión por me ter invitado a estar , gustosamente digo, aquí, pero moi especialmente quixer agradecerllo a Manuel Cabada quen xa hai un tempo, xustamente cando nas lecturas a Balbino de Pepe Neira organizadas pola AC Vagalumes deste pobo no Teatro Principal, alí pois ,rodeados de mocidade, entregoume este libro GALICIA raices e compromiso recén saído do forno da editorial IRINDO de Bieito Ledo, Un libro “igualito”…o mesmiño… ca bica de centeo que miña avoa Isaura sacaba do forno do señor Cándido da Vila de Vilela de Punxín , xa canda a ultima cocedura, para goce e disfrute das nenas e dos nenos da casa do David o xamoneiro.
Moitas grazas Manuel por poder estar aquí contigo.E así nese agradecer, a ti mesmo como autor deste libro, pero tamén desoutro tan importante sobre a RAPA DAS BESTAS , quero adicarche con sentir e admiración o poema titulado SABUCEDO… DO LIBRO A BOCA DA TERRA… DE MANOLO RIVAS.
E logo destas e así de primeiras, e plenamente convencido, direi que este libro que hoxe presentamos faise significativo, de importancia e relevante, polo seu contido e xa que logo tamén se fai oportuno ( que non oportunista) e necesario e así polo mesmo, a maiores, quero felicitar ao editor, a Bieito Ledo, por ser sensible a publicar estes contidos que se tratan neste libro,
pois Galicia, o pobo do galego, é moito máis cá literatura, que ben sabemos que é moi boa, pero Galicia é máis.
Dun libro coma este diremos que é unha celebración pois reflicte unha posición necesaria de ideas, quizabes tamén podemos dicir que é unha trincheira que cavamos coas mans constructoras de Manuel collidas ás de tantas e de tantos, con argumentos e saberes, con palabras da nosa Lingua Galega de infinita beleza e por selo tamén contundentes. Este libro chámanos á reflexión. Axúdanos a colocarnos.A posicionarnos.
Recupéranos na alegría da loita e referéncianos no que xa sabemos moitas e moitos, si…o de que vivir implica dignidade e esperanza e así ir gañando paso a paso e golpe a golpe – e tamén sufrindo- a nosa liberdade na fame de horizontes novos e determinados.Pois nestes tempos que imos indo…hai que ver como se desprezan as vocesque falan claro,que non enganan,que convencen,que na beleza…serven para vermos que hai outras formas de pensar e de entender este noso pobo.E esa beleza está nos seus soños e nos seus sorrisos, pois Nós somos unha nube da que os soños son os ventos.E como dicía Pasolini:
- A verdade está en moitos soños. Non chega un.
E tamén engado que…
- En Galicia se sueña todavía…- deixou dito daquela Don Miguel de Unamuno.
Por iso na substancia esencial e substantiva deste libro de Manuel hai pensamentos e aconsellos, referencias e camiños. Soños…Xa que para chegar ao que intuímos… son necesarios.
Como ben di X.L.Méndez Ferrín no prólogo:
“Cada época da nosa historia apresenta individualidades e grupos de traballo que intentan procurar as claves de Galicia para agatuñar polo poste ensebado que ao final nos premiará con regalo.máis nunca damos culminado a cucaña.”
E velaí está Manuel indicándonos amablemente, orientándonos a sabencia, para que comprensivamente, no sentir quen somos, galegas e galegos, camiñemos xuntos e compartindo nas reivindicacións obrigadas para que os nosos desexos comúns – soños realizables, obrar para o posible- cristalicen no vivir comunal deste noso pobo.
Neste libro GALICIA RAÍCES E COMPROMISO,Manuel, o seu autor, tal arxina pedra a pedra,propónnos encontro e pensamento,reflexion, identidade, si…neste arestora no que ben se ve un desleixo cara o propio, o territorio,a cultura e a lingua,a identidade,o país en definitiva….
Velaí nel tamén que vemos e notamos, sufrimos…como din moitas e moitos a enxurrada “progre” dun bilingüísmo absurdo, decretado,
a dun plurilingüismo que sería bonito, desexable,pero cheo de plantexamentos interesados, falsas vaidades, propagandas de corte privado,que en nada concordan cun baseamento pedagóxico e social de ensino público desde quen somos. Galegas e galegos.
Ben sabemos que así como di o profesor Francisco Calo:

“A nación xa a creamos en 1918, agora falta que haxa galegas e galegos nacionalistas”

Pois xa poderiamos dicir unha vez máis ao ir deste libro:

- Chegou a hora…!

Na lectura deste libro, indo polo roteiro que nos propón Manuel ,camiñando pois coa e pola nosa cultura como ferramenta para desexar neste noso modo de ser,as lectoras e os lectores…faremos paro a tomar grolos de pensar en quen somos , na poboación, no maternal, na matria e na patria, na fratría, na paisaxe,na saudade ( saudade como di Manolo Rivas, esa sagrada nostalxia, a fame do porvir, esa melancolía ,dicimos nós, esa memoria).Tamén no sentir,no ser ( esa determinación necesaria), no humor e na ironía ( sexto e sétimo sentido), na retranca,no facer e na irmandade.
Logo seguindo polas páxinas… vai a punto de importancia… O País.O pobo. A nación ( digo eu). E aí a nosa dependencia política e cultural.Terra de colonización como se di no libro.Mesmo, como nel tamén di XM Beiras, situación de “ dependencia colonial institucionalizada”.
E a igrexa. A Igrexa castelá en Galicia.A pobreza no noso pobo.A nosa imaxe. A rebeldía.
E xa na terceira parada UNHA LINGUA ao que eu lle diría A LINGUA, así …con determinante absoluto.Facéndoa soberana e nosa. O nacer dela,
O prestixio.A chegada do castelán. A castelanización ( a igrexa como parte importante deste feito real).A relevancia da lingua. Sarmiento.A diglosia.
O bilingüísmo. A nosa lingua hoxe.
E así, amigo Manuel, ao fío disto, permíteme que lle fale á Lingua:

…e ti Lingua nosa…
el como terás lugar
para o perfume…
se non tes aínda
o teito Branco
que preserve
o todo azul
de tantos alentos,
nin tampouco
o brillar da aflorecida alborada
en engaiolante plenitude
da nosa estrela raiolante…


Este teu libro Manuel axúdanos a bradar intensamente e coa claridade das raiolas de abril…

“ NÓS NON IMOS PERMITIR SER UNHA LINGUA EN EXTINCIÓN…NON O PERMITIREMOS…”

Velaí neste libro tres andares moi significativos.Importantes.Cultura, País e Lingua. E xa que como dixen ao primeiro desta miña intervención estamos no disfrute, así pois na lectura, dun libro referente dun autor serio, dun estudoso fondo. Estudoso das cousas nosas,propias,sen deixar de atenderlle ás alleas…como un modo de entender mellor as propias.
Velaí un libro trascendente,feito de amor,que como del di X.L.Méndez Ferrín:
“Nesta primeira metade do século XXI estábase a facer necesario un avance e unha actualización da imaxe de nós mesmos. Son horas de conquerir aquilo que Salvador Espriu chamaba ACCESO AO PLENO DOMÍNIO DA TERRA. E así xorde esta aportación, a de Manuel Cabada… Todas e todos estabamos esperando un libro coma este”

E xa que logo ao fío do dito e do que se pode intuir diremos que polos tempos que vivimos son horas de accionarmos o freo de emerxencia.
Non imos ben.

Pois aínda se repiten
palabras vellas
por calquera dos recantos
onde se desfán os abrazos.

Aínda se len nas sombras
nomes perigosos.

O que vivimos non nos gusta.Digan o que digan, todo crecemento non é desenvolvemento.Nós non podemos estar ao outro lado das feridas ( que as temos e vense).As nosas voces han recoñecerse.E imos atopar a saída do que non somos. De todo…este libro é unha boa ferramenta.

Direi como cando falando de nós compartindo palabra…

- E o futuro tamén ten porvir.

Moitas grazas.


david otero 15/4/2016 Ano de Manuel María.​

Quen se dirixe a Vde é un galego, mestre con corenta anos de servizo, entre aldeán e urbano, pois nacín en Compostela, pero a tribu élle do Ribeiro alto, Punxín e San Amaro. Estou contento e feliz de ir de camiño a dicirse, como Manuel María, aínda que el xa o fixo en vida,  galego normalizado e xa que logo todos os días esperta na marabilla de sentir ( un pouco máis que onte) como se vai construíndo Galicia e en especial o Pobo do Galego e por iso, se o tiver Vde a ben, referirlle o que segue para que me dea atención ( e grazas pois de antemán se así for).

Mire…os xestos que vostede fai estes días e témporas ( pois os que fixo sabémolos ben e sufrímolos ) non o son para dinamizar a nosa Lingua Galega ( Galega, si, que non lle é outra).Non van cara dar pulos á súa normalización como deber. Vostede quere mover(se) algo, non moito que non vaia ser, algo digo para que nada se mova ao seu redor ( velaí a súa advertencia tallante de que de tocar o decretazo…nanai…ren de ren). Xa verá como iso se ha ver no tempo, si, as consecuencias, xusto as das súas intransixencias, baseadas en proposta e vontade infalibles, de  prepotente e de esencia pouco negociadora ( e claro…daquela…Vde saíra escopetado a declarar que a culpa non é súa , nin do goberno do PP…e logo de quen xa é, foi e será…?). Agora tócalle e fai ruído mediático, pero desde o sítio e regulando a voz do que di. Dígollo…vai para ningures.

Mire, e de primeiras, o envite que invoca e que nomea con tanto galano, non llo faga á oposición, nin aos da Quintana, nin aos do Obradoiro, nin a tantas e tantos que vostede sabe ( pois xa lle están fartos de llo facer elas e eles a Vde e sabe?...nadiña). Fágalle de primeiras ese envite, para comezar a ser operativo, aos seus, aos que o colocaron onde está ( aos da GB tamén, que pecaron e  pecan tanto contra o noso idioma galego ). Si…escoite aos seus, as súas responsabilidades coa Lingua Galega ( nosa e delas e deles, si…nosa). Esas e eses  que son quen lle dan voz e pólvora, traca, á palabra “ imposición”, atándose a outra ( que debese ser consecuencia do respecto e do recoñecemento) e á que tamén lle dan volume, digo: “ liberdade” ( unha liberdade  que a entenden para falar o que se queira, pero sobre todo para seguir no español e ir contra a presenza normal- obrigada por lei?- da nosa Lingua Galega. E así tamén para “ gobernala” e tela controlada a agonía e morte, pois vostede mesmo recordará nalgún lugar de prédica, direi que nalgún mítin en Ourense, coa presenza dun amigo de fóra, basco para máis dicir, onde vostede expresaba fachendoso a peito aberto e dirixíndose a el: “ mira fulano…aquí no te es como allá, aquí hablamos como queremos”. E pregunto se diría Vde iso “ de falar como se queira…” noutro lugar con lingua propia. Noutro lugar que non fose aquí, no seu pobo, onde non pocas e poucos xogan sen acaloro algún co noso idioma e valórano en negativo, gobérnano a decreto e mando ( ex. Por decir algúns, Xunta, Concellos de Carballiño e A Coruña, que me di ?) e iso logo póñeno  como obra salientable, tamén como mérito que argumentar no “faescentralismo” para ver de poder marcharse deste pobo ( e quizabes vir polo verán á mariña para tomar baños e presumir en náuticos) e poñerse no machito, poño por caso, nun ministerio? . Son vostedes santos obedientes de aló ( pero pecadores de aquí). Todo á conta dos nosos males ( digo dos das galegas e dos galegos).Serven ou sérvense…?
Fale en serio cos seus e déixense de interferir ( escorrentar) falando explícitamente da “ politización” do galego como se iso, a tarefa política, non fose con vostedes ( “anxiños neutros de pureza inmedible onde o seu reino non é deste mundo”, pero o poder si que o é ). Acaso non cobran por exercer como políticos, políticamente, o goberno ( e o desgoberno) de Galicia ?. Non anden de coñas e fagan menos meadas. Que sentido ten de nor facer política un organismo como a Secretaría Xeral de Política Lingüística? Que sentido ten a Política Lingüística do seu Goberno? ( non ve…política…política…Lingua). Se non queren politizar as cousas pasen á sociedade civil ( que tamén é política, claro) e deixen espazo a quen o faga. A aprobación do decreto, a anulación da parte substancial da LNL, non son Sr Presidente, actos políticos explícitos? ( a vostedes, polo que se ve, tócalles sempre a folla do si da margarida e aos demáis o non, que sorte teñen).Fale cos seus.Explíquelles o Proxecto e que teña traxecto.Non son poucas, nin poucos.Desta maneira e na responsabilidade de dinamizar en serio a nosa Lingua Galega todas e todos xuntos podemos facer unha fronte imparable.Perfectamente normalizadora. Eficaz. 

Póñanse á obra que nós, os que Vde considera oposición , os do galego politizado, xa hai ben tempo que lle estamos nela con todas as nosas forzas e posibles. Mesmo como un caso particular de Penélope ( nós tecemos e veñen outras e outros e a pleno día e a plena noite destécennos o que poden e máis). Non lle imos de víctimas, pero os males que nos fan, dígame, a quen lle doen? Fálelles aos seus e convénzaos.Xa verá canto imos andar se vostedes queren.Mírense ben e saquen conclusións.Collan responsabilidades Adiante.Nós estamos onde sempre estivemos.

Nós témoslle amor á nosa Lingua Galega. Cantámoslle e escribímoslle entre moitas outras cousas. Vostedes, Sr Presidente,  tamén lle escriben…si.. escríbenlle en papel DOGA decretos para decotala.

Van aló dez anos
e as sonoridades da absoluta querencia
e por ti
acariñan preservando a nosa memoria ( e sempre),
a que se reforza e determina na palabra… 
túa e nosa… popular e nacional

E hoxe aquí concorremos sen nostalxias 
e tal abrazo primoroso compañeiro
esgazando tanta maledicencia…
vai a pronuncia amorosa do teu nome…Manuel ( e proclamando)
Afirmándote así en vida sempre.
Afirmándote así en obra sempre.

Pois soamente nós envellecemos
e danos medo Manuel…esta Galiza 
tan deixada de si…momificada,
e vendo ir polo máis dentro dos nosos corpos
as arañas tan cabronas e triunfantes
chuchándonos esencias…baleirándonos.



E por riba nós, Manuel…, resignados tan delicados…
perante dese falsificar e roubo
tan democráticamente dámoslles a palabra… 
para que nos poñan… un contra un…
e consentirlles así o noso esfarelamento…
a compases de múltiples retiradas.

Para cando pois Manuel…
o saber dos nosos ventos ceibes,
o saber das luces estreladas,
o saber do canto do noso pobo,
para que así xurda comunal o brado puro e consentido 
na casa da flor vermella…

Liberada…
david otero 8/9/MMXIV

1. A XEITO DE INTRODUCIÓN


VISIÓN FEITA A RETRINCOS…A ANACOS…de primeiras…

Daniel…estamos a un mes e 30 anos da túa chegada a Galiza, ao Mosteiro de Bonaval.

Cantas veces morreches…?

Por que aínda non podemos ir xunto túa libremente, a calquera momento e día, e levarche unha florciña campesía, un pensamento…un verso…e pola contra temos que pedir permiso á autoridade eclesiástica…?

Queren matarte outra volta… a terceira…?

Que facemos de ti, que fan…, pois trátase el, Daniel, da personalidade galega máis  significativa, completa, da metade do século XX.?

Blanco Amor dixo que non deixemos morrer aos nosos mortos.

E como di a profesora Pilar García Negro:

“ A súa obra representa o anchuroso río de que son tributarias as augas do nacionalismo galego contemporáneo. Nacionalismo que se alimenta tamén doutros nutrintes ideolóxicos…. Máis que é inintelixible en non botando man de todo o deposto e construído por Daniel…a ecuación Castelao-nacionalismo foi e é demasiado patente e elocuente…”

Temos aínda que rescatarte das tantas mortes…?

Para cando a motivación , mediación necesaria, en especial a institucional e gobernativa, para realizar lecturas fondas e participativas de SEMPRE EN GALIZA…?

E así Daniel…que che parece esta pregunta…

“ …houbo, hai… ou non… apropiación indebida ( como dicía Celso Emilio e cantaba Miro Casabella) do teu ser completo e así desas estaremos perdendo o norte…as nosas fontes…secándoas…atuándoas….?”

E ESTAS…?

Que terá Daniel de Rianxo e Castelao de Galiza que por cada momento e xubileo, dentro e fóra de Galiza, ben deles e delas son quen percuran unha imaxe interesada – ou intencional e monárquicamente parcial – da súa figura?

El que terá o home…?

Pois…( como di Isaac Díaz Pardo):

“ O non saber as cousas non é un pecado grave e cada quen interpretou como mellor lle pareceu, máis algúns actuaron con clarísima intención de utilizar a sona de Castelao arrimándose a ela por puro oportunismo electoral ou do outro. E os que máis utilizaron isto foron os que antes se adicaron a prohibir a Castelao, e o ser tolerantes con esta inmoral utilización é o que ( agora, digo eu) máis nos custa superar”

Boa tarde a todas e a todos neste día de mes patrio..

Falar de Daniel, Daniel de Rianxo e Castelao de Galiza como nos deixou dito Manuel María,  ( e asi procurarei chamalo, Daniel,localmente para sentilo e definilo universal global ), iso, falar del,  nunca ha ser para nós, alomenos para calquera dos da Fundación Castelao, un meternos en camisas de once varas.Para nada.Mesmo para nós, Daniel deixounos un fondo pensamento fecundo, multiplicador e ao pé da cada tempo.Tamén unha vida limpa, xa que logo exemplar,xeneroso. Falou e obrou desde e do ben.Irmandade. Un galego completo.O tempo ben nolo di.Velaí a nosa responsabilidade de conservalo, de espallalo, de defendelo a todo facer.
Ben sabemos que para moitos e para moitas ( en especial a algunha Gloria, e non Alba, xa lle vale…)  Daniel non é asumible na súa visión completa. Non se lle fai un tratamento integral. Como moito vale de recurso para calquera xustificación nada clara e así co asunto encerellado… quedar como deus ou no seu caso marcar un interrogante constante do que botar man para dispersar. Tamén a Daniel úsase como unha historia ( mesmo caprichosa)  das de andar por terras de pouco sostén, alamegadas e cheas de bulleiros.É dicir… para provocar inseguridades.
Repetimos que ese non é o noso caso.Nós non temos problema ningún en dicir o que así pensamos e asemade por método e responsabilidade irmos ao miolo do asunto limpando e saborexando de paso asemade - sen alí quedarnos- a codela, códea, ou tona.Que en Daniel nada sobra e todo ten un aquel.

Daniel Bará concelleiro en Pontevedra así explica un tratamento de Daniel:

“ De Castelao fixéronse valoracións parciais…O goberno galego intentou apropiarse dese dimensión máis artística e etérea de Castelao con ceremonias do tipo Medallas Castelao.Falya un desenvolvemento pleno da obra de Castelao para Galiza e para o mundo.”

E así seguimos coas preguntas para tratar de expoñer unha visión política de Daniel;

Que falarmos de Daniel?
Por que os contidos sobre iso son os que son… así a mantenta determinados ?
Quen os deciden?
Que intereses esconden?

E así as preguntas ( e máis preguntas) pois Daniel sempre é centro de debates ( algúns xa pola súa temática, no canto de dicilos cansinos, imos chamalos “ tópicos” ou “ clasicos”).
E Daniel , amigas e amigos, para falarmos del precisa dunha análise poliédrica que converxa integradora na súa persoa constructora de pobo, moi especialmente, o do galego.Moi pouco de Daniel se poderá considerar tanxencial ao que aquí imos tratar na nosa visión política del.
Con Daniel - así no seu tratar- no exercício do pensamento que se precisa, tamén á par iremos descubrindo un algo máis a esencia de nós mesmos e en especial se somos galegas e galegos.Non basta o anuncio aquel de que chova…e vivamos como galegos...corazón con corazón…e outras faladurías…
Teñamos presente que falar por Daniel no canto de Daniel pode levarnos, lévanos, a unhas conclusións que ben poden ser manipuladoras ou alomenos non ben intencionadas e parciais.Non hai palabras, nin discursos, neutros.
Mellor pois, e así nos parece que é do que vai esta intervención, no canto de falar por Daniel…falemos de Daniel.
    E así teñamos en conta as palabras de Blanco Amor ( cando a morte de Daniel):
    “Denantes de Castelao un podía amar a Galiza de moitos xeitos. Despois de il, da súa obra e en especial da súa vida, as fronteiras dese amor ficaron coutadas.O que salga delas xa non pode chamar-se amante da súa Terra…Ha de se chamar…traidor…”

2. FALEMOS UN ALGO MÁIS DE DANIEL E DISO IMOS VER DE DAR UNHA VISIÓN POLÍTICA DEL...SÚA… COMPRENSIVA.

De entrada decir que na nosa idea…DANIEL FOI UN POLÍTICO.
E así…por cuestión de tempo, para dar ilustración á información e á declaración antedita…uns pequenos apuntes referenciais:
Isaac Díaz Pardo, cando a morte de Daniel que o Consello de Galiza lles encarga a Seoane, Blanco Amor e Suárez Picallo, que fagan tres tratados: un do Daniel Artista, outro do Daniel Escritor e o outro de Dasniel Político, cóntanos:

“… que Suárez Picallo non o fiso, ou mellor dito non o entregou.Mágoa diso, explica Isaac, pois se o fixer e estivese espallado, as cousas irían mellor e Castelao non serviría, como está a servir, de elemento de división entre os galegos, en lugar de servir de unión como el quería, agrupando a todos… e querer sacar a Castelao agora  dese fanal de glorificación artística e literaria no que o meteron…non é facil…. E así en ben veces acaban consagrando ao artista,( ou monárquicamente ao literato ao poeta),á costa do político …e presentar a Castelao sen chegar ás consecuencias fundamentais do seu pensamento e do seu significado….é como contruír unha obra moi perfecta para que por ela poidan pasar sen perigo tódolos inimigos, neste caso os de Castelao…”
 
E segue…

“ Castelao dicía no seu cartel “ PARA QUE A NOSA TERRA SEXA NOSA…VOTA O ESTATUTO . (Agora temos Estatuto, pero a NOSA TERRA CADA VEZ É MENOS NOSA).”

Vemos a maniobra para a obra case que perfecta pola que circulan sen perigos os inimigos de outrora e arestora de Daniel…?
Así…para ir facendo boca na soleira da nosa visión política, seguindo ao profesor X.Carlos Garrido, diremos que:

“ Daniel insiste na inutilidade dun saber que non se pon en práctica e así defende a práctica como fonte de saber.Trátase dunha teoría que se aprende e verifica na práctica”
O propio Daniel explícanos:
“ Eu procurei adeprender máis na vida que nos libros, máis na psicología dos homes e moitedumes que na historia política dos pobos”
E así, ao fío do antedito e completándoo,  Carles Py Suñer ( deputado de Ezquerra Rep e alcalde de Barcelona) apunta referido a Daniel:
“ Entre os nacionalistas galegos ( tomemos nota…nacionalista) sobranceaba a personalidade de Castelao….e cando se ergueu para falar da Constitución…a miña atención e a miña simpatía ficaron apreixadas polas súas verbas. Aquilo era algo novo…Castelao non matinaba arbitrariamente sobre conceitos teóricos, dicía simplemente cousas sinxelas, reais e fondas.Falaba da xente de Galiza, dos labregos, dos pescadores, dos emigrantes, contando os seus traballos e sufrimentos e a loita de cada día na súa pobreza…”
Velaí a valoración da suma dos pequeniños.A afirmación do propio e o do vital, dicimos nós acordes con Daniel.A súa actitude crítica.A busca da verdade.A construcción da universalidade desde a pluralidade.A irmandade.A conciencia de cada quen ( as limitacións para buscar a construcción).
“ Pois dicir Nós, vivilo… non será dicir non aos outros…pola contra…Nós con vós…sempre máis nós”

Daniel apaña saber e ideas, pero non o colle todo, senón aquilo que ao seu ver lle é útil.Sempre desde si, desde unha situación propia e cadrando coa universalidade.Recollía o indicado ao seu proxecto para o seu trayecto.Galiza.Vía o froito na semente.
Recordemos, por ex., como no ver das nacionalidades Daniel  apelou, recorreu, a Stalin, pois a teoría deste referida ao problema nacional concordaba cos proxectos e sentimentos da Galiza dos galeguistas.
A Daniel , ao noso ver, non resulta doado, así mecanicamente, encaixalo en ningún lugar explícito en base do etiquetado partidista vixente.
Pero atendendo a demandas e conclusións desta intervención, tal visión política de Daniel, e para contextualizarnos e reflexionar para ir tecendo co de cadaquén de nós, diremos:


a)    Por unha banda…O profesor Beramendi fálanos referido a Daniel de
que a teoría está subordinada a uns resultados prácticos.E Daniel usouna
para valorala.

b)    Pola outra un filósofo dicía que unha teoría é como unha caixa de
ferramentas onde cada quen busca alí o que precisa.O importante é valerse
dela.Daniel botaba man delas tendo en conta a emancipación do pobo do
galego.O seu pensamento matricial.

c)    Pola outra tendo sempre en conta a particularidade, o contexto concreto,
Galiza.

d)    Dado que se admite que a humanidade está formada, dividida, por
nacións.Que cada nación é singular, con poder político, que constrúe
identidade e realízase en si e así se aforteze.

e)    Dado que Daniel, botando man de Risco, asume que Galiza é unha
totalidade destotalizada, un espazo completo e absoluto, un mundo.

f)Tendo nós en conta que Daniel si foi político, que non actuou
simplemente por compromiso ético, que para Daniel dedicarse á política
non foi un tempo, algo accidental ou circunstancial.

g)    Non concordando coa idea de que Daniel foi un artista metido a político,
como o dicir de García Sabell:

“ a adicación de Castelao a Galicia é un valor ético que se realiza a traveso da arte”( que non concordamos tampouco)

e para iso seguindo ao profesor X.Carlos Garrido apuntamos:

“…o paso do eu ao nós…explica o desenvolvemento dunha determinada conciencia moral que en Castelao está presente como ofício máis que como catecismo. A participación en política non responde , pois, a ningún  compromiso ético xa que Castelao non actúa  ao dictado de determinadas táboas da lei, non obedece a decálogos a xeito de libro de instruccións…É precisamente ao revés, pois grazas á participación  en política de Castelao este ten a oportunidade de construír a súa moralidade…”

( así mesmo o SEMPRE EN GALIZA, confésao Daniel, está feito para xustificar a súa vida: “ semella todo el unha confesión, declara, máis que un guieiro político”)
E Daniel non levaba a patria na sola dos zapatos ( coma outros
cosmopolitas) e así dicía que:

“ hai nacionalismos lexítimos e ilexítimos segundo se afinquen  nun anceio de liberdade ou  por afáns absorbentes”

h) Teñamos claro que a dignidade é o concepto nuclear do pensamento
moral de Daniel na construcción da liberdade e da xustiza.

E con iso e moito máis que se puider decir, iremos sacando secuencias da, nosa visión política de Daniel.

Non temos dúbidas, que así xa o afirmamos, que Daniel na súa vida e obra determinou o ser fundamentalmente un político.Un político que exerceu por amor e servizo ao seu pobo.Un político galego no e para o seu pobo, o pobo do galego.

Coñecemos alguén máis que fixer un libro de teoría política sobre Galiza semellante ao SEMPRE EN GALIZA?

    “ Ese libro, di Isaac Díaz Pardo, onde Castelao nos convoca a coñecer a nosa historia onde fican as causas dos nosos males e onde podemos atopar as claves das nosas esperanzas…?

    Castelao integraba todas as súas actividades e competencias para un obxectivo, unha intención, vivencial, a actividade política, a vida política,pois os problemas de Galiza non se amañaban desde a arte explícitamente, nin desde a literatura, por iso tratou de vivir como totalidade exercendo de político.

    Velaí un percorrido simple que xustifica o anterior:

    Desde o Barbeiro Municipal, as Irmandades da Fala, a Asamblea de Lugo ( recordemos a declaración de Galiza nación), o álbum Nós, Cousas, deputado na República, o Partido Galeguista, o Seminario de Estudos Galegos, a RAG, a defensa do Estatuto,a Fronte Popular, a Secretaría Política do PG, o exílio a Cáceres, ( Bóveda a  Cádiz) , a participación na guerra civil, a propaganda,Galicia Mártir, Atila en Galicia, Milicianos, Ministro do Goberno da República no exílio ( París), Sempre en Galiza, o Consello de Galiza,…

Isto faise e vívise desde a neutralidade, desde a superficialidade, desde a non idea de algo…desde o que se pareza sen ser…?
A emigración, o agrarismo, a loita por sermos nós ( conciencia nacional), que decir da intervención de Castelao? Foi política?

No Sempre en Galiza el dicía:

“…os labregos non son obreiros, nin son patróns.Chámanlles propietarios; pero a súa propiedade non pasa de ser unha simpe ferramenta de traballo”

E dicía tamén:

“ En Galicia non se pide…emígrase…”

Porque Daniel afirmaba:

“ Endexamáis demos azos ao pobo sen estarmos ateigados de esperanzas…A nosa Terra é nosa.Nada máis que nosa.Porque somos os únicos capaces de darlle luz á súa noite, pan as súas demandas, dignidades á súa vida.Porque somos os únicos capaces de enxugar as súas bagoas de dolor…”

E aínda hai quen seguen a ver a Daniel un artista…un escritor…un poeta…un ocorrente…un chistoso…vaites…vaites…

E  el como daría escrito Sempre en Galiza ¡ - exclama a profesor Pilar García Negro…( si dicimos nós…el ao que o negan de seguido e manipulan…ese libro non debeu ser el o autor…ou como moito…un chiripa…)

E pregúntase a profesora:

-Que inspiración divina o alumaría…?

Que ben fixo en poñernos á vista, se sabemos ler, os debuxos de
guerra, de negros e de  cegos.Cegos collidos das mans …que se cae un… alá van todos…

Nós, nesta visión política de Daniel, incompleta xa que logo polos coutos do tempo,afirmamos con rotundidade que Daniel foi esencial e cualitativamente, por riba de todo, en todo, un nacionalista galego pleno e completo, vivencial absoluto.Foi un galego políticamente comprometido.

O profesor Xusto G Beramendi afirma:

“ …os dous ingredientes ideológicos presentes en Castelao foron: o nacionalismo galego e o que, a falla doutro termo máis preciso, podemos chamar populismo de esquerdas.O primeiro…a afirmar que Galicia é unha nación, a considerar que dentro do Estado coexisten Castela, Cataluña, Euzkadi e Galicia)…”

Castelao, político completo, confía na soberanía de Galiza, soberanía nacional, que soamente agarda ( e agora serían horas) por unha rexa vontade colectiva para facerse respectar.

Velaí un texto político dun galego político pleno:

A nosa Terra é nosa.
De quen máis podía ser?
Dos que a aldraxan?
Dos que lle negan a fala e o pensamento?
Dos que a encadean?
Dos que a rouban?
Dos que asesinan aos seus fillos máis queridos?
Dos que a ensumiron na ignorancia?
Dos que a queren vender como escrava?
Dos que lle negan o dereito a ser libre?

Ese galego de nación chámase Daniel de Rianxo…Castelao de Galicia.
Moitas grazas.

david otero a un mes e trinta anos da traída ( non acordada así) dos restos de Castelao a Galiza.

Xa non vale o de que  seguimos agardando,
nin dicilo entre voces imprecisas
nin sentilo entre falsos latexares,
nin anuncialo entre rendidas alertas…

Xa non vale…

Pois o cantar proponnos a mirada
cando o pobo determina patria
e é o amor quen nos marca os orientos
cando as demoras pérdense sen rumbos.

Xa non vale…

Pois o canto comunal contigo xa brada a plenitude
escribindo nos aires musicados,
riscando os silencios decretados,
poñéndonos en pé… e na victoria…

…a todo pobo indo…
soberano

E así nesa obra de marcha enorme
a compás da nosa cántiga popular…
entre non tantas como se quixer…
sobresae inmedible…unha voz…

tan solidaria, camarada, fratria
que celebrar…recoñecendo.

Unha voz tal florciñas campesías,
a ver de cristal de orballo por mañanciña festiva
a sabor de mel e de derrotas
a sentir de pobo… e de esperanzas.

Unha voz de brétemas e luzadas
que nos colle das mans…non retrocede…
para andar seguros nos días de seitura
E así con norte…sen perdernos.

Unha voz que brinca entre poemas
na roda de quen bailan melodiosos
a corpos puros que se abrazan
e a limpos ollos véndose ben certos.  

Unha voz  cantora que nos mide… e que rexistra:
a nosa resistencia,
o teito das estrelas,
o que falta por facer.

Unha voz integradora
de común escoita ,
a palabras relucintes,
con maiúsculas… de nación.

Unha voz en alto e respectada
de bradar tan irmandiño
en quinteiro comunal
a ideolóxica fondura.

Unha voz estable
ela…altísima mediadora
de todo sentir fluído
a paso popular…tan unitario.

Unha voz relevante resistente
á altura dos nosos tempos
co poder de nós… campante,
nas prazas e nas rúas.

Unha voz orgullosamente humilde
que manca cando resoa
conlevando a potente forza
da loita nosa… necesaria.

Unha voz de afectos… integradora
que mobiliza en plural
sen expectadores de monólogos baleiros
e si posta en alegres conversas… activadas.




Unha voz rebelde outrora e sempre
de amplo percorrido no que queda por facer
salientando a indignidade dun estado de orde público
que se nega ás reparacións…teimosamente.

Unha voz limpa determinada
que nos chama desde o amor
en clave de futuro… e de conquista.

Voz pois con nome propio,
contemporánea,
en sustento de idioma… irrenunciable.

Voz que liberando acusa
e que claramente expresa
“ O meu país”.

Voz que é arma de romper os círculos que agolan,
que é  chave de abrir en amplo
a gaiola pola que reféns voamos,

Voz morna saborosa a colo de nai
de lume creativo, original…
en acariño… de casa e pan.

Voz con nome propio…VOZ…
digo a de Miro
acumulada de méritos…

digo Miro Casabella

El cantor dos cantores nosos
que nos axudan a chegar…
a chegar ás nosas alturas… desexadas.

E por iso MIRO disfrutamos contigo…noso cantor.
E tamén con elas …nosas cantoras
E tamén con eles… nosos cantores…

E así máis fondamente agora…dicimos NÓS…
DICÍMOLO con máis forza así…nesta mobilización…
aquí…na Ferreira de  Valadouro

Pois así tamén… coma ti por causa do encoro de  Castrelo de Miño…
a compás da música de cegos heroes nosos,
eles de terra matria…
hoxe nós cantaremos en irmandade…
e así diremos…


Hoxe é un día de ouro
de marabilla e festivo
pois temos todos motivo
para estar no Valadouro.

Celebramos ao cantor
con respecto e agarimo
el canta a terra con mimo
pra acoutar tanta dolor.

Que a súa palabra non cale
e que o canto siga forte
que o Miro marque ese norte
pois Galicia ben o vale.

Vaia así  a despedida
que estas letras son razón
cantadas con corazón
pra Miro Casabella.

Que o Miro siga na teima
do seu facer exemplar
que non pare de cantar
que nos queda moita queima.

Que non pare de cantar…
Que nos queda moita queima.



david otero polo xullo patrio de X.Mª Díaz Castro de MMXIV.

Pois eu digo Rosalía…
Quen se arroga gobernarte…?
Quen se arroga apagar a luz que a cada día nos demandas…?
Acaso hai pobo que conceda ese proceder…?
Poñamos pois data de gardar o 24 f década ano…!!!
Que niso vai o noso brado de moita rabia…
e rebeldía…







Así o dicimos
Rosalía…

E así seguimos tirando do fío
e indo na esperanza…
facéndoa un algo máis …
e afirmándoa.

Velaí traballaremos nas nosas vidas,
nas que queremos vivir,
na felicidade compartida…
nos tempos de ir e nomearnos

Pois do sentir…
sabemos.
Pois do sentir…
dicimos

Esencia de Galiza
universal substancia,
dona e señora nosa
muller total galega.
E así direi pois…o teu nome…
Rosalía
Flor de mimosa arrecendente
ou rosa pura natural,
a voz enorme de poeta,
ronsel de exemplo permanente

E así direi pois…o teu nome…
Rosalía

Loitadora inmedible sen fatigas
agarimoso compás de cantiga popular
palabra contundente natural
agromar de luz…e de esperanza.

E así direi pois…o teu nome…
Rosalía

Doce cotovía pura, ben cantora e sempre nosa
con tellado de fogar feito de versos
na casa habitable de poemas
a tanto sentir sostible… e popular


E así direi pois…o teu nome…
Rosalía

Levamos neste andar e compartindo
a mochila acugulada de mil soños
e así nós hoxe… pedimos a palabra
no teu nome que nos enche de futuro

E así direi pois…o teu nome…
Rosalía

Que sabemos de emocións tan compartidas
non busquemos nas carautas das mentiras
aceptemos a forza das palabras
de amor xigante o corazón… azul e branco

E así direi pois…o teu nome…
Rosalía

Ti estás sempre na luz morna do soñar
na nosa rexa estrela viva
na páxina de honra que ben lemos
polo ourado camiñar do pobo noso

E así direi pois…o teu nome…
Rosalía.

E así digamos hoxe o teu nome
Rosalía
Ti para sempre na memoria feita vida
para sempre no sentir de pobo noso

Para sempre…
pois digamos…
Rosalía


david otero
( no ano de X.Mª Díaz Castro,MMXIV)

No xaneiro ido morre Castelao, Chuchiño ( fillo), Manuel Antonio, nacen Castelao e Dieste. Velaí unha rolda de memoria e gloria. E neste febreiro de luz de ano, candelaria a toda luzada, naceu ha icen anos Alfonso Luís Xesús de Braga Rodriguez Pereiras, fillo de Virxinia e de Daniel.Tamén así recordamos neste febreiro a día de hoxe a morte en 1993 de Moncho Valcarcel , curego da Encrobas, quen no cemiterio de San Amaro de A Coruña recibe homenaxe nacional. Nós, os Vagalumes da Estrada, poñemos recordo e pensamento, un bico de todas e de todos ao ar para el e que chegue como se debe na súa memoria para sempre.

EN DICIR DE NÓS E PARA TI…E PARA VÓS…

Nesta liña comunal e de presente
Virxínia e Chuciño
horizonte Daniel
en Bonaval de Compostela

Abrazos irmandados
intensamente en nós e para vós
Galiza enteira e pura
constituída recoñecendo.

A casa matria A Estrada
irmá da mariña do Medio
A Oliva en Pontevedra
O transterramento… o exílio.

E así, o neno, nun tempo anticipado
foise
E foise enchendo memoria.
esa vida que facer a común respiro.

Chuchiño vai en nós
SEMPRE EN GALIZA
Na Patria que aflorece a cada alborexar de nós
nestes tempos …nos desexos

Imos así e de camiño
pola historia que escribimos
na tradición das mans traballadoras
a puntos e seguido e teimosías.

E Galiza pon acentos e recorda
brada nas certezas sen medidas
e demostra por nós representada
no facer en firme…este recordo.

Foi do neno un anaco curto de tea longa
a vida del…
a luz de azul e branco entre estrelas que liberan
a substancia pura pois…e reducida.

Pero confesamos ser xermolo ilusionado
fertilidade presente, esa enerxía,
e así recordo permanente sen recúos
recoñecendo…sendo…aquí estamos

Galiza non se esvae e vai de intentos permanentes
Galiza non se mide derrotada
Galiza proclamándose soberana
Recorda a cada hora en todo tempo.

Galiza na memoria así tamén…
será quen de un día decidir con liberdade…
chegarán os novos tempos desexados… compartidos
así facendo o pobo a cada paso…

Así facendo o pobo…
Na memoria
E recordando
A cada paso…

david otero da AC VAGALUMES a un de febreiro de 2014 no cemiterio de San Paio de Figueiroa
A ESTRADA.

Son un mestre cabreado (que gusta de aprender e que trata de ensinar…e educar…e que non lle gusta quedarse a medio camiño, algo que mal entenden os OKUPAS INDEBIDOS DE PARLAMENTOS,CASAS GRANDES, eses aos que lle din algúns OS NOSOS de Galicia , que en especial son usurpadores de soberanía que lexislan a costa de destruír, de dinamitar e de facernos sufrir…e xa que logo…eu convosco…xente de pobo e de ben…colócome na saída de actuar…logo de ter claro que pensar non é ningunha agresión
Di Antonio Álvarez Solis que  vivimos nunha partida de parchise onde cada vez que o poder se merenda unha ficha nosa, vai e conta non se sabe cantas ao seu favor….( xa se ve cantas leva e seica que madialeva…)
Nesa preocupación, neste estado, hai unha dolor moi forte…Unha dolor humana de mestre galego en camiño de normalizado,pois estamos fartos de resignacións e de anxélicas evanxélicas xenerosidades…
Respondamos meus a todo contundentes desde a reflexión clara, desde a comprensión compartida,sen odios, pero con razón,a todas horas, conscientes do problema de identidade, e así no comprender do noso entorno e medio nacional,desenvolvendo pensamento crítico, enfrontados aos tronos monárquicos e aos escanos que se din democráticos e que desde eles nos menosprezan. Enfrotandos tamén aos púlpitos, a tantos e a tantos…E así nós e coma …moi plenamente inadaptados,pois cada quen gradúa a súa enerxía,pois cada quen conforma proxectos de vida individuais e colectivos,desde propostas educativas e culturais,responderemos a estes ataques que nacen conscientemente de cabronas políticas ultraneoliberais emitidas a discursos de loros,que volven atrás e ás andadas,e que aproveitando crises provocadas, calculadas,poñen en marcha procesos privatizadores para acabar con todo aquilo arrecendente a público e destas obter beneficios sen medidas desde as empresas de parentes, amigos e corporacións corsarias,piratas definidos, que se poñen as botas a espuertas, e que gardan os tesouros acadados a mans cheas en illas non debuxadas….e todo á conta nosa…A iso irán pois as respostas compartidas radicais,contundentes,cheas de comuñóns e complicidades de construcción popular, polas que merece a pena todo esforzo,fronte ao neoliberalismo campante e triunfante de momento.
E así falo do ensino de arestora, deste ensino que sufrimos e non daquel soñado e desexado:
a todo vício de educar
e determinado…
público,galego,gratuito,de calidade.
Xa haberá que dicir aquel ensino elaborado en Comunidade Educativa, in situ,sen Bolonias, nin ministerio,noso,galego, con propósitos pedagóxicos ( e non con despropósitos). Aquel ensino digo…que fomos construíndo a base de rachar tantos límites establecidos e movendo os marcos de coutos controlados polos que daquela nos impoñían pagar cota e tránsito e sobre todo aquel ensino preñado intensamente das nosas palabras, as galegas , da nosa Lingua.Palabras cheas de contido e afectividades.Palabras que nos fan paso a paso,día a día. en Lingua matria.
E ao ensino,arestora enfeblecido,colocado malignamente en momento de agonía provocada,a músicas orquestrais,a responsos de luxo e fasto, irán para restauralo galego e cívico ( e para recuperalo)– eu creo-respostas de país,de pais e nais,de alumnado, profesorado,de políticos e de Sociedade en xeral…Todas e todos os que se escapen das renuncias complacentes de arestora e outrora,Si…mesmo cando daquela se invocaban consensos malentendidos e que o que pretendían eran liquidarnos…desconstruírnos ás traballadoras e aos traballadores, para agora botarnos a culpa dos gastos,dos dispendios e da boa vida…que nós pagamos relixiosamente.
E así agora incumpren a cada hora, un día si…outro tamén…a irresponsabilidades de goberno…para culpabilizarnos e eles librar en sanidade,en pensións, en prestacións sociais…EN EDUCACIÓN…A TODO MODELO NEOLIBERAL
E preguntamos…
Iso é incontestable…?
Incontestable este tanto desmantelamento…?
E así…perder pois o dereito a intervir…?
Cando nos sacan a soberanía…?
Para cando perder o dereito a intervir para acalar as críticas…ou para desmentir a liberdade de expresión…ou para seguir comungando con rodas de muíño…?
Preguntémonos se disentir é un problema de orde público?
Podemos falar?
FALAMOS?
Pois moitas e moitos aínda miran complacentes como nos rouban pola cara o ensino público.Ese ensino que nos levou a non poucas loitas e así tamén logo a triunfos satisfactorios e do cal todas e todos disfrutábamos ( e xa non).
E claro que estamos cabreados…
E movémonos para non agardar sentados e mirando tanto mal…
E cabreados… agardaremos… andando…
A Sentementos con acción
E cabreados a tanto insulto…Insulto das autoridades educativas que cada día profanan a nosa condición de cidadáns poñendo garda e control ao medre necesario de quen somos, o da nosa Lingua Galega sobre todo, desnormalizando,dinamitando,destruíndo… para pouco a pouco facernos desaparecer a enterramentos doces,a bombo e boa música. Será un desaparecer subvencionado,a gastos pagos,a todo gusto… coas veas cortadas.
Son pois… insultos de cada día…de verbo feito feridas…habitando entre nós… Amén…
E por non loitar,por resignarse…velaí como perder o dereito a termos dereito. Así nesa complacencia do benestar inventado e provocado… lambetada na boca, sucre cabrón, para nos facer caer logo máis…a máis altura…E téñeno claro como a auga….
E así nós a confiados…imos perdendo…ollo…imos perdendo…E por goleada.Polo mesmo faise necesaria a afloración da responsabilidade comunal de todas e de todos…para así mirar, pensar, responsabilizarse… saber…Esa loita conxunta e necesaria para emendar…E poida que non baste…
E daquela que…poñémonos a pensar…?
Poñémonos na loita para construír esperanza…?
Ou …?
Non os vedes cada día como nos insultan?
E preguntamos:
Que saben eses de ensino…?
Non lles importa saber nada… pois as súas accións son fodidas e malévolas…Xorden do mal leite propio da carencia de inteligencia.Esa que produce agresividade.E eles veña…dobrados á patronal….Non saben andar de pé…Sempre ao si señor.Pero é que nos deixan ao borde de estarmos “ a pelota picada”
Haberá que dar pasos a vellas aspiracións e novas transformacións?
Como facelo e orientados ?
Hai que explorar desde a democracia real e a soberanía?
Pois si.
Teremos que elaborar propostas de país e de nación, que  valían de motores de recuperación e de restauración sostibles. Pois teñámolo claro de que nos están quitando a pel ( e xa non é metáfora)
Temos que facer visible a nosa insubordinación…
Insubmisos ( como así hoxe se proclamou no Pedregal de Irímia nacencia do noso río pai…O MIÑO)…INSUBMISOS…

Velaí a necesaria implicación dos homes e das mulleres. Esa responsabilidade no espazo público e na percura do ben común,da equidade…E Non basta con cabrearse, indignarse…e quedar quietos así indignados…Pois estamos conxugando perigosamente como cómplices… en tempos perfectos a súa acción destructiva compensatoria, para eles, coa nosa omisión poñendo festa e circo… e sen pan….
Como di un compañeiro noso mestre:
“ESTANNOS BIRLANDO TODO CO DESCARO DOS VELLOS AMOS E COA CHULERÍA DOS NOVOS SEÑORITOS”.
E dicimos…
E NON NOS QUEDA OUTRA:
EDUCAR LOITANTO…
NAS AULAS
E NAS RÚAS…
POIS SEN A ESPERANZA NA QUE MILITAMOS…
SERÍAMOS OUTRA COUSA…
AO MELLOR SERIAMOS COMA ELES…
E NON ENSINANTES…

Polo tanto amigas e amigos, compañeiras e compañeiros…sexamos pois unha tribu en pé…na irrenunciable condición da nosa pura identidade…A GALEGA.Así irá indo o noso movemento de (re)afirmación…
Así pois digamos…ate aquí chegamos…!!! Vale?
Pois estaremos loitando, neste caso desde o ensino, pola LIBERDADE.E por el, nel, queremos ratificar claramente quen somos…coa nosa escola galega…co noso ensino galego, público,laico e de calidade, gratuito…Pois este que nos queren meter …non o é.
E por moito que o queiran facer…desgaleguizarnos…non poderán…Non han conseguilo, pois as portas do ensino público mentres teñamos vida comunal e de pobo…nunca poñerán o colgante de PECHADO .NON HAI TRASPASO POSIBLE DA ESCOLA PUBLICA A OUTRAS MANS.
Exerzamos o optimismo cara ao futuro que constrúamos.Indo a máis, medrando nas ideas de como entender e construír, afortecer o noso ensino galego.E así indo a máis…eles terán que dimitir, irse, pois o ensino público non pode estar en cabezas focas…en cabezas  executoras das normas do mercado feitas mans agoladoras  ( que polo de agora, hai que velos, que ben o fan…e que bo botín levan de facer boa caixa…) Miralos ben como na nosa protesta ( disentindo plenamente, defendendo o ensino público), eles pretenden que un problema pedagóxico se volva un problema de orde público.Vaille así polo rego.E convenlles.Pero nós non queremos ser a desculpa que lles permita ir tirando.
Canto nos gustaría provocarlle a dolor da lucidez… a eles que viven na felicidade superficial da ignorancia…e miralos como xustifican de forma burda, escandalosa, as desigualdades das que tanto se benefician. E como poñen en cuestión os propósitos da escola pública de calidade para todas e para todos , remando a seu favor, mesmo invocando razóns xenéticas, dicindo que esta, a xenética, é determinante e así veña…a segregar.Ese proceder inxusto e desigual.
Falemos pois con todo aquel que queira escoitar.Todas e todos temos o dereito a ser oídos.Os nosos compromisos van coa verdade pois somos ( galegos e galegas) e temos terra e pobo, nación Galega.Tempos e lugares concretísimos.Idioma.E no cabreo pola defensa do ensino galego, público, laico, de calidade e gratuíto, aí abrirémonos en canal se for necesario.
Por iso a nosa ha ser unha educación afectiva, sentimental, en galego, sustentada polo pobo do galego.Nesa naturalidade limpa e expresiva. Inequívoca.Basta de exclusións na nosa propia casa.Velaí por iso a necesaria INSUBMISIÓN.

(no Pedregal de Irímia nacente do MIño a setembro de MMXIII).

Cada vez indo polos tempos que imos faise máis necesario dicir determinadamente o nome propio de muller. Esa igualdade toda de xustiza, pois a violencia de xénero é a negación da xustiza. Unha actitude complacente perante diso é xusto o contrario da democracia.Non se trata de meter o dedo no ollo e si dar un palmo ao ar , un chamo necesario, para que se abran.

Enténdese por violencia de xénero aquela exercida dun sexo a outro ( digamos en especial a violencia contra a muller, víctima feminina). E niso teremos en conta tres aspectos importantes: a violencia física ( coas pegadas claras no corpo) , a psicolóxica ( insultos, humillacións, desprezos, ameazas, que levan a que a muller mesmo se sinta culpable do que di que lle pasa á súa parella) e neste aspecto psicolóxico tamén destacaremos a violencia económica ( cartos contados) e a social ( no que á muller se lle anula toda relación fóra dela). O terceiro aspecto dirémoslle violencia sexual ( a muller pon o seu corpo cando a el lle peta).E así, no antedito, e na maioría dos casos, a muller víctima desas violencias non denuncia. Séntese atemorizada por vivir cun violento e así cala. pois ata ten vergoña de que se saiba o que lle pasa ( e sofre).

Velaí o mal que andan as cousas ( mesmo a peores) e non se adoptan medidas determinantes. Todo maiormente se vai en discursos, campañas de pasa e non queda, a verníz superficial, laciños e cartaces. Escaparate para pasar o día. Por riba mírase para o lado que non é e asubíase ( non se sabe que melodía, pero ao parecer valen case todas).E moitas veces as agresións a mulleres , miremos os listados desgrazadamente, acaban en morte e o teléfono social , voz de todas e de todos, non soou, non deu aviso de SOS. Non é de esperanza siquer. Pois o contexto de agresión e violencia foi medrando.Pasou da tensión á agresión e mesmo logo deu nun tempo de arrepentimento, de pedir perdón pola agresión ( nena…non volverá pasar, xúrocho), pero…as horas de mel dan paso outra vez ás de vinagre e desgrazadamente tamén as de sangue.Conséntese dalgunha maneira a forza e a superioridade do outro xénero ( a do machiño).Mírase, repetimos, para outro lado e xa se irá amañando a cousa ( e ela… soa).E despois proclamaremos pobriña ( e non actuamos), ai miña xoia, diremos mesmo con bágoas e unha mandiña de flores lilas. Sabendo non dicimos nada. Calamos como petos. E xa vai ben que ao mellor collemos e pedimos que se faga o que nós non facemos. E así a muller, si…a muller. ten que pagar cara , ben cara… a súa liberdade. Pagala…( para ao mellor seguir viva).

Faremos con este novembro o xermolo necesario e potente do ano novo de todos os seus días tamén de muller…? Todas e todos…seremos elas…? Cos ollos abertos… veremos
Publicado en Faro de Vigo. 25 de novembro de 2013

I
                        “ …unha man aberta, con dolor entre os dedos. A dolor da soidade, do abandono, da                                            indiferencia.O de todo un pobo desde case sempre.” (John Berger)

E así imos buscándonos para establecer futuro posible ( nos casos aos que así o plantexen e o propoñan). E niso imos no e ao coñecido para ter máis cerca o agardado. Un trance que claramente ha ser afectivo, digo, de amor e de atracción ao propio, neste caso ao entorno, á terra, ao rus e rural, para del en el facer vida e promover existencia de felicidade. Queremos disfrutar da vida do de cerca que é a propia, a xurdida da matria terra, da patria incuestionable e aínda que ben sabemos dos males e dos deterioros que sufrimos, afirmamos que hai esperanza, pois hai posibilidades a través de propostas. Hai obra e haberá feitos que tecer, que organizar, que poñer en orde e integración, para dar corpo e substancia ao sustantivo que nos define que é Galicia e moi en especial, fundamental , o rural ( rus nacional). E así pois aos seus proxectos e aos seus traxectos indo a tempos con tempos, con palabras e pensamentos que emboquen en ilusións e realizacións estimulantes. Tamén gratificadoras e estimuladoras de mellora, avance e re-elaboración de ideas. Velaí os soños necesarios para ver derredor, para vernos, e sacar conclusións. Soños mesmo obrigados.Todas e todos implicados. Velaí a desexada trascendencia de nós e do noso.Velaí o danzar matinal do sol de cada día e non so por San Xoán. Sol que aluma a toda enerxía o valer do que temos. A valía das nosas propostas a través de traballo entregado ( e oxalá que máis pronto que tarde, compartido, cooperativizado no localglobal). Nisto non haberá montaxes. Teremos luz propia. Chamémoslle a expansión das propostas das experiencias.Velaí o futuro unitario , posible,do noso rural.Temos que escapar e non promover malintencionadamente desde absurdas complacencias ou situación privilexiadas de potenciar ou manter a idea ( xa de por si absurda, pero existente) de que os labregos e as labregas son unha clase de inocentes, achantados supervivintes ( últimos indíxenas ou nativos resignados ou rendidos).Unha flor pisada cunha bota nunha beirarrúa non pode ser o poema de escritura que sentencie o mundo rural, a aldea, o lugar da parroquia, ese xermolo irrenunciable de nación e pobo. Ao pasado mándanse promesas, pero son necesarias , as elaboradas no presente, envialas ao futuro para seren de mellor cualidade e posibles de gozo na felicidade de quen somos sendo o queremos ser.Para certas singulariadades as nosas labregas e os nosos labregos aínda son, considéranos, servintes criaturas potenciais. Eles e elas que teñn máis experiencias de vida e viviron máis a historia. Vaites, vaites…como diría Daniel de Rianxo e Castelao de Galiza.Hai que fuxir das paranoias deste tipo. Non olvidemos que a modestia é unha clase preferente da xenerosidade.Basta de que o noso pobo sexa un protagonista de primeira filla rexeitando ilusións.Non podemos ser indiferentes a este tipo de crueldades.

II

“…se non traballas con liberdade e comunalmente… a luz non será doada”

De primeiras debemos manifestar que a nivel individual, aínda que sen moita conexión, pero de operatividade importante, que anima, en Galiza estanse dando feitos, obras. Tamén desenvólvense proxectos desde iniciativas emprendedoras,ilusionantes, que xa de por elas nos dan mantenza para intuicións de tempos satisfactorios nos espazos diversos, variados ( sen varialos moito e si melloralos ) dos nosos entornos rurais e así comentaremos, significaremos, algunas desas propostas e iniciativas.E dicimos así en clave de esperanza poruqe non se poden sacrificar xeracións á ambición sempre sedenta dos poderosos. Non podemos perder as capacidades de responder diante desta trituradora económica e antisocial dos opresores e dos ricos. O surimento do noso pobo, o das súas capas máis desfavorecidas, non pode mover ese muíño que acaba con tantas e tantas expectativas e ilusións.Para vivir…hai que inventar o sufrimento…?
 Pois ben, e segundo o antedito, referido a ideas e propostas, de impulso popular, atenderemos por un lado o traballo no chan, na terra.Facelo productivo e rendible, diversificado, en base de novas produccións ou tamén as vellas que se recuperan en respecto sempre, e valia para todo, coa natureza, co medio e na verdade auténtica, non simplemente publicitaria, do que se trata de comercializar sen perder de vista a proximidade, a veciñanza de vilas e de ciudades, nin o consumidor. Nisto, como en todo o que aquí analicemos e máis,haberá que escapar de personalismos, dos logros singulares non compartidos.

“ E mira ti…como o meu millo ou o centeo do pan…non hai outro e teño un segredo que non comparto ( chúpate!).

Nisto un sente acougo e alegría de volver á semente e ver a recuperación das sementes autóctonas, nosas, que sen alardes de falsas bonituras, son efectivas e deben potenciarse para orgullo e obter productos de cualidade e de orixe.Tamén niso a expansión da agricultura ecolóxica e a producción de productos de cualidade e competitivos pola súa denominación e singularidade na base do máis ético na producción.
A gandeiría alternativa e todo o que dela se deriva ( todas e todos sabemos da valoración da carne traballada, vermella e feita, de boi  e vaca, sobre todo, o cebo destas reses).Velaí as explotacións do porco celta, as galiñas de Mos e piñeiras e capóns, os polos de curral,os años e cabritos…as posibilidades do cabalo. Todo isto na recuperación dos montes e lugares de pasto e así a planta de especies acordes a nós e non foráneas ( aínda que nunha ordenación do chan poida introducirse unha especie que dea rendabilidade madeireira a curto prazo pero sen facela invasora  ). Por outra parte o início do aproveitamento forestal ao redor das centrais de biomasa.
 O inmenso mundo dos viños e os seus derivados, as moitas variedades e de calidade, aínda que sen obedecer a unha programación conxunta que os coloque nas súas posibilidades, que os determine e sen tropezar, colisionar unhas cousas coas outras.Non olvidemos tampouco o mundo da apicultura, dos derivados do leite,etc..
Outro aspecto de valor de uso é todo o enorme universo cultural que o noso rural encerra e que é necesario poñer en hoxe, contemporáneo, en valor, en circulación, coa recuperación da lingua, da cultura popular ( que é pobo), as construccións e os espazos habitables e sostibles sen olvidar a introducción obrigada dos avances tecnolóxicos, medios de comunicación, que deben ser atendidos en clave de contemporaneidade. Isto e máis é quen  ilustra e constrúe determinación.
Moito máis, para ben noso, poderíamos dicir. Pedimos perdón que non se indiquen todas as moitas iniciativas, tanto agrícolas, como mariñeiras, de mar a terra, de terra a mar, todas as potencialidades e realidades emerxentes, pero si quero incidir na necesidade de tecer obra en sentido compartido e unitario, de tal forma que os proxectos debesen ser asumidos desde o comunal, desde as parroquias en estudos de eficacias, fiñanciamentos, promoción e diversidade integrada no proxecto común.Pero así non quedarse no reduccionismo, no illar espacialmente e si no ampliar e conectar coas vías de comercialización sobre todo de tal maneira que iso de Galicia Calidade sexa unha acción dinámica e participativa e non soamente algo de eco propagandístico que non integre e conecte e si se quede na promoción do persoal ou singular.
Faise pois necesaria unha posta en común coas posibilidades, coas persoas dispostas a isto, e así que as institucións de todo tipo se poñan ao lado, que coñezan e saiban, e así asesoren limpamente en base aos propios emprendedores no rural  e non a recado das grandes áreas de mercado. A agricultura e industrias do mundo rural, os proxectos e realizacións, non poden ser apéndices, peza ou doa, do grande mercado, do mundo dos macroproxectos e finanzas ( en nome da falsa globalización).Non poden ser fillos ananos, inocentes, de baixas capacidades, do grande xigante chamado mercado. Necesitamos unha visión radicalmente distinta do progreso humano, que non se mide polo PIB, pola productividade ou pola cantidade de mercaderías vendidas e mercadas. Temos que buscar outra calidade de vida. Unha nova relación coa natureza. O potenciamento do rural como espazo con tempos de seu.
O facer rural ( a vida) ha ser  inmediato, cercano, afectivo, tal como un amor e así baseado no saber ( e no sabor) do pequeno ( que é xigante).Recoñecer isto é o comezo e non se pode deixar “ á man de Deus”.O apoio necesario para tecer os proxectos pasa por recoñecelos como son e no que son, melloralos coa intervención de todas e de todos ( Gobernos tamén obrigadamente). Iso para empezar é falar de sentido común.Estamos na necesidade de volver ás pequenas unidades, ás básicas e certas e así recuperar os impulsos da comunión de terra, idea e traballo. Velllaí o apremio de xerar novas formas de existencia con base e contido para formar innovadoras. As grandes superestructuras, os mercados globais, pouca axuda poden dar aos esforzos dos indivíduos. A rexeneración pasa polas pequenas unidades e así, repetimos, polo rural, pola súa potencia emerxente e obrigada, pero sistematizada en acción comunal.As individualidades rompen e axudan pouco, máis que competencias afloran competitividades e iso leva ao illamento, aos prexuizos, a agresividade , ao mal andar e peor actuar.O rural colócanos no territorio xusto da verdadeira identidade.