Tabeirós Montes
  • Novas
    • Presentación
    • Contacto
    • Colabora
  • Terra
    • A Estrada >
      • Agar (Santa Mariña)
      • Aguións (Santa María)
      • Ancorados (San Pedro)
      • Ancorados (San Tomé)
      • Arca (San Miguel)
      • Arnois (San Xiao)
      • Baloira (San Salvador)
      • Barbude (San Martiño)
      • Barcala (San Miguel)
      • Barcala (Santa Mariña)
      • Berres (San Vicenzo)
      • Callobre (San Martiño)
      • Castro (San Miguel)
      • Cereixo (San Xurxo)
      • Codeseda (San Xurxo)
      • Cora (San Miguel)
      • Couso (Santa María)
      • Curantes (San Miguel)
      • Estrada, A (San Paio)
      • Frades (Santa María)
      • Guimarei (San Xiao)
      • Lagartóns (Santo Estevo)
      • Lamas (San Breixo)
      • Liripio (San Xoán Bautista)
      • Loimil (Santa María)
      • Matalobos (Santa Baia)
      • Moreira (San Miguel)
      • Nigoi (Santa María)
      • Oca (Santo Estevo)
      • Olives (Santa María)
      • Orazo (San Pedro)
      • Ouzande (San Lourenzo)
      • Parada (San Pedro)
      • Paradela (Santa María)
      • Pardemarín (Santa Baia)
      • Remesar (San Cristovo)
      • Ribeira (Santa Mariña)
      • Ribela (Santa Mariña)
      • Riobó (San Martiño)
      • Rubín (Santa María)
      • Sabucedo (San Lourenzo)
      • Santeles (San Xoán)
      • Somoza, A (Santo André)
      • Souto (Santo André)
      • Tabeirós (Santiago)
      • Toedo (San Pedro)
      • Vea (San Xiao)
      • Vea (San Xurxo)
      • Vea (Santa Cristina) >
        • Santa Cristina de Vea (Santa Cristina)
      • Vea (Santo André)
      • Vinseiro (Santa Cristina)
    • Beariz >
      • Beariz (Santa María)
      • Lebozán (Santa Cruz)
      • Xirazga (San Salvador)
    • Cerdedo >
      • Castro (Santa Baia)
      • Cerdedo (San Xoán)
      • Figueiroa (San Martiño)
      • Folgoso (Santa María)
      • Parada (San Pedro)
      • Pedre (Santo Estevo)
      • Quireza (San Tomé)
      • Tomonde (Santa María)
    • Forcarei >
      • Aciveiro (Santa María)
      • Castrelo (Santa Mariña)
      • Dúas Igrexas (Santa María)
      • Forcarei (San Martiño)
      • Madanela de Montes, A (Santa María Madanela)
      • Meavía (San Xoán)
      • Millarada (San Amedio)
      • Pardesoa (Santiago)
      • Pereira (San Bartolomeu)
      • Presqueiras (San Miguel)
      • Presqueiras (Santa Mariña)
      • Quintillán (San Pedro)
      • Ventoxo (San Nicolao)
  • Patrimonio
    • Material >
      • Arquitectura vernácula >
        • Alvarizas
        • Pombais
        • Reloxos de sol
      • Castros >
        • Castro de Barbude
        • Castro de Garellas
        • Castro Loureiro
        • Castro da Mouteira
        • Castro de Ribela
      • Cruceiros >
        • A Estrada
        • Forcarei
        • Cerdedo
      • Hórreos >
        • O hórreo do Coto Nabal
        • Hórreo de Quintela
      • Igrexas >
        • Capela de San Bartolomé
      • Industria
      • Lavadoiros >
        • Lavodoiro de Liñares
        • Lavadoiro do Souto
      • Megalítico
      • Mámoas
      • Mosteiros >
        • Aciveiro
      • Muíños
      • Neveiras >
        • Neveiras de Fixó
        • Neveiras do mosteiro de Aciveiro
      • Pazos >
        • Casa e capela de San Ildefonso na Algalia (Guimarei)
        • A casa de Araúxo en Ponte-Sarandón
        • Casa de Badía
        • Casa de A Silva en Ribadulla (Arnois)
        • A Casa da Condesa (ou do Piñeiro) en Santa Mariña de Ribeira
        • A casa de Sesto (Ribela)
        • Casa de Recarei (Curantes)
        • Casa de Miranda (Santeles)
        • Casa de A Silva en Vendexa
        • A Casa Grande de Parada
        • A Casa Grande de San Paio de Figueiroa
        • Casa de Barcia en San Miguel de Cora
        • A casa de "Os Muros"en San Pedro de Parada
        • Casa de Vilanova en Remesar
        • "Casa Varela” en Pereiras
        • Os Mondragón de Vilasusán.Remesar
        • O Pazo do Outeiro de Maíndo (Couso)
        • Pazo de Correáns
        • Pazo de Guimarei
        • Pazo da Mota
        • Pazo de Monteagudo
        • Pazo de Oca
        • Pazo de Preguecido
        • Pazo de Valiñas
        • Pazo de Xerliz
      • Petos de ánimas
      • Petróglifos >
        • Cuiña (Quireza)
        • Laxa da Romaxe
        • Laxas de Penide
      • Pontes >
        • Ponte de Santo Antonio
        • Ponte Vea
        • Ponte de Gundián
        • Ponte de Paradela
        • Ponte de Parada
        • Ponte de Leira
        • Ponte de Gomail
        • Ponte do Crego
        • Ponte Carballa
        • Ponte de Andón
        • Ponte de Pedre
        • Pontes do Lérez
      • Torres e castelao >
        • A Torre da Barreira
        • Castelo de Cira
        • Fortaleza/Castro de Terra de Montes
        • Torre de alarma de Barciela
        • Torre de Guimarei
    • Natural >
      • Árbores >
        • Sobreira de Valboa
        • Sobreira de Valiñas
      • Fervenzas >
        • Fervenza de Callobre
        • Fervenza de Curantes
        • Pozo Sangoento
        • Fervenza do Segón
      • Fontes
      • Flora >
        • Cogumelos
        • Piornal de San Trocado
      • Fauna >
        • Aves >
          • Canilonga
        • Anfibios e réptiles
        • Invertebrados
        • Mamíferos >
          • Lontra
        • Peixes
      • Lagoas >
        • Canteira de Ventoxo
        • Lagoa Sacra
        • Lagoa do Seixo
      • Montes >
        • Candán
        • Monte do Seixo
        • Pico Sacro >
          • Fotografías
          • Textos
          • Vídeos
        • Serra de Cabanelas
      • Penedos >
        • Penedas de Naveiro
      • Ríos >
        • Ulla
      • Vales
    • Inmaterial >
      • Entroido
      • Haxiografía
      • Mitoloxía
      • Oficios >
        • Esmoleiros
      • Romaxes >
        • A Saleta de Bugarín
      • Rapa das bestas >
        • Fotografía >
          • Fotorapa
          • 2008
          • 2009
          • 2010
          • 2011
          • 2012
        • Vídeo
        • Publicacións
      • San Xoán
  • Artes
    • Artesanía >
      • Fernando Porto
    • Cine >
      • Chano Piñeiro
    • Escultura >
      • Ignacio Cerviño
      • Esculturas funerarias >
        • Cemiterio de Folgoso
      • A purísima de Asorey
    • Fotografía >
      • Karina
      • Pedro Brey Guerra
      • Maxcarun >
        • Aves
        • Insectos
        • Mamíferos
        • Reptis e anfíbios
      • Naturgalicia
    • Música >
      • Banda de Gaitas de Forcarei
      • Coral Polifónica Estradense
      • Chorovía na moucarría
      • Gaiteiros de Soutelo
      • Nao
      • Xenreira
      • Xosé Lueiro
    • Pintura >
      • Virxilio Blanco
    • Teatro
  • Letras
    • Avelina Valladares
    • Andrea Porto >
      • Textos
    • Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
    • Antonio Fraguas
    • Antonio Rodríguez Fraiz >
      • Textos
      • Estudos
      • Entrevistas
    • Carlos Loureiro >
      • Textos
    • Carlos Mella
    • Calros Solla >
      • Textos
    • David Otero >
      • Textos
    • Dionísio Pereira >
      • Textos
    • Goretti Sanmartín >
      • Textos
    • Manuel Cabada Castro >
      • Textos
    • Manuel García Barros >
      • Correspondencia >
        • Cecilia Alcoba
        • Xosé Ramón Fernández Oxea (BEN-CHO-SHEY)
      • Documentos
      • Fotos
      • Vídeos
      • Estudos
    • Manuel Daniel Varela Buxán >
      • Fotos
      • Textos
    • Marcial Valladares Núñez >
      • Actividades
      • Estudos
      • Obra
      • Vídeo
    • Neves Soutelo >
      • Textos
    • Olimpio Arca Caldas >
      • Fotos
      • Obras
      • Vídeos
    • Ramón de Valenzuela Otero >
      • Achegas >
        • Sermos Galiza
      • Fotos
      • Vídeos
    • Santiago Gómez Tato
    • Sindo Villamayor >
      • Sindo Villamayor
    • Susana Sánchez Aríns >
      • Susana Sánchez Arins
    • Xoán Carlos Garrido
    • Xosé Luna Sanmartín >
      • Recursos
    • Xosé Manuel Martínez Oca
    • Xoseme Mosquera >
      • Vida
      • Obra
    • Xosé Manuel Cabada Vázquez >
      • Biografía
      • Documentos
      • Imaxes
      • Obra
    • Xosé Otero Abelleira >
      • Fotografías
    • Xosé Roxelio Otero Espasandín >
      • Do autor >
        • Vivir morrendo
      • Paisaxe vital de Xosé Otero Espasandín con Castro ao lonxe
      • Un Otero Espasandín de vinte anos
    • Xosé Varela Buela
    • Xurxo Esquío >
      • Xurxo Esquío
  • Historia
    • Feitos >
      • Prehistoria
      • Idade Antiga
      • Idade Media
      • Idade Moderna
      • Idade Contemporánea >
        • Revolta labrega de 1915 >
          • Sociedades agrarias
          • Xornais e documentos
          • Sociedade de Instrución Unión de Rubín de La Habana
          • Recuperación da Festa Labrega
          • Revolta labrega de 1915
    • Persoas >
      • Anxel Campos Varela
      • Manuel Ventura Figueroa
      • Mary Isaura
      • Pedro Campos Couceiro
      • Pedro Varela Castro
      • Ramón Silvestre Verea García
      • Virxinia Pereira
      • Waldo Álvarez Insua
  • Memoria
    • Actividades >
      • Ponte do Barco
      • Eliminación da simboloxía franquista
      • Homenaxe nacional as vítimas do franquismo en San Simón
      • Homenaxe a Xoán Xesús González
      • Proxección de "A derradeira lección do mestre" (24-3-2007)
      • Homenaxe aos paseados da Ponte do Regueiro
      • Conmemoración do 5 de xuño (5-06-2007)
      • Homenaxe a Bernardo Mato Castro na súa escola (8-7-2006)
    • Documentos >
      • Causas >
        • Así se xustifica unha condena a morte de José Costés Fernández e José Gómez Rivas >
          • Ideas polas que se mata a Cortés Fernández
      • Cartas >
        • Manuel Graciano ao Goberno Portugués
        • Carta dos Concelleiros ao pobo da Estrada
        • Ramón Fernánde Rico
        • José Mª Pena
      • Instrucións para a resistencia
      • Oficio de Crego de Castro (Cerdedo)
      • Memorias >
        • Memorias dun proscrito
      • Prensa >
        • Galicia Libre
      • Publicacións
    • Feitos >
      • O levantamento franquista na Estrada
      • A Estrada viste a camisa azul
      • O “imposto revolucionario”
      • O saqueo do pobo. O invento do secuestro express
      • As incautacións: A insticionalización do roubo
      • A interrupción tráxica do galeguismo
      • Represión do maxisterio estradense
      • Mulleres, dignidade e rebeldía
    • Imaxes >
      • Vitimas do franquismo
    • Listaxes >
      • A Estrada >
        • Fuxidos da parroquia de Guimarei
        • Presos en San Simón
      • Terra de Montes >
        • Beariz
        • Cerdedo
        • Forcarei
    • Lugares >
      • A casa do pobo de Deán (Cerdedo)
      • A república de Guimarei
      • Campo de Laudas
      • Ponte do Regueiro
      • Quilómetro 1 da Avenida de Buenos Aires: Aquí se fusilou
      • Simboloxía franquista
    • Nomes >
      • Antonio Sueiro Cadavide
      • Alfonso Ramiro Castro Dono
      • Alfredo Iglesias Álvarez
      • Candido Tafalla Froiz
      • Manuel Brea Abades
      • Manuel Garrido "O resucitado"
      • Francisco Varela Garrido
      • Isolino Feros Salgueiro
      • José Mª Baliño Sánchez
      • José María Pena
      • Manuel García Barros
      • Antonio Fraguas Fraguas
      • Jesús Ignacio Puente Fontanes (Balseiros)
      • Bernardo Mato Castro
      • Hixinio Carracedo Ruzo >
        • Fotos homenaxe a Carracedo na Somoza no seu 75 cabodano
      • José Gómez Rivas
      • José Mª Taberneiro
      • José Rodríguez Sangiao
      • Manuel Puente Porto
      • Manuel Coto Chan
      • Martiño Ferreiro Álvarez
      • Ramón Fernández Rico
      • Ventín, 5 da mesma familia fusilados xuntos
    • Represores >
      • Padre Nieto
    • Testemuños >
      • David García Insua
      • Roxelio Arca
  • Movementos
    • Asociacionismo cultural >
      • A.C. A Estrada >
        • Antonio Fraguas e o monumento aos mártires
        • Enterro da Sardiña
        • Mostra de artesanía da Estrada
        • Simposio de literatura galega de autoría estradense
      • A. C. O Brado
      • Contrarretranca
      • A. C. Vagalumes >
        • Actividades >
          • Conmemorar Carvalho Calero
        • Vídeos
        • Publicacións
        • Fotos
      • AEC Verbo Xido >
        • Carteis e publicacións
        • Defensa das árbores autóctonas
      • Capitán Gosende
      • CETMO
      • Colectivo Portalén
    • Ecoloxismo >
      • Invasión eólica
    • Emigración >
      • Arxentina
      • Brasil
      • Cuba >
        • Nomes >
          • Manuel Álvarez Fuentes
          • Jesús Barros López
    • Ensino >
      • Primaria >
        • CEIP de Figueroa >
          • CEIP de Figueroa (A biblio de Carola)
        • CEIP Cabada Vázquez
        • CEIP Pérez Viondi
        • CEIP Villar Parama
        • CEIP O Foxo >
          • As nosas cousas
          • Bilbioteca
          • Peque Xenios
          • Pereiriños
      • Secundaria >
        • IES Nº 1 >
          • Fotos
        • IES Manuel García Barros >
          • As nosas letras
        • IES Plurilingüe Antón Losada Diéguez
        • IES Chano Piñeiro >
          • O Chaniño - Biblioteca
          • Lingua de Montes
    • Feminismo >
      • Asociacionismo >
        • Colectivo Feminista
        • Espadela >
          • A muller na Terra de Montes (Exposición do CETMO)
          • Festa da Vincha
    • Loita labrega
    • Movemento obreiro
    • Movemento veciñal >
      • Contra a suba do IBI na Estrada
      • Loita contra a fusión de Cerdedo
    • Normalización lingüística >
      • Conflito do Foxo
      • Letras galegas 1970 na Estrada
      • Queremos Galego
    • Pacifismo
    • Política >
      • BNG
      • PSOE
      • PP
      • OUTROS
  • Arquivo
    • Foto >
      • Edificios
      • Eventos
      • Deporte
      • Industria
      • Nomes
      • Rúas
      • Xente
    • Vídeo >
      • Documentais >
        • CETMO
        • A Estrada románica
      • Filmes
      • Actos
      • Conversas
      • Imaxes
    • Audio >
      • Voces
    • Publicación >
      • Libros >
        • Ond´o sol facheaba ó amañecer. Vida e obra de Avelina Valladares. Xosé Luna Sanmartín
        • Vagalumes. Manuel Cabada Vázquez
        • A Estrada
      • Xornais >
        • Eco de la Estrada
        • El Emigrado
        • El Estradense
      • Revistas >
        • Contrarretranca
        • Cotaredo
        • Tabeirós Terra
        • Verbo Xido
      • Folletos

Manuel cabada castro

Licenciado en Filosofía pola Universidade Pontificia de Comillas. Filosofía e Letras pola Universidade Complutense de Madrid. Teoloxía pola Universidade de Innsbruk e doutor en Filosofía polas universidades de Múnic (cunha tese dirixida polo seu mestre e teólogo Karl Rahner)

Biografía

Coma a voda en Einibó

11/10/2014

0 Comments

 
Imagem
Xesús adoita ser ben clariño nas cousas que nos conta. Era un home do pobo e entendíase ben coa xente normal e corrente, referíndose a cousas concretas e a experiencias ordinarias e comúns da xente. Non falaba coa linguaxe dos chamados “entendidos”, ós que as veces non se lles “entende” a pesar de seren considerados como tales. Así son ou adoitan ser tantos que se dedican a pensar ou a falar e escribir sobre temas de filosofía. Pertencín durante moitos anos ó gremio destes últimos e quizais por iso podo ter aínda o perigo de non me facer entender como cumpriría. Pídovos desculpas. Mais, en fin, cada un leva ó lombo o fardelo da súa propia historia.
Pois ben. Quen non recibiu algunha vez un convite para unha voda ou, polo menos, desexou que o convidasen? E se non ten experiencia do que ocorre nunha festa ou nun xantar de voda, convídoo a ler polo menos o que escribía o noso poeta Curros Enríquez no engaiolante poema dos seu libro “Aires da miña terra”, que leva como título “Unha voda en Einibó”.
Entre nós, as tradicións teñen moita forza por aquilo que dicía xa o P. Sarmiento, no século XVIII: “os galegos son tenaces en manter os seus costumes”. A nosas vodas en tempos pasados duraban tantos días e eran tan abondosas en xantares, bebidas e demais, que os responsábeis políticos e eclesiásticos (bispos ou autoridades civís, que viñan maioritariamente de fóra de Galicia) tiveron que poñer couto, sobre todo desde o século XVI, a tales excesos. Porque, tal como polo menos argumentaban os responsábeis eclesiásticos ou civís, aquel dispendio podía chegar mesmo á ruína dos que convidaban á voda. Nisto non lles faltaba algo de razón.
Aínda así, as nosas vodas galegas tradicionais adoitan manter aquela abundancia de material comestíbel, que tanto lles chama a atención ós que veñen de fóra da nosa terra. Unha vez tiven que asistir nun dos mellores hoteis (se non o mellor) de Madrid a unha voda de xente de moi alto poder social e político. Tal como me comentaba un amigo algúns días despois, alí houbo moita etiqueta e finura de relacións, mais pouco exceso ou abundancia daquilo que a nós tradicionalmente tanto nos vai.
En realidade, o que pretenden os que convidan a unha voda é manter e fortalecer os vencellos de amizade e relacións que unen ós noivos e familiares máis próximos cos demais. E iso realízase creando comensalidade, amizade e alegría por medio dun xantar.
Sabemos que Xesús, no comezo da súa vida pública, asistiu como convidado, el a maila súa nai, a un xantar de vodas (as coñecidas como vodas de Caná de Galilea). Era unha maneira de anunciar, xa desde o principio e de maneira plástica, por onde ían ir os tiros, para dicilo dalgunha maneira... En realidade, o que vén anunciarnos el, como mensaxe fundamental seu e do seu Pai-Deus, é que tódalas persoas, homes e mulleres de tódolos tempos e lugares do mundo, formamos unha mesma comunidade de orixe e de destino, unha mesma rede de relacións fraternais. Somos todos fillos de Deus, irmáns polo tanto entre nós, e chamados a sentarnos á mesma mesa con Deus e así irnos asemellando cada vez máis a El ó participarmos da súa divindade.
Por iso non se acaba de entender moi ben por que somos tan reticentes a aceptarmos un convite tal. Quizais mesmo por presentársenos o convite como algo tan grande e incríbel que nos semella pura ilusión ou fantasía. 
A parábola de hoxe cóntanos que os convidados á voda do fillo do rei ou simplemente non querían ir, ou formulaban escusas como a de que estaban moi leados, que tiñan moito que facer ou que estaban metidos ata a cabeza en  “negocios” que non llelo permitían. En definitiva, problemas de axenda, como adoitan dicir as persoas importantes. Cando en toda axenda o principio xeral de compracer ás persoas debería estar normalmente en primeiro lugar, antes de calquera outro tema de simple interese particular.
Pois ben, fronte as escusas dos convidados, o texto evanxélico é unha invitación a respondermos con xenerosidade e agradecemento ó incríbel convite de Deus a sermos felices con el. Para iso pon el primeiro nos nosos corazóns unha indefinida querenza ou tendencia a sermos felices (pois quen non quere selo?). Despois ofrécenos, por pura xenerosidade e graza del, estarmos na súa compaña, participando da súa felicidade e do seu poder. Sen que para iso teñamos que escoller na lista de voda o regalo que correspondería facer como resposta a un tal convite. Mais nin Deus Pai nin o seu Fillo precisan nada de nós. Só queren regalarse eles mesmos a todos e cada un de nós, en toda a súa grandeza e en todo o seu amor.
Á vista de todo isto, o lóxico e axeitado sería aceptarmos sen máis este inimaxinábel convite e dedicármonos en consecuencia, en alma e corpo, a vivirmos esta experiencia dun Deus que quixo vir onda nós para sempre. Unha experiencia á que está chamada a humanidade toda, tódalas persoas de boa vontade, sen distinción de culturas, linguas, razas ou relixións. 
Porque en realidade a voda da que aquí se nos fala é en certo modo a voda de Xesús mesmo con toda a humanidade. O Fillo de Deus, ó encarnarse ou converterse nun de nós, casa en certo modo con toda a humanidade, sobre todo cos máis pobres, necesitados ou discriminados.
E isto está xa decidido por Deus Pai e decidido ficará para sempre. Deus non vai deixar que o que el realizou -volvo dicir: a voda do seu fillo coa humanidade toda- vaia converterse nunha voda fracasada ou nunha simple voda de conveniencia, formal ou a distancia. Deus levará a cabo os seus designios e as cousas vanlle saír ben. Algo disto semella xa anunciársenos na parábola cando alí se nos comenta que, a pesar dos egoísmos e particularismos das escusas duns e doutros, a sala de voda se encherá: “Saíron –dísenos alí- ós camiños os criados e xuntaron a tódolos que atoparon, bos e malos, enchéndose de convidados a sala da voda”.
Como na voda de Einibó...

*Domingo, 12 de outubro de 2014

0 Comments

Cruz de Vigo

11/10/2014

0 Comments

 
Imagem
Estase a falar non pouco sobre a cruz do Castro de Vigo. Sobre se había que derruíla on deixala como está e onde está. Sobre se cómpre cumprir a sentenza de derrubo ou se habería que recorrela, tal como finalmente se fixo. Persoalmente téñolle moita lei á cruz. Refírome a aquela cruz na que foi cravado, por obra e graza das autoridades políticas e relixiosas do seu tempo, alguén que non fixo máis ca estar ó servizo dos máis pobres e marxinados. Ata entón era a cruz símbolo de ignominia e de desprezo. Pero trocou en símbolo de graza, de orgullo, de dignidade e de esperanza para os desherdados e perseguidos do mundo. O malo foi cando esa cruz empezou a se desprender do novo simbolismo adquirido e se foi convertendo, debido ós fraudulentos intereses dos poderosos, en compañeira da núa espada que divide e mata. A cruz cristiá baleirouse así non poucas veces do seu primixenio simbolismo. Quizais por iso a cruz partidista do Castro vigués está espida da imaxe do crucificado. Trocou así en algo ben diferente dos devotos cruceiros rurais que reflicten sinxelamente a dor, a dignidade e a esperanza dos pobres. Pero non se pode dicir que a cruz viguesa careza de simbolismos. A súa historia mostra o contrario. Para os humanos as cousas endexamais son o que son, senón o que facemos, pensamos ou maxinamos con elas. O problema non está na cruz, senón nas deturpadas utilizacións que se fixeron e seguramente se farán dela ó longo da historia.

[Publicado na “Voz de Galicia” o 6 de outubro de 2014, p. 15].

0 Comments

A Galicia dependente

11/10/2014

0 Comments

 
Imagem17 de agosto de 2014, Día da Galiza Mártir. lembranza de Bóveda
X. L Barreiro, desde a súa privilexiada “Torre vixía” deste seu xornal, volvía onte presentarnos as súas persoais consideracións sobre o tema político de Galicia como nación. Hai que llo agradecer, aínda que só sexa para poder tomar nota unha vez máis de que moitos en Galicia seguen a pensar seguramente coma el. Basta ver, tal como o fai el, a que partidos lles dan o seu voto os que se achegan ás urnas. Por iso nos di que “La república independiente de Galicia”, título do seu comentario de onte, lle produce admiración e ó tempo risa. Está ben. Cada un é propietario dos seus sentimentos. Como tamén dese sentimento de se sentir namorado “un montón” de Galicia, cousa que a tantos lles parece servir para dispensalos da súa recortada visión de Galicia. Pois ben, o problema político, social e cultural de Galicia é moito máis complexo có que aquí se nos dá a entender. Galicia, se facemos comparanza con Euskadi e Cataluña, ten unha historia de dependencia foránea bastante máis antiga e fonda cá destas nacionalidades. A estrutura política, a cultura e a lingua de Galicia tiveron que aturar durante moito máis tempo o peso dunha intrusión, ben documentada, de poderes e instancias foráneas. Non é, por iso, nada estraño que os galegos sexan máis serodios ca outros no espertar dese seu sono de séculos, desa historia de si mesmos que alleos lles fixeron aprender. Ó revés do que parece pensar o benemérito político e profesor de Forcarei, iso é (e non outra cousa) o que formou no país galego a que el chama “espesa capa de brétema que fai cada vez máis invisíbel o Fogar de Breogán”. .

[Enviada o 5 de xaneiro de 2014 á “Voz de Galicia”, mais tampouco publicada].

0 Comments

Deixar en paz o galego?

11/10/2014

0 Comments

 
Picture

Desde “El ojo público” do xornal que ó parecer máis lectores ten en Galicia fíxosenos hai poucos días unha proposta que parece soar ben: Por su bien, dejemos ya el gallego en paz. Pois quen non quere o “ben” e maila “paz”? O malo é nembargantes que ó galego, despois do seu uso normal a tódolos niveis nos séculos medievais, lle empezaron a facer a guerra xentes que viñan de fóra de Galicia. Guerra levada a cabo non precisamente con soldados e espadas, senón sobre todo con outros instrumentos políticos, económicos, etc. non menos eficaces ata a época actual. Por certo, resúltame algo estraño, tendo en conta esa “paz” do uso tranquilo do galego na época medieval, o que alí se comenta de que “nunca antes en la historia de Galicia” estivo a nosa lingua tan “protexida” e “presente” coma hoxe. Pois ben, nesa mencionada guerra estamos aínda. De modo que non acabo de entender como se pode pedir que se deixe en paz o galego cando ó galego non lle queda máis remedio que se resistir, da mellor maneira que lle sexa posible, á ben constatada invasión dunha lingua foránea. Por iso non podo comprender tampouco como “para o seu ben” ó galego lle pode convir que o deixen en paz. Entendería, si, moi ben se se dixese, polo contrario, que ó castelán lle conviría (e moito) esa paz, porque está claro que a esa lingua lle viría de marabilla atoparse xa por fin sen resistencia algunha. Entón, o galego gozaría finalmente da imperturbábel paz dos cemiterios, mentres que o castelán se podería gabar dun triunfo histórico. Pola miña parte, podería facer tamén outra proposta, algo distinta. Se fose verdade o que alí se di de que os nacionalistas e as súas diversas terminais, coa súa defensa do galego, só tratan de servírense do galego para gañar espazo electoral, por que non fai o mesmo o partido maioritario para, restándolles así electores ós nacionalistas, sumalos ós seus? Seguro que iso nos viría moi “ben” a tódolos galegos. Porque diso se trata. Ou non?

[Enviada ós xornais “La Voz de Galicia” e “Faro de Vigo”, mais non publicada]


0 Comments

Libre, grande e unha

5/10/2014

0 Comments

 
Picture
Aparcadoiro en Berlín baixo o cal se atopan as cinzas de Hitler e o seu bunker
Fascismos e ditaduras sempre utilizaron ó seu servizo as palabras, doces bolboretas convertidas en dardos. Recordo ben, da miña vella e longa estancia estudantil en terras xermánicas, as palabras que berrara (máis que pronunciara) Hitler pola radio cando iniciou a súa ofensiva contra Polonia, que se convertería no comezo da segunda guerra mundial. Contoumas un amigo que participou como soldado nas guerras hitlerianas. Foran as seguintes: “Seit 5 Uhr an wird zurückgeschossen”. Que queren dicir máis ou menos: Dende as 5 estamos respondendo coas nosas armas á agresión dos polacos. Con isto estáballes comunicando o ditador ós alemáns que foran os polacos os que iniciaran o ataque. Nesa época estaba a rematar a incivil guerra civil española e estaba tamén a se formular aquilo sobre España que tantas veces oímos os máis vellos: “Una, grande y libre”. Pois ben, non se trata de facer pequena ou grande historia senón de recapacitar un chisco arredor dun tema que hoxe volve estar presente nas preocupacións dos políticos e dos cidadáns ante a diversidade de comprensión do significado deste territorio chamado España. Pois ben, coido que para que haxa nel “unidade” e “grandeza” ten que colocarse antes delas o que no lema franquista aparecía en último lugar: a “liberdade”. As liberdades individuais e colectivas, das persoas e dos colectivos ou países que neste territorio de feito existen. De modo que: “libre, grande e unha”. Nesa orde. Nin a unidade nin a grandeza poden construírse por enriba da liberdade, ese don exclusivo dos humanos que os leva a relacionarse, a formar determinadas agrupacións e países, a falaren unha mesma lingua, etc. O resultado diso son, entre nós, os países ou, se se quere, as “nacionalidades históricas” presentes no noso territorio. O argumento ou a exaltación da unidade xeral, mentres non estea esta precedida pola liberdade (é dicir, pola libre vontade e decisión deses países ou nacionalidades) non vale ren, por moito que esa unidade sexa considerada como algo case sagrado e inviolábel por altas instancias políticas, económicas, relixiosas ou de calquera outro xénero. Son vellos e sucesivos os intentos históricos por unificar nesta pel de touro hispánica as diversas culturas, linguas, etc. existentes nela, someténdoas ou subordinándoas de feito a unha soa, á que nun determinado momento histórico ostentaba a primacía política ou social. Mais eses intentos dificilmente chegarán definitivamente ó que pretenden, porque a violencia (sexa directa ou agachada e cortés) xerará sempre violencia e rexeitamento. Pois a liberdade é ese estraño e prezado don que os deuses esparexeron de maneira abondosa e gratuíta entre os homes e mulleres do mundo.
0 Comments

Viño xeneroso para todos

5/10/2014

0 Comments

 
Picture
As lecturas deste domingo casan ben coas tarefas que se están a realizar nestes días ou que remataron hai pouco na nosa terra. É o tempo fermoso de vendima. Un traballo e unha recolleita, que precisa esforzo e dedicación, pero que se fai con ilusión case festiva, porque os acios recolleitos e o viño que sairá deles servirán para alegrar o corazón e crear comensalidade e fraternidade.
    Non é nada estraño que Xesús botase man moitas veces da comparanza do seu Reino co cultivo da viña ou co traballo da recolleita da uva. Á fin e ó cabo a eucaristía está construída tamén arredor do viño que se converte no mesmo Xesús que dá a súa vida por nós. A eucaristía é así verdadeiramente un banquete no que comemos e bebemos o corpo e o sangue de Cristo para dese xeito írmonos convertendo pouco a pouco no que o mesmo Cristo é. Trátase dunha divinización, a nosa, que Deus vai realizando en nós ó poñérmonos en contacto con El por medio sobre todo da Eucaristía.
    Hoxe o centro do evanxeo non son, coma no domingo pasado, os traballadores en paro que o dono da viña convida a traballar nela. Os protagonistas de hoxe son dunha categoría algo superior. Non son traballadores ocasionais ou sen papeis, senón estábeis. Son os que o propietario contratou como rendeiros para coidaren día tras día a súa viña ata que el volva da longa viaxe. Levaban por isto tanto tempo no seu cargo, facendo sempre o mesmo e sen que ninguén lles pedise contas, que chegarían a pensar que a viña e o que alí ocorría era só cousa deles e para eles mesmos.
    Unha vez máis, nesta parábola dirixida tamén como a do anterior domingo ós sacerdotes e ós anciáns do pobo, Xesús volve insistir en que ninguén neste mundo, por moi relixioso e bo que se crea, ten a propiedade ou a exclusiva da relixiosidade. E isto vale tanto en relación coa relixión oficial xudía do tempo de Xesús como en relación con calquera outra relixión. Tamén en relación coa nosa relixión cristiá.
    O único propietario da viña, das vides ou da terra que hai nela, é Deus e mailo seu fillo Xesús, mandado polo Pai-Deus para estar con nós e para aprendernos o verdadeiro xeito de vivirmos. Sacerdotes, relixiosos, párrocos, bispos e mesmo o bispo de Roma e Sumo Pontífice non son máis ca traballadores na viña de Deus para o mundo, encargados polo tanto, a distintos niveis de responsabilidade, de coidar o mellor posíbel dunha viña que lle pertence a Deus e que el ofrece para o ben do mundo.
    Por iso tamén, se no anterior domingo Xesús lles dicía ós xefes relixiosos xudeus que os por eles tan desprezados “recadadores de impostos e prostitutas”  entrarían antes ca eles no Reino de Deus, algo semellante ocorre no domingo de hoxe cos contratados polo dono da viña para coidaren dela. Na medida en que se comporten como donos da viña sen selo en realidade, considerándose con dereito exclusivo para decidir quen pode ou non entrar entrar nela, caen baixo a condena que hoxe oímos de Xesús: “A eses malvados faraos morrer de mala morte, e arrendaralles a viña a outros viñateiros”.
    Cantos teñen algún cargo ou responsabilidade no seo da igrexa, é dicir, no interior das comunidades cristiás, teñen polo tanto que comportarse, segundo se adoita dicir, como “bos administradores dos bens de Deus” e non coma propietarios dunha viña que non é senón gratuíto don de Deus para todos. E os que non teñen esta responsabilidade directa, si teñen a responsabilidade e o dereito de esixiren ós “administradores” destes bens que o seu comportamento sexa como Xesús quere que sexa.
    A Igrexa, a comunidade dos crentes en Xesús, atópase hoxe en día, como tamén noutros tempos aínda que doutra maneira, con dificultades e problemas de moi diversa orixe e de moi distinto xénero. Mais en calquera caso, esta viña do Señor debería abrir cada vez máis as súas portas e os seus valados para que calquera persoa poida degustar o saboroso e reconfortante dos acios e do viño que Deus regala á humanidade. A Igrexa non se pode considerar a si mesma como unha finca particular ou un coto privado nos que só poden entrar os que cren pertencer xa a ela. Neste sentido o papa Francisco dicía non hai moito no seu fermoso e ben evanxélico escrito “A alegría do evanxeo” o seguinte: “”A miúdo nos comportamos como controladores da graza e non coma facilitadores. Mais a Igrexa non é unha aduana, é a casa paterna onde hai lugar para cada un coa súa vida a costas”.
    Así, pois, do mesmo xeito que Xesús foi, como se nos di no evanxeo de hoxe, “a pedra que desbotaron os canteiros, pero que agora se converteu en esquinal”, así tamén os desprezados, os pobres, os aparentemente pouco relixiosos ou indignos deberían converterse en “esquinal”, é dicir, en pedra básica e decisiva na construción desta igrexa, deste “reino de Deus”, que queremos construír e que Deus quere construír e está xa a construír con nós e entre nós.
    Desta apertura da Igrexa a todos parece falarnos o propio apóstolo Paulo cando lles escribía na súa carta de hoxe ós Filipenses: “Meus irmáns, todo o que sexa verdadeiro, todo o que sexa serio, xusto, honesto, todo o que sexa estimábel, o que sexa honroso, calquera virtude ou cousa loábel que haxa, iso é o que debedes apreciar”.
    Non podemos dubidar, efectivamente, de que existen moitas persoas que son, tal como di Paulo, xustas, honestas, posuidoras de virtudes e outros dons de Deus. Todos eles pertencen de feito á viña do Señor, aínda que quizais non o saiban eles ou non o saibamos nós mesmos. E temos que aprender todos a escoitalos, aprecialos  e amalos.

(domingo, 5 de outubro de 2014)
0 Comments

Cura de humildade para fachendosos

5/10/2014

0 Comments

 
Picture
Mateo segue a falarnos hoxe da comparanza que fai Xesús do seu “reino” cunha viña e do seu convite a todos a traballarmos nela. A vantaxe deste tipo de comparacións é que así podemos entender mellor a mensaxe que se nos quere anunciar. E se a comparación ten que ver coa natureza, coa vida vexetal que nos rodea, tanto mellor, pois na nosa fermosa Galicia conservamos aínda moito de árbores e de videiras por moito que lles pese a incendiarios e irresponsables. Este ano parece ademais que temos en Galicia unha boa colleita de uva de boa calidade. Algo diso sabemos, pois: do recoller a uva,  do facer o viño e tamén de probalo e de bebelo (e a ser posíbel con moderación).
    O reino que anuncia Xesús está aí xustamente, coma o viño, para producir alegría, comensalidade e fraternidade. Foron moitas as veces que el comparou o seu reino, o presente e mailo futuro, cun gran banquete onde xente das máis diversas razas e culturas comparte ou compartirá a alegría de ser fillos de Deus. Algo así como nun xantar de voda onde todos nos atopamos a gusto con coñecidos, amigos e parentes.
    Pero, claro, para poder ter esa festa do viño e da fraternidade é preciso traballar antes na viña. Esa viña que é o mundo no que nos atopamos todos e no que nos relacionamos os uns cos outros. Deus chámanos e convídanos a traballar con el e cos demais no cultivo, na maduración e na recolleita deses acios dos que logo se vai facer o viño da alegría e do contento. Somos todos privilexiados colaboradores de Deus nunha tarefa que el quixo que proceda tamén da nosa liberdade e do noso esforzo persoal e comunitario.
    E, tal como nos recorda o evanxeo de hoxe, o que conta en todo isto non son as palabras ou as promesas que o vento pode doadamente levar consigo a pouco de seren pronunciadas. “Vou, Señor”, pero logo non foi... O que conta son as obras, os feitos , por aquilo que ben sabemos de que “obras son amores e non boas razóns”.
    Aqueles ós que Xesús dirixe esta parábola son, segundo refire Mateo, “os sumos sacerdotes e os anciáns do pobo”. É dicir, os mestres da lei, da palabra escrita ou transmitida de viva voz de xeración en xeración na cultura e relixión xudía do seu tempo. Eran os que tiñan o privilexio da palabra, pero non necesariamente o das boas obras. Facede, dicía Xesús noutro contexto, todo o que eles vos din, pero non fagades conforme ás súas obras. Consello que debería valer, dito sexa de paso, tamén para vós, pois é ben posíbel que as belas ou boas palabras que nos atrevemos a dirixirvos non vaian en nós suficientemente acompañadas, como debería ser, das boas obras.
    Este privilexio da palabra levou ós sumos sacerdotes e ós anciáns dirixentes xudeus a considerárense a si mesmos como superiores ós demais. Fachendeaban de seren os verdadeiros depositarios e portadores da verdade, do bo comportamento e da xustiza. Eran sen dúbida superiores ós demais no que se refire á súa posición social, á súa relación cos poderosos e adiñeirados. Mais, a fin de contas, eran eles verdadeiramente superiores ós demais? Máis concretamente, posuían eles realmente unha categoría ética ou relixiosa máis elevada cá dos oficialmente “pecadores” ou socialmente mal mirados?
    É ben seguro que estes “sumos sacerdotes e anciáns do pobo” deberon de recibir un atordante machadazo cando Xesús lles espetou sen máis contemplacións: “Asegúrovos que os recadadores e mailas prostitutas entrarán no Reino de Deus antes ca vós”.
    Como vedes, Xesús no parece levarse nada ben con cantos fachendean de si mesmos, da súa virtude ou da súa bondade moral. Tal como dicía el mesmo noutra ocasión: “Bo, o que se di bo, non hai máis ca un: Deus”. Os demais, todos, somos –no mellor dos casos- aprendices, máis ou menos consecuentes, da única bondade, que é a de Deus. E todo isto, ademais, grazas á súa graza e amor.
    E resulta, ademais, que esta bondade, a de Deus, é xustamente boa, porque é unha bondade pola que el, Deus, se comunica, se dá ós demais, en Xesús. Por iso, e con moi boa lóxica, a liturxia de hoxe ponnos á nosa consideración o texto do evanxeo de hoxe facéndolle preceder un célebre texto da carta de Paulo ós Filipenses.
    Neste texto dános azos Paulo para termos “sentimentos de agarimo e misericordia” os uns cos outros. Recoméndanos tamén non procedermos con “fachenda”, “pensando humildemente –segue el a dicir- que os outros son más ca un”.     Mais para min o máis importante ou decisivo é a razón pola que Paulo nos exhorta a iso. Unha razón ou xustificación que explicaría tamén por que Xesús formulou palabras tan fortes contra a fachenda dos “sumos sacerdotes” e os seus compañeiros.
    A razón está precisamente en que o Deus que se nos manifesta en Xesús é un Deus que non “fachendea” de ser Deus (e ben que podería facelo!, digo eu), senón que é un Deus que se rebaixou libremente a si mesmo en Xesús ata o nivel máis baixo da nosa propia humanidade. Paga a pena volver ler o texto paulino da Segunda Lectura: “El [é dicir, “Cristo Xesús”], con ser de condición divina, non se agarrou con cobiza ó seu ser igual a Deus; senón que se espiu do seu rango e asumiu a condición de escravo, feito en todo semellante ós homes. Presentándose coma un home calquera, abaixouse a si mesmo, facéndose obediente ata á morte, e á morte na cruz”.
    Por iso a vida e mailo comportamento de Xesús na concreta sociedade do seu tempo, na que el se manifestou coma “un home calquera”, son a verdadeira condena do autocompracente comportamento dos mestres da lei.
    E, claro, é xustamente ese rebaixamento de Xesús, do que nos fala Paulo, o que fará que o Pai-Deus, e tamén Pai noso, o vaia despois “exaltar sobre todo”, tal como nos di tamén Paulo.
    Se queremos, polo tanto, en canto cristiáns e seguidores de Xesús, sermos grandes (e deberiámolo desexar de verdade!), xa sabemos cal ha ser a nosa folla de rota para acadar tal grandeza. O camiño é, como o de Xesús, o do noso “rebaixamento” no servizo e amor a cantas persoas nos toque en sorte atopar na vida.
0 Comments

Esplendidez divina. Un modelo de comportamento

4/10/2014

0 Comments

 
Imagem
A grandeza da inimaxinábel personalidade de Xesús consiste en que el, sendo un de nós, humano coma nós, nos vai transmitindo a todos coa súa palabra e cos seus feitos como é Deus, como é aquel de quen el, Xesús, sabe que é o seu fillo benquerido. Tendo polo tanto experiencia inmediata e directa do seu Pai Deus. Unha experiencia sobre a que el non pode ter dúbida ou escuridade algunha. Non coma os moitos filósofos, pensadores ou místicos de toda a longa historia humana, que só puideron achegarse a Deus con tenteos persoais e conxecturas simplemente humanas A nós resúltanos totalmente inconcibíbel como podería ser aquela marabillosa experiencia interior súa, de saberse o fillo benquerido de Deus. Unha experiencia única e exclusiva a del. Desa experiencia fonda e íntima rebordaba el.
    E Xesús non fai senón comunicárnola de maneira sinxela, de xeito que a poidamos dalgún xeito comprender. Por iso é sempre verdadeiramente sorprendente e emocionante asistir a esta escola do saber sobre Deus co Mestre Xesús. Un Xesús que nos fala directamente, limpamente, sen libros e sen axudas eruditas doutros mestres ou autores, desta fonda experiencia súa.
    Aprendemos así tamén a ver simultánea e conxuntamente ó Pai Deus e ó seu Fillo Xesús. Porque Xesús non é máis cá presenza de Deus onda nós. Cómpre non esquecerse daquilo que lle dicía ó seu apóstolo Filipe: “Filipe, que me ve a min, ve ó Pai”.
    De maneira que Xesús non é, nin fai, nin fala outra cousa máis có que é, fai ou fala seu Pai. Como o máis fundamental da revelación de Xesús é o de que Deus é verdadeiro pai noso, non nos debe estrañar que hoxe se nos fale no evanxeo da xenerosidade e esplendidez dun Deus que nos chama e convida a traballar na súa viña. Como ocorre xa dalgún modo con calquera bo pai ou boa nai nas nosas familias, a xenerosidade e esplendidez de Deus con nós están por enriba de calquera apelación á estrita xustiza. O amor que Deus nos ten supera, polo tanto, calquera comportamento simplemente xusto.
    Xesús maniféstanos así, na súa parábola de hoxe, a un Deus que busca a nosa colaboración no traballo que el está a facer no mundo. Pero el sabe da nosa preguiza, dos nosos problemas, das nosas indecisións ou dos nosos cansazos. En definitiva, el coñece a febleza das persoas e por iso permítese tratalas tan bondadosamente coma a aquelas que pola súa parte fachendean de seren máis dilixentes e espelidas cós outros.
    Coa súa xenerosidade e co seu amor é capaz de sorprendernos, chegando a proclamar, fronte ás pequenas xustizas humanas, de curto voo, que “os últimos serán os primeiros”. Os traballadores da primeira hora, aqueles que se ergueron cedo do leito e foron axiña contratados, non teñen en consecuencia por que se consideraren mellores ou merecedores dunha recompensa meirande cá dos que se retrasaron en comezar a súa tarefa.
    Xesús apréndenos así a sermos comprensivos, xenerosos e espléndidos cos demais. Por que? Porque o seu Pai así o é tamén. Por iso o é así tamén Xesús. E por iso tamén deberiamos ser nós así.
    O que si é importante tamén nesta mensaxe de Xesús é que cada un de nós saibamos agradecer e aceptar o concreto convite que Deus nos fai -cando el queira e como el queira- a traballar con entusiasmo na súa viña. Grazas ó noso traballo poderá o mundo, os homes e as mulleres dos nosos días, degustar e beber ese viño -cunha denominación de orixe insuperábel, divina- co que Deus quere aledarnos e facernos felices.
    Como no anterior domingo se celebrou a festividade da Exaltación da Santa Cruz e non era posíbel polo tanto facer comentario algún sobre o evanxeo do domingo correspondente, fágoo agora moi brevemente, dado que o texto do evanxeo de hoxe está en continuidade, tanto material como conceptual, con el . Ademais, o papa Francisco fálanos moito de que os cristiáns deberiamos ser hoxe en día sobre todo moi misericordiosos. Como o é Deus, como o é Xesús. Así ve polo menos Xesús a seu Pai e así nolo conta na parábola do anterior domingo sobre quen é perdoado en moito polo seu amo e non lle perdoa en cambio unha minucia a un compañeiro seu.
    Por iso na oración que nos ensinou Xesús, a do “Noso Pai que estás no ceo” dicimos: “perdoa as nosas ofensas como tamén perdoamos nós a quen nos ten ofendido”. A Deus non lle vai que nos dirixamos a el prescindindo dos demais ou estando a mal con eles. Cústanos moito aprender de maneira consecuente a incríbel importancia que ten o feito de que Deus se fixo irmán noso en Xesús. Pois ese feito convértenos a todos en irmáns. Formamos todos polo tanto unha familia. E entre os membros dunha familia non se lles anda pedindo contas os uns ós outros das cousas malas ou boas que se fixo o se deixou de facer. Quérense simplemente todos uns ós outros. E se algunha vez hai algún problema, algunha “ofensa”, estase sempre disposto a perdoar e a facer as paces. Perdoar, non “sete veces”, senón “setenta e sete veces”, como se nos di no evanxeo. É dicir, perdoar sen límite, sempre.
    Pero o máis importante, como digo, de todo é que vexamos nisto a súa verdadeira raíz. Perdoar, ter un corazón espléndido, xeneroso e perdoador, porque Deus-Pai así é, e así se comporta con nós.
    En vez de intentar facer, pois, cousas raras, os cristiáns teriamos que especializarnos en vermos a todos como verdadeiros irmáns nosos, coa nosa común dignidade de sermos todos fillos de Deus. Somos así todos iguais no amor que Deus nos ten, no aprecio co que el nos olla a todos. E esta dignidade non debería quedar borrada ou anulada polos comportamentos indignos, inmorais ou ofensivos que poidamos ver nalgunha persoa concreta. Por enriba de todo e antes de nada, somos todos, e sómolo sempre, irmáns, queridos por Deus máis alá da nosa febleza e dos nosos desordes morais.
    Este espírito espléndido, xeneroso e perdoador engrandece as persoas, porque ó seren deste modo “pacíficas”, é dicir, facedoras ou construtoras de paz, se converten así en merecedoras daquela “felicidade” da que falaba Xesús, ó chamar “benaventurados”, ou sexa “felices”, ós “pacíficos”.

domingo, 21 de setembro de 2014


0 Comments

    Publicacións

    Octubre 2020
    Julio 2020
    Agosto 2019
    Enero 2019
    Febrero 2017
    Octubre 2016
    Septiembre 2016
    Agosto 2016
    Julio 2016
    Junio 2016
    Mayo 2016
    Abril 2016
    Septiembre 2015
    Junio 2015
    Marzo 2015
    Enero 2015
    Diciembre 2014
    Noviembre 2014
    Octubre 2014
    Septiembre 2014
    Agosto 2014
    Julio 2014
    Junio 2014
    Abril 2014
    Febrero 2014
    Enero 2014
    Diciembre 2013
    Noviembre 2013
    Agosto 2013

    Categorias

    Todos

    Fuente RSS

    Outras referencias

    Entrevista en Noticieiro Galego

    Arquivos

    Recensión en "Encrucillada" sobre o libro do Pai Seixas
    File Size: 170 kb
    File Type: pdf
    Descargar archivo

    Lembranza de Francisco Sanmartin
    File Size: 255 kb
    File Type: pdf
    Descargar archivo

    Arturo Rivas Castro, un físico de Sabucedo cortexado e controlado polos intereses bélicos e económicos dos primeiros dirixentes franquistas
    File Size: 5801 kb
    File Type: pdf
    Descargar archivo

    Minidiccionario ou glosario da rapa das bestas de Sabucedo. Un vademecum
    File Size: 160 kb
    File Type: pdf
    Descargar archivo

    El Dios que da que pensar
    File Size: 24889 kb
    File Type: pdf
    Descargar archivo

    Boa Nova-Galicia Digital-Biblioteca Virtual
    File Size: 1957 kb
    File Type: pdf
    Descargar archivo

Powered by Create your own unique website with customizable templates.