Co evanxeo deste domingo rematamos a sostida e importante mensaxe de Xesús ós seus oíntes sobre el como “pan de vida”. Aínda que isto nos teña ocupado durante varios domingos, coido que non deberiamos consideralo tempo perdido.
    Esta mensaxe súa non era doada de aprender, porque afondaba ata as raíces mesmas da mensaxe de Xesús. E estas raíces estaban no feito mesmo da súa persoa, con anterioridade ás cousas que el dicía. Xesús non era só unha persoa que dicía cousas fermosas sobre a fraternidade e o amor, que daba bos consellos ou criticaba as estruturas sociais e relixiosas do seu tempo. O máis importante era el mesmo en persoa, o que el dicía sobre si mesmo.
    Porque Xesús, como ben se decataban os seus oíntes, falaba ademais con autoridade, coa autoridade de quen se sabía a si mesmo como “mandado” por seu Pai Deus para ofrecer vida divina ó mundo enteiro, ás persoas todas, das que el mesmo se consideraba irmán e amigo. Por medio del amosaba así Deus Pai ó mundo o seu amor e a súa entrega para facernos así a todos partícipes da súa propia divindade. Non poderiamos imaxinar un destino máis grandioso para a humanidade ca este que nos ofrece Deus Pai en Xesús: entrar, por así dicilo, no circuíto mesmo da dimensión divina.
    E ¿que mellor maneira para nós de entrarmos nesa dimensión divina có feito mesmo de que Deus se deixase en Xesús comer por nós, entregándose totalmente a nós para nos encher así de vida, de plenitude, de felicidade?
    Mais, como ocorrería se a un lle dixesen que lle tocou o premio máximo da lotería, que non acabaría de crelo, algo así parece que lles ocorreu tamén a “moitos” dos discípulos e oíntes de Xesús, segundo se nos di no evanxeo de hoxe: “¿Quen pode admitir tal cousa?”, comentaba un bo grupo deles.
    Deus fai sempre as cousas á súa maneira, é dicir, de xeito grandioso e inimaxinábel. Ese é o contido central da mensaxe de Xesús en canto persoa que se ofrece totalmente a nós. El ponse totalmente á nosa disposición, impulsando e provocando con esta actitude súa que os verdadeiros discípulos seus procedan pola súa parte cos demais de modo semellante.
    A nosa entrega ós demais ten que ser tamén polo tanto total, xenerosa, aberta. De tal maneira que todos poidan ver en nós persoas que non se pechan en si mesmas, nos seus particulares problemas e necesidades. Só así poderemos facer presente a Deus no mundo con aquela xenerosidade e entrega que se nos manifestou en Xesús.
    Ofrecer e dar vida ós demais da mellor maneira que poidamos. Isto equivale en certo modo –falando metaforicamente-  a deixarse comer polos demais.
    Hai no evanxeo de hoxe unhas palabras de Pedro, en representación dos demais apóstolos que, neste contexto de Xesús anunciándose como “pan de vida”,  me parecen moi expresivas e significativas. Á vista de que a mensaxe de Xesús non acababa de convencer a un bo número de discípulos, que en consecuencia deixaron xa de escoitalo e de seguilo, Xesús pregúntalles ós doce apóstolos se eles tamén o van deixar. É entón cando Pedro responde decontado e co seu habitual ímpeto: “Señor, e onda quen imos ir? Ti tes palabras de vida eterna”.
    É dicir, Pedro, que coma calquera de nós e coma toda persoa humana o que quere é vivir, vivir sempre, ter unha vida eterna, preséntasenos para nós como aquel que fai a verdadeira e xusta elección. El aposta pola vida e, polo tanto, por Xesús. El sabe que Xesús ofrece vida verdadeira, vida plena, vida que non acaba. El sabe que Xesús ten “palabras de vida eterna”.
    Isto responde ó que no fondo desexa Pedro e supoño que tamén, coma min, todos vós. Non cabe polo tanto outra elección.
    Que Deus Pai, do que nos conta aquí Xesús, que ninguén pode vir a el, é dicir, a Xesús, “se non llo concede o Pai”, nos dea todos a graza de optarmos sempre por Xesús e dese xeito a graza tamén de optarmos por entregármonos, coma Xesús, ós demais, irmáns de Xesús e irmáns nosos.
    Como vedes, esta mensaxe cristiá de fraternidade, igualdade e amor, que deben rexer as nosas relacións cos demais, ten que se estender a calquera circunstancia da nosa vida. Aínda que poida parecer, e con razón, que a carta de hoxe ós Efesios non está moi en liña con todo isto. Pois, tal como oístes, dise nela por exemplo que as mulleres han de estar “sometidas” ós seus maridos e, na mesma liña, que o marido é a “cabeza” da muller. Hoxe en día este modo de falar é dificilmente admisíbel tanto por cristiáns como por non cristiáns.
    Os entendidos nestes temas bíblicos comentan que este tipo de expresións que aparecen nesa carta proceden da filosofía moral daquel tempo, asumida concretamente polo estoicismo e polos propios rabinos xudeus. Trátase polo tanto dun condicionamento cultural ligado a aquela época, que non debe ser considerado como parte integrante da revelación de Xesús.
    En calquera caso, este tipo de expresións están en boa medida superadas xa na mesma carta cando nela se lles di ós maridos cousas coma estas: “Homes, amade as vosas mulleres, como tamén Cristo amou a Igrexa”. Ou tamén: “Os maridos deben amar as súas mulleres coma os seus propios corpos”. Ou incluso se nos di alí: “Serán os dous (home e muller) un só corpo”.
    En definitiva nesta carta vénsenos dicir, se prescindimos das anteriores expresións de orixe circunstancial ou cultural do “sometemento” da muller, que o amor entre home e muller é a concreción a nivel simplemente humano da relación amorosa que ten Cristo coa Igrexa e con toda a humanidade. Unha relación que, como xa dixemos, non é máis cá expresión do amor de Deus ó mundo, á humanidade toda.
    Neste sentido, o amor humano queda revestido na mensaxe cristiá dunha dignidade en certo modo divina.

* Domingo, 23 de agosto 2015

    Máis dunha vez comentei que todos (sexamos ou non suficientemente conscientes diso) queremos vivir sempre e plenamente. Isto lévanos a querermos ser os máis grandes, os máis intelixentes, os máis ricos, os máis poderosos, os máis xenerosos, etc. etc. Recoñezámolo ou non, algo diso agáchase sempre no noso interior, no noso corazón. En principio tampouco ten que ser considerado iso como algo “malo”. Pois en realidade, con esa tendencia cara ó máis alto non facemos senón manifestar a nosa semellanza con Deus e a nosa procedencia de quen o é todo, de quen ten todo o poder e mais tódalas perfeccións que podemos maxinar, en grao infinito ademais.
    Sen eses desexos a humanidade deixaría de ser o que é. Se non tivésemos desexos de vivir sempre e, polo tanto, non desexásemos progresar e mellorar as cousas, deixaríamos en definitiva de ser humanos. Seriamos coma calquera outra especie simplemente animal.
    Mais sabemos tamén que para iso, para ese progreso e para esas melloras na realidade humana,  fai falla termos moi en conta os demais: as persoas que conviven con nós e que precisan da nosa axuda, como tamén nós precisamos continuamente a axuda dos outros. Porque eles queren tamén ser persoas de valía, queren progresar e ascender, aspiran a vivir sempre, etc. Por iso ou colaboramos todos mutuamente respectando esa nosa común tendencia ou, se nos enfrontamos os uns contra os outros, iremos conxuntamente á ruína e á desfeita. É evidente que isto que comento ten unha enorme relevancia política e social a tódolos niveis.
    Pois ben, a festividade da Asunción da Virxe, que celebramos sempre en tempos de verán e de vacacións, pode axudarnos en relación co que acabo de dicir. Só un par de reflexións.
    Normalmente tendemos a imaxinar a Xesús a maila súa nai, María, como realidades exclusivamente “celestiais”, pouco relacionadas coa vida corrente e natural. Algo así como tamén tendemos a considerar o papa como algo semi-celestial e nos estraña cando vemos que se comporta ou quere comportar como unha persoa normal... De aquí proveñen, no que se refire a María, tantas fermosas e celestiais imaxes que temos dela. Mais é posíbel que iso nos faga esquecer ou pasar por alto que María, na súa vida real, tivo que ser moi distinta daquela muller “celestial” creada por pintores ou escultores.
    Na súa vida concreta, María sería efectivamente unha muller máis do pobo, polo tanto pobre, traballadora, identificada coas persoas coas que convivía e participando da súa mesma cultura e relixión. Iso si, bondadosa, amante de familiares e veciños, entregada e servizal con todos cantos solicitasen dela calquera tipo de axuda. Ela podería dicir tamén de si mesma o que seu fillo Xesús dicía de si: “Non vin a ser servido, senón a servir”. Pois sabemos ben que María se consideraba a si mesma como “escrava” de Deus e, polo tanto, escrava tamén dos fillos de Deus, dos demais. De si mesma dicía que Deus “reparara na humillación da súa escrava”. E como tal “escraviña”, alá se irá, por exemplo, a toda présa (tal como nos refire Lucas), a acompañar e axudar á súa curmá Isabel, que estaba á espera do nacemento do seu fillo Xoán o Bautista.
    Deste xeito, María ía espallando a graza de Deus, é dicir, a presenza bondadosa e misericordiosa de Deus, por onde queira que ela estaba. Dinos Lucas que Isabel quedou así “chea de Espírito Santo” grazas á visita que lle fixo María, curmá súa. María sentíase fondamente alegre naquela visita: “alégraseme o espírito –proclama alí María- en Deus, o meu Salvador”. Esta ledicia foi contaxiosa, porque lles vai afectar tamén a Isabel e ó seu fillo, próximo a nacer. Por iso, Isabel ó se sentir chea tamén do “Espírito Santo”, sentirase igualmente “alegre”, tanto ela coma o neno que “brinca de alegría nas súas entrañas”.
    Amor, espírito de servizo e alegría van sempre xuntos. Mais todo isto de maneira moi concreta e achegada á terra. A “humildade” de María hai que vela así no seu senso etimolóxico orixinal de proximidade á “terra”.
    Pois ben, é xustamente porque María está moi achegada á terra, ou sexa, porque é moi “humilde”, polo que hoxe celebramos a súa “Asunción” ó máis alto dos ceos. María segue polo camiño que antes dela andou o seu Fillo Xesús e que concluíu coa súa Ascensión ós ceos. Terra e ceo están así e para sempre, trala Ascensión do Señor e a Asunción de María, moi xuntos para todos nós. Se un non se apoia ben na terra, non poderá ascender ó ceo. Dito coas palabras do fillo de María: “Todo o que se humilla será enxalzado, e todo o que se enxalza será humillado” (Lc, 18, 14).
    María meditara moito na grandeza de Deus e por iso se sentía moi achegada á terra. Afírmao ela no comezo daquel fermoso himno seu, o “Magnificat”, no que ela enxalza o poder e as marabillas de Deus: “Proclama a miña alma a grandeza do Señor”.  
    Pero hai tamén neste himno unha clara referencia á insensatez e ilusión dos chamados “poderosos”, que se cren máis importantes e dignos de atención e respecto có resto da xente. Para María, só Deus é o único que pode ser proclamado poderoso e grande. Fóra del, ninguén. ¡Canta esperanza e ilusión poden suscitar aínda hoxe en moitas persoas e países estas palabras de María no seu grandioso himno!: “Manifestou [o Señor] o poder do seu brazo, dispersou os soberbios de corazón; derrubou os poderosos dos seus tronos e elevou os humildes; ós famentos encheunos de bens e ós ricos despediunos baleiros”.
    En calquera caso, temos que crer, sentir e soster sempre que o Deus de Xesús e de María non está cos que se consideran “poderosos”, senón cos que se abaixan a si mesmos e se poñen ó servizo dos demais. Só a estes quere Deus enxalzar e encher dos seus bens e da súa alegría. Así o fixo con María, tal como o celebramos hoxe na súa festividade da Asunción.

* 15 de agosto de 2015

Polo que nos conta Xoán de Xesús, os oíntes da súa afirmación de que el era o “pan da vida” (tema ó que lle estamos prestando algo de atención nestes domingos de verán) entenderan suficientemente ben o que el lles quería dicir con iso.
    O que pasa é que, para o seu modo de ver as cousas, non acababan de casar ben a persoa de Xesús coa idea que eles tiñan de Deus. Deus era para eles aquel ser grandioso que estaba alá arriba no ceo, máis arriba das últimas estrelas. Un Deus que crea e goberna o mundo, pero que só se anunciaba a través das palabras da lei e dos seus profetas. Mais resulta que agora Xesús se nos presenta, na súa mesma persoa, como a verdadeira e definitiva palabra de Deus ó mundo, a palabra dun Deus que agora se nos descubre como Pai agarimoso de todos nós. Como nos di noutra pasaxe Xoán, “a Palabra fíxose carne”. Carne de Deus, polo tanto, que se pode tocar, oír e comer.
    En consecuencia, o Deus “que está no ceo” é tamén, en Xesús, o Deus que se fai presente na terra, o “Emmanuel”, é dicir, o “Deus connosco”. Toda a grandeza, o misterio e o segredo do cristianismo radica nisto. De Xesús sabían os seus oíntes quen eran seus pais e maila súa parentela, a que se dedicaban e de onde eran. Cómo podía ser el o pan que baixou do ceo? Tal como nos refire Xoán: “¿Non lle coñecemos o pai e maila nai?”.
    Xesús sabía que estas cousas son humanamente incomprensíbeis sen a axuda da “fe”. Por iso, non intenta basealas en argumentos racionais ou simplemente humanos, senón que apela á fe. Trátase dunha fe que non procede só de Xesús, senón do Pai que manda o seu Espírito ós corazóns dos que coa súa axuda se converten en crentes. Tal e como lles dicía Xesús: “Ninguén pode vir onda min se non o trae o Pai que me mandou”.
    Se Deus se nos mostra misterioso en Xesús (e así o viron tamén os seus contemporáneos), a verdade é que tamén a nosa vida humana resulta ser moi misteriosa. Misteriosa porque non deixa de ser abondo estraño, que por moito que saibamos que non podemos vivir sempre, non deixemos a pesares diso de querelo, de desexarmos ser eternos. Un desexo dese calibre infinito non pode provir só dun ser finito como somos nós. Ten que vir en última instancia de alguén que é en si mesmo absolutamente infinito. Quero dicir que tivo que ser dalgún modo o mesmo Deus quen puxo en nós eses desexos infinitos.
    Pois ben, Deus puxo eses desexos en nós e el váinolos satisfacer, converténdose el mesmo na persoa de Xesús en alimento da nosa inmortalidade. Desa inmortalidade que comeza nesta vida nosa, pero que non nos vai fallar estrepitosamente ó atopármonos coa nosa morte individual, biográfica e concreta.
    Deste xeito, a nosa fe cristiá entra, como vedes, no máis fondo é íntimo da nosa apetencia de vida e de inmortalidade. Nesta busca de vida e inmortalidade traballaron e traballan, sufriron e sofren, loitaron e loitan as persoas todas de tódalas culturas e países do mundo enteiro.
    Se Deus non tivese posto en nós tales desexos, uns desexos que son en realidade os que nos conceden o verdadeiro carácter humano, entón a mensaxe de Xesús non tería obxecto nin sentido ningún. Para que anunciarnos e prometernos Xesús unha vida eterna, se non tivésemos ningunha apetencia dela? En realidade, a humanidade nin sequera existiría, nin estariamos hoxe polo tanto aquí, se o desexo de vivir e de existir sempre non nos mobilizase enerxicamente dende o máis fondo de nós mesmos.
    Sabemos, por outra parte, moi ben que os alimentos materiais que sosteñen e prolongan, durante os anos que sexan, a nosa existencia non nos fan inmortais. Nisto reis, gobernantes, ricos e pobres non nos diferenciamos gran cousa. Refírome ó de non poder librármonos de lle ter que pagar o noso tributo individual á gadaña da morte. Os que dispoñen de moitos cartos poderán seguramente permitirse o luxo de viviren algúns anos máis, pero en calquera caso non moitos máis.
    De modo que quen verdadeiramente nos permite e nos capacita para sermos inmortais é o Xesús no que cremos. Así nolo anuncia con toda claridade: “Eu son o pan da vida. Os vosos pais comeron o maná no deserto, pero morreron. Este é o pan que baixa do ceo, para que quen coma del non morra... Se alguén come deste pan, vivirá para sempre”.
    Non deberiamos, con todo, individualizar excesivamente en Xesús a nosa comuñón coa súa persoa, coma se estivese el apartado ou desvencellado dos demais humanos. Non. Alimentarnos de Xesús, é dicir, da súa palabra e da súa persoa, quere dicir alimentarnos tamén con tódalas preocupacións, necesidades e problemas das persoas coas que nos atopemos na nosa vida. Se nos alimentamos dun Xesús que deu a súa vida por todos, os seus sentimentos deberían converterse tamén en nosos, cando escoitamos a súa palabra ou o recibimos a el mesmo con agradecemento na comuñón eucarística.
    Realizamos así aquilo do que nos fala Paulo na súa carta de hoxe ós Efesios: “Facédevos imitadores de Deus, coma fillos queridos, e camiñade no amor, igual que Cristo vos amou e se entregou por nós”.
    É así tamén como nos iremos convertendo de verdade en “divinos”. Pois xa sabemos a diferenza que existe entre tomar un alimento de orixe vexetal ou animal e recibir en nós o alimento da palabra de Deus ou de Xesús mesmo na comuñón eucarística. No primeiro caso o alimento transfórmase en constituínte do noso corpo, que queda así robustecido grazas a el. En cambio, no segundo, somos nós en realidade os que nos imos transformando paseniñamente en Cristo, chegando así a formarmos parte do seu corpo, do corpo místico de Cristo. Somos, pois, nós os que nos imos divinizando, porque Deus, o don que recibimos, é infinitamente meirande ca nós.
    Para podermos acadar unha tal divinización teremos, polo tanto, que alimentarnos cunha comida que garde proporción con tan grandiosa meta. E esta comida témola sempre á nosa disposición, pois é o propio Xesús quen se nos dá sempre de balde como comida nosa.
    Comportarémonos así de maneira semellante a como fixera o profeta Elías, que coa forza recibida da bica cocida e da auga fresca, que recibiu do anxo, puido andar “corenta días coas súas noites ata o monte de Deus, o Horeb”.


* Domingo, 9 de agosto de 2015

No ano santo compostelán de 1965, hai agora polo tanto xustamente 50 anos, celebrouse no templo de San Domingos de Bonaval de Santiago, con ocasión da tradicional misa por Rosalía, a primeira misa, pública e oficial, en galego de tódolos tempos. Daquela foi todo un acontecemento. Aínda que pareza mentira, a lingua galega, falada durante séculos polo inmensa maioría das xentes de Galicia, non recibira ata entón acomodo, aínda que fose modesto e limitado, na liturxia oficial da igrexa. Todos sabedes algo desta historia cultural, política e eclesial ocorrida no noso país galego.
    Pois ben, nesta igrexa dos Apóstolos foi un verdadeiro pioneiro e animador das misas en galego o querido e benemérito P. Xaime Seixas Subirá. Nacera en Santiago en 1915 e faleceu no ano 1994 fóra de Galiza, aínda que o seu corpo foi traído e enterrado aquí en Vigo, arroupado polo agarimo e o fondo aprecio de persoas de tódalas clases sociais. Predicara a Boa Nova de Xesús por diversos países do mundo, coas miras postas sempre sobre todo nas persoas máis necesitadas. El foi tamén quen, por encargo do arcebispo e cardeal de Santiago, celebrou esa primeira misa en galego da que vos falaba.
    Dado que hoxe, Día de Galiza, se celebra a festa do Apóstolo Santiago, Padroeiro de Galiza e das Hespañas (como dicía o P. Seixas), coido que é unha boa e axeitada ocasión para revivir e lembrar comunitariamente a homilía que naquela data de 1965 pronunciou o P. Seixas nesta mesma festividade que hoxe nos xunta aquí na igrexa dos Apóstolos de Vigo. Tanto máis canto que neste ano 2015 conflúen os 50 anos da homilía, ou sexa as súas vodas de ouro, e mailos cen anos do nacemento do autor da mesma, o P. Seixas.
    Vouvos ler, polo tanto, non sen a comprensíbel emoción pola miña parte, as palabras que daquela pronunciou o propio P. Seixas en Santiago. Prégovos que as escoitedes como se el mesmo estivese aquí dirixíndovolas a vós. Hoxe, polo tanto, fálavos o P. Seixas, non eu:
Non sabedes a ledicia que sinto ó poder festexar convosco o Día do Señor Santiago, Padroeiro de Galiza e das Hespañas.
O que indignamente vos fala, antigo emigrante polo amor de Cristo na Europa e na América, non pode dar a esquecemento hoxe, Día de Galiza, os irmáns galegos espallados polo mundo enteiro: os das tres Américas, os da Europa e outros continentes, que asisten connosco a este grande acto relixioso e, a través da banda magnetofónica, ouzan con agarimo e afervoada lembranza esta santa Misa -a primeira do mundo no noso idioma galego- e esta mensaxe de esperanza transmitida desde a cidade santa de Compostela a carón do sartego do Apóstolo.
Irmáns galegos na Galiza e no mundo enteiro: nesta celebración xacobea do ano Santo de mil novecentos sesenta e cinco, as vosas almas están presentes en Santiago; os vosos ollos viron esta mañá voltexar o botafumeiro; os vosos corazóns ficaron a carón do xácigo do Apóstolo; e, neste intre, as vosas pregarias pola poetisa da Raza, sen esquecer ó noso grande Alfredo Brañas e ó noso escultor Asorey, xúntanse coas nosas nesta Misa rosaliana de tódolos anos.
Hoxe, como hai séculos, os camiños de Santiago énchense de pelengríns que veñen desde lonxanas terras a pregaren a Deus o perdón dos seus pecados.
Hoxe a cidade santa de Compostela volve ser o corazón da Cristiandade, a esperanza dun futuro mellor pra os doentes deste mundo, pra os pequenos que amou Cristo, pra os asoballados polas inxustizas dunha vida que pra moitos aínda é morte, non embargante a palabra do Señor: amádevos os uns ó outros coma Eu vos amei.
O Apóstolo Santiago é hoxe, coma sempre, un exemplo de Ideal e de vida.
De Ideal: Santiago amou a Cristo desde o intre que o coñeceu deica o intre da súa morte por El. Foille leal no triunfo e na persecución, na vida e na morte. É que Cristo é o único Ideal dos homes-homes. Só o home-Deus pode encher as inquedanzas da nosa intelixencia e erguer o entusiasmo dos nosos corazóns.
O Apóstolo Santiago, exemplo de vida: pola consagración de cada día ó Ideal do Señor. Deixa todo o que ten para dedicar as súas meirandes enerxías a loitar pola nova fe, a formar o pobo elixido de Deus, a espallar o Reino de Cristo desde a súa Galilea nativa deica a súa Galiza adoptiva.
E nós, irmáns: ¿Que facemos? ¿Seguimos o exemplo de Santiago na fidelidade ó Ideal de Cristo? ¿Convertemos a vida de cada día ó servizo deste Ideal?
Que hoxe, nesta grande data do noso Padroeiro e da nosa Galiza, pensemos un pouco no que temos que facer desde agora polo Ideal de Cristo.
E para iso, unha derradeira palabra: o verbo pregar é o verbo que máis debe conxugar o home na súa vida cotiá, pois o ser home leva intrinsecamente consigo a continxencia e a dependencia de Deus.
E a pregaria, a oración, é a cousa máis necesaria pra vivir de acordo con esta dependencia de Deus, pra facer sempre a vontade de Deus; nunha palabra: pra vivir e acougar na graza e amizade de Deus.
Eis por iso polo que eu hoxe prego a Deus xunto convosco pola fidelidade á nosa oración, pois se decote pregamos ó Señor seremos tamén a cotío bos imitadores do noso Padroeiro Santiago na fidelidade ó Ideal de Cristo e á vida cristiá de cada día.
Xuntemos, pois, as nosas pregarias coas do Apóstolo, pedíndolle ó Noso Señor Xesús Cristo que abenzoe neste gran día a tódolos homes do mundo: de tódalas razas, de tódalas linguas, de tódolos países, de tódalas relixións e tamén a aqueles que non teñen ou non queren ter relixión ningunha; e, de xeito particular, a aqueles que sofren persecución racial, lingüística ou relixiosa: pra que todos xuntos como irmáns na mutua xustiza e na irmandade do amor poidamos no derradeiro día dos tempos loar a Deus por toda a eternidade. Amén.
    Así remataba a homilía do P. Seixas e aquí rematamos tamén nós con el. Feliz Día de Galicia!

* Sábado, 25 de xullo de 2015

    Tal como xa comentei no último domingo na explicación do sentido da escena da multiplicación dos pans e dos peixes, era en certo modo presumíbel que a xente quixese utilizar a Xesús coma o que lles ía solucionar os seus problemas materiais, á maneira dun político, dun gran empresario ou dun mago realizador de supostos milagres.
    Xesús realizou, si, feitos extraordinarios, tal como nolos transmitiron en diversas ocasións os evanxeos. Pero non era ese o seu modo normal e ordinario de se comportar. Eran só manifestacións exteriores puntuais da súa bondade e do seu poder, para que non perdésemos de vista a súa íntima e fonda relación co poder e a bondade de seu Pai Deus. Pois o que verdadeiramente chamaba nel a atención era o seu modo de ser, as cousas que dicía e cómo as dicía. Xesús era unha persoa sinxela, pobre, falaba con humildade e ó tempo con íntimo convencemento e autoridade, creaba e promovía a cotío irmandade e fraternidade, anunciaba un Deus Pai común de toda a humanidade, do que todos somos fillos empezando por el mesmo, irmán maior noso e fillo primoxénito e especialmente benquerido de Deus.
    Toda a vida de Xesús estaba en consonancia con esta incribelmente complexa personalidade súa: coa súa misteriosa orixe divina e coa súa característica identificación humana cos pobres e necesitados. A multiplicación dos pans e dos peixes hai que vela así como unha manifestación máis do poder e da bondade do Fillo de Deus que se preocupa tamén polas necesidades materiais dos seus irmáns.
    Mais Xesús é sempre algo máis que iso. O Xesús multiplicador de pans e de peixes é o mesmo que, segundo nos refire Mateo, lle respondía a Satán, ó ser tentado por este no deserto para que convertese as pedras en pan, deste modo: “non só de pan vive o home, senón de toda palabra que sae da boca de Deus” (Mt 4, 4). É o mesmo do que Mateo nos transmite tamén este outro dito: “Non amoreedes tesouros aquí na terra, onde a traza e o caruncho os roen, onde os ladróns abren buratos e os rouban. Amoreade tesouros no ceo” (Mt. 6, 19-20). É tamén o mesmo Xesús que, unha vez máis segundo o evanxelista Mateo, nos advertía: “Non andedes agoniados pola vosa vida (o que ides comer, o que ides beber), nin polo voso corpo (o que ides vestir)... Por todas esas cousas andan angustiados os pagáns; e ben sabe o voso Pai celestial que as precisades. Procurade primeiro o Reino de Deus e maila súa xustiza, e todas esas cousas hánsevos dar de máis a máis” (Mt. 6, 25-33).
    De modo que se trata, en definitiva, dunha cuestión de prioridades. Pois Xesús anúncianos que a fraternidade ou irmandade que el nos ofrece e nos dá, ó se facer en canto Fillo de Deus irmán de todos, é o verdadeiro alicerce da xustiza e do benestar universal. Se todos nos unimos a esta fraternidade, o reino de Deus establecerase na terra, converténdose así, como se di tamén na mesma liturxia, nun “reino de xustiza, de amor e de paz”.
    Todos estamos chamados a traballar por esta fraternidade. Un traballo que debería ser cousa doada, porque se basea nun “don” grandioso de Deus ó mundo, concentrado no galano do propio Xesús, que hoxe nos di que “traballemos non polo pan que se acaba, senón polo que dura deica a vida eterna”. Resulta que o mesmo Xesús nos di que el é ese pan: “Eu son o pan da vida: quen vén onda min non pasará fame e quen cre en min endexamais terá sede”. Desde logo, a xente debería quedar engaiolada e abraiada con estas palabras súas, porque en calquera caso non eran palabras normais e ordinarias. El preséntase a si mesmo como o pan que vén de arriba, do Deus Pai que olla polo ben do mundo, e que saciará a fame e dará vida ó mundo: “Meu Pai é quen vos dá o verdadeiro pan do ceo: pois o pan de Deus é o que baixa do ceo e dá vida ó mundo”.
    Como cristiáns, deberiamos aprender a poñérmonos na perspectiva de Xesús nun mundo onde tantas veces se pensa que o que hai que facer na vida e acadar como sexa un prestixioso posto social e económico para termos así asegurado un porvir libre de problemas. Xesús dinos, polo contrario, que o primeiro que deberiamos meter e empaquetar ben nas nosas propias alforxas de viaxe é ese pan, que non balorece nin se estraga co tempo. Un pan que leva a marca “Xesús”. Un pan que non ten outros aditivos nin mesturas que lle cambien o seu auténtico sabor nin lle rebaixen a súa capacidade de fortalecer as nosas vidas para a transformación do mundo nun reino de xustiza, de amor e de paz.
    Un pan, ademais, gratuíto, polo que non hai que pagar nada. Non igual, polo tanto, ó pan que mercamos nas tendas, porque así, de maneira totalmente gratuíta,  nolo dá en Xesús para a vida do mundo seu Pai Deus.
    A relación que todo isto ten coa Eucaristía e de maneira especial coa recepción sacramental do corpo de Cristo na comuñón é, como é doado ver, moi estreita. No pan eucarístico recibimos en realidade ese pan, tan gratuíto como inmensamente fortalecedor, que é Xesús mesmo en forma dun anaco de pan. É un claro símbolo de sermos alimentados realmente por Deus mesmo para a realización cristiá das nosas tarefas diarias onde queira que nos atopemos. Con esta que poderiamos chamar carga divina recibida no interior de nós mesmos irémonos transformando pouco a pouco neses “homes novos, creados a imaxe de Deus” dos que o apóstolo Paulo nos fala na súa carta de hoxe ós Efesios.
    Claro que para todo isto precisamos naturalmente desa fe da que nos fala Xesús hoxe ó pedirnos que “creamos naquel que Deus Pai mandou”, o propio Xesús “mandado” a nós polo Pai.
    Deberiamos hoxe, pois, recitar con especial fe a oración do “Noso Pai que estás no ceo”, cando nela lle pedimos ó noso Pai Deus aquilo que nos aprendeu Xesús a dicir: “Dános hoxe o noso pan de cada día”.
    Pan para o noso alimento corporal e pan para o noso fortalecemento espiritual.

* Domingo, 2 de agosto de 2015

Neste domingo e nos seis seguintes os evanxeos van falarnos de Xesús como “pan de vida”. Inícianse hoxe estes pensamentos, esta mensaxe de Xesús, co ben coñecido relato da multiplicación dos pans e dos peixes. Hai que ter en conta que este relato é narrado por tódolos evanxelistas. Isto quere dicir en principio que ó relato habería que supoñerlle un transfondo histórico importante. Aínda que aquí, de todos modos, o que máis interesa, como sosteñen eséxetas e entendidos bíblicos, é o seu carácter simbólico.
    Este carácter vénnos dado sobre todo pola súa relación coa Eucaristía. Pero, claro, unha relación coa celebración eucarística que non esquece o seu orixinario e fundamental carácter. É dicir, sabemos que para os primeiros cristiáns a celebración eucarística se caracterizaba por compartir amizade, bens e alimentos ó tempo que os participantes nesa celebración lembraban o acontecemento fundamental da vida e morte de Xesús, o Fillo de Deus, que se entregara a si mesmo en comida e bebida para todos. Deste modo, a dimensión que poderiamos chamar espiritual e a material ou corporal estaban, entón polo menos, ben xuntas.
    Moito diso segue presente aínda hoxe na nosa celebración comunitaria, concretamente na colecta por medio da cal queremos axudar ós que están en calquera necesidade, nos xestos de dármonos mutuamente a paz, etc. Pero é posíbel que os primeiros cristiáns vivisen e practicasen isto de maneira máis espontánea e natural.
    En calquera caso, o que teriamos que poñer hoxe de relevo é que a fe cristiá non pode ser unha fe aérea, abstracta, puramente espiritual ou mística, senón ben atenta ó feito de que Xesús tiña un corpo coma o noso, sentía fame coma calquera persoa e, polo tanto, sabía das necesidades e dos problemas da xente coa que estaba en contacto. Como algunha vez temos xa comentado, os seres humanos precisamos dos bens materiais e dos chamados espirituais. Ámbolos dous tipos de bens quere Xesús proporcionarnos, pois el sabe ben que o Deus que el nos anuncia e manifesta é un Deus de vivos e non de mortos, un Deus que quere para todos unha vida plena tanto nesta vida mortal coma na vindeira.
    Agora ben, no relato de hoxe da multiplicación dos pans e dos peixes hai algo que non se debería desatender. Dísenos nel que a xente que alí estaba chegou a resolver máis que satisfactoriamente a súa necesidade de comer poñendo á disposición dos demais o que tiñan. É dicir, os que tiñan algo de pan ou algún peixe non o gardaron para si mesmos, senón que o puxeron á disposición dos que alí estaban, aínda que puidesen sospeitar que ese xesto non chegaría a resolver o problema de tódolos que alí estaban.
    Temos que supoñer que aquel rapaz do que se nos di que tiña “cinco bolos de pan de cebada e dous peixes” quedaría abraiado ó ver que a súa renuncia a gardalos para si chegase a producir uns efectos tan inesperados. Mais temos tamén que aprender a ver que o “compartir” cos demais o moito ou pouco que teñamos produce verdadeiros milagres.
    A verdade é que é moi certo aquilo que tantas veces se di de que ten máis alegría o que dá có que recibe. A razón disto é que quen recibe, aínda que pareza que non fai máis que recibir, en realidade está dando tamén: dá ou ofrece o seu agradecemento, a súa amizade, o seu apoio a aquel que lle dá sen esperar pola súa parte nada a cambio.
    Por iso Deus é bo, ou como dicía Xesús, “só Deus é bo”, porque só el dá de maneira absolutamente xenerosa, porque non ten necesidade algunha de nada noso, nin sequera do noso agradecemento, porque el se basta desde sempre a si mesmo.
    Unha vez máis, vexamos o que ocorre con Deus. Porque o que aquí realiza Xesús coa multiplicación dos pans e dos peixes é o que ocorre no interior mesmo de Deus. Xesús apréndenos a compartir os nosos bens, aínda que sexan cativos e limitados, cos demais, e iso vai producir o milagre de sentirse  a xente satisfeita polos bens físicos e morais recibidos. Pero Xesús fai iso porque Deus mesmo é “compartir”.
    Con isto volvo aludir ó misterio grandioso da Trindade de Deus. Non é que queiramos ou nos atrevamos a desvelar este gran misterio. Pero podemos sospeitar que algo grande hai nel, que é importante para entendermos dalgunha maneira a Xesús e as ensinanzas fundamentais da nosa vida cristiá.
    Por que Deus é “tres” e non só “un”? Pois porque se Deus fose só un, non podería compartir con ninguén a súa infinita e grandiosa realidade. Para dicilo dalgunha maneira, Deus (Deus Pai) ten necesidade de compartir, porque isto é algo grandioso. E para compartir, Deus non o pode facer dentro de si mesmo de maneira limitada, porque iso non sería propio de Deus. Por iso o seu Fillo (que se vai encarnar en Xesús) é igual en grandeza e infinitude ó seu Pai, Deus coma o Pai. E o mesmo poderiamos dicir do Espírito Santo, porque o amor que se teñen o Pai e o Fillo é tan grande que este amor se constitúe no que chamamos a terceira persoa da Santísima Trindade, Deus polo tanto tamén coma o Pai e o Fillo. Pero é un compartir tan marabilloso que aínda sendo os tres diferentes non son máis ca un único Deus.
    En fin, son profundidades misteriosas da nosa fe, mais que poden axudarnos para ver a importancia e a grandeza da mensaxe de Xesús. Porque Xesús non está aí por exemplo para resolvernos, de maneira técnica e directa, os problemas sociais e económicos que ten o mundo no noso século XXI, pero si está aí para darnos pautas éticas e morais de comportamento para resolvelos. Dinos Xoán, ó final do Evanxeo de hoxe, que a xente, despois de ver o milagre de Xesús, quería facelo rei, pero que el se retirou ó monte só. Para falar alí a soas co seu Pai. A mensaxe e a misión de Xesús era moito máis fonda e eficaz cá que podería realizar converténdose en rei ou presidente de goberno dun determinado país.
    No fondo, o que nos vén dicir Xesús sería, pois, que así como Deus non existe sen compartir no interior de si mesmo, así tampouco pode haber vida humana, creada por Deus mesmo, sen que lle deamos amplo espazo ó compartirmos cos demais o pouco ou moito que poidamos ser ou ter.

    Diversos teólogos e importantes coñecedores da vida de Xesús estanlle a dar nos tempos de hoxe gran relevancia á función sandadora, curadora, liberadora de Xesús na súa actuación coas persoas: cos pobres, cos necesitados, cos marxinados, etc. En realidade, o que Xesús facía era presentar no noso mundo a face humana, benfeitora, de Deus Pai. Deus non quere o mal, nin a enfermidade, nin a morte. El é un Deus de vida. Por iso traballa con nós e a través de nós, é dicir, desde a nosa liberdade, para que a xente poida vivir feliz. Vai creando en nós, ó seu ritmo e das maneiras máis insospeitadas, felicidade e plenitude
    O evanxeo é por iso (e serao sempre) “boa noticia”, “nova feliz” para todos. Non é unha mensaxe de xuízo ou de condenación, por moito que teñamos quizais metidas na cabeza ideas deste tipo, que proveñen dunha errónea educación cristiá ou relixiosa.
    O xordomudo do que nos fala hoxe Marcos vén ser por iso unha ocasión máis para que Xesús amose nel, coa súa curación, o seu claro talante liberador. Os sinais que realiza Xesús e que foron recollidos pola tradición nos evanxeos non teñen un senso simplemente individual ou particular. É dicir, no caso concreto de hoxe, non nos podemos limitar a ollar o efecto curador particular producido por Xesús nunha persoa que era xorda desde o seu nacemento e que, en consecuencia, non era capaz de se relacionar cos demais coa palabra pois nunca fora capaz de oír ningunha.
    A mensaxe de Xesús vai moito máis alá disto. Xesús quere así expresarnos como é Deus e como quere que sexamos nós. Abertos ás necesidades dos demais, non pechados en nós mesmos, no noso propio recuncho.
    Á súa maneira, Deus está aberto a todos, a toda o mundo, a toda a humanidade. Esa curta palabra que Xesús lle dirixe ó xordomudo, “effatá”, “ábrete”, é unha palabra dirixida tamén a cada un de nós en calquera situación na que nos poidamos atopar: “ábrete”. Porque Deus está xa en si mesmo aberto ou transparente a todos. El é apertura pura e infinita. O Pai ábrese infinitamente a quen é seu Fillo, e o Fillo e o Pai son infinitamente transparentes ó Espírito Santo. Hai en Deus unha mutua e total comunicación, de tal modo que el é ó tempo un e trino. A que denominamos Santísima Trindade do noso único Deus que se nos revelou en Xesús.
    Sabemos ben que a apertura crea amizade. Entre amigos non se agachan as cousas. O primeiro que fan dúas persoas, que polo que sexa se desamigan, é non falaren a unha coa outra. Tal como adoitamos dicir, andan de morros. O xordomudo pode considerarse así como un símbolo daquel que está totalmente pechado en si mesmo: nin percibe ou recibe comunicación dos demais nin é capaz de transmitir pola súa parte mensaxe algunha a outros.
    Pois ben. Así como Deus non é un xordomudo, senón infinita comunicación das tres persoas divinas e libre e agarimosa comunicación con todos nós, da mesma maneira quere ese Deus aberto e comunicativo que sexamos tamén nós: abertos, comunicativos, interesados en atender e axudar os demais. Neste sentido, as palabras máis fermosas que se poderían escribir, en pedra ou en bronce, como epitafio dunha persoa serían algo así como estas: “Todo o fixo ben”. Parecidas a aquelas que, segundo nos conta Marcos, dicía a xente, “totalmente abraiada”, sobre o Xesús sandador e curador: “Que ben o fai todo!”.
    Desde esta consigna de Xesús que ten como imperativo o “Ábrete”, poderiamos dicir que o Reino de Deus, que Xesús quere instaurar no mundo e sobre o que na oración do “Noso Pai” lle pedimos a Deus Pai que “veña a nós”, está asentado sobre dous alicerces, que veñen sendo como dúas “aperturas”. Unha primeira “apertura” persoal a Deus, para estarmos en disposición de poder escoitar a súa mensaxe, a súa palabra (de maneira individual ou comunitaria), e outra segunda “apertura” respecto de tódalas persoas, de maneira tanto activa como receptiva: é dicir, ofrecendo “luz” e axuda ós demais e recibindo ó tempo deles a axuda que eles nos poidan agarimosamente ofrecer.
    Se non temos estas dúas “aperturas” e preferimos polo tanto permanecer “xordomudos”, é dicir, coa porta pechada tanto en relación con Deus coma en relación cos demais, entón quedaremos lonxe dese Reino de Deus, que Xesús nos proclama e anuncia para a nosa vida e felicidade.
    Pero hai algo aínda moi importante en relación con esta dobre apertura. Recórdanolo tamén hoxe Santiago na segunda Lectura. De maneira moi transparente, como auga limpa que corre maina e cantareira nun regueiro de montaña. A nosa apertura ha ser sobre todo, dinos Santiago, ós pobres e ós máis necesitados. Non se ha dirixir a nosa ollada benevolente e risoña cara a aquelas persoas podentes e ben prestixiadas que o apóstolo Santiago describe como levando un anel de ouro no seu dedo anular, en claro contraste cos esfarrapados da vida. Non. Porque os pobres e esfarrapados deste mundo son xustamente, dinos Santiago, os que Deus escolleu para o seu Reino. Polo tanto é cara a eles cara a onde nós nos deberiamos mover como fai o compás cara ó Norte. Porque se a mensaxe de Deus Pai en Xesús é a de que todos somos irmáns e resulta que algúns (moitos) non parecen irmáns meus porque non viven en condicións tan boas coma as miñas, entón a cousa está ben clara: hai que traballar para que eles se poidan sentir de verdade irmáns meus, coa mesma dignidade, os mesmos dereitos e semellantes posibilidades.
    Os que non traballan nesta liña son en definitiva “xordomudos”, é dicir, están pechados en si mesmos, necesitados polo tanto daquela curación que os “abra” á verdade e ó amor do Deus. Pois en Xesús anunciou e fixo presente Deus Pai a fraternidade universal de todos en canto irmáns de Xesús. Todos estamos polo tanto revestidos por igual da gran dignidade de fillos de Deus Pai.

* 6 de setembro 2015

Algúns dos vosos coñecidos ou amigos están quizais de vacacións. Ó mellor tamén algúns de vós, aínda que non vos teñades desprazado de Vigo. O descanso tras o traballo e as diversas ocupacións é sempre bo. Por algo se di tamén, aínda que habería que ver a maneira de entendelo de maneira axeitada, que Deus mesmo no sétimo día descansou, é dicir, que acougou da obra ben feita da súa creación do mundo. Dese mundo ó que pertencemos todos nós.
    Aínda que a min en particular non me gusta estar man sobre man, sen deixar de facer sempre algunha cousa, recoñezo que a todos nos fai falla ter tempos de acougo, de tranquilidade, de reflexión, de vérmonos cos demais, de atendelos e escoitalos aínda que poidamos ser da opinión de que pouco ou nada iriamos nós aprender deles ou mesmo eles de nós. Non nos esquezamos de que o mesmo noso Deus cristián non é un solitario, pechado na súa unicidade esencial, senón a plenitude dunha relación trina que chamamos a Santísima Trindade. A Trindade misteriosa e marabillosa da unidade entre Pai, Fillo e Espírito.
    Todo isto vén a conto de que no Evanxeo de hoxe se nos fala tamén do “descanso”. Xesús enviara os seus apóstolos e discípulos a anunciar a súa boa nova. Fixérono o mellor que puideron ou souberon, procurando anunciar a Xesús con liberdade e humildade, apoiándose non en ningún poder ou prestixio social ou económico, senón unicamente na sinxeleza e grandeza dunha mensaxe incribelmente alegre e ilusionante, a “alegre nova” de Xesús. Pois ben, para Xesús calquera que anuncie o evanxeo exerce un traballo. Coma os demais, é tamén polo tanto un traballador que realiza unha obra, unha boa obra. Merece en consecuencia tamén o seu descanso. “Vinde vós sós –dilles Xesús- a un lugar arredado, e descansade un pouco”.
    A intención desde logo era boa, mais as proxectadas “vacacións”, que de por si serían xa ben curtas, acabáronselles axiña a Xesús e mais ós apóstolos, porque ó desembarcaren con este fin (coma se fixesen o traxecto pola ría desde aquí a Cangas) alá estaban xa as multitudes esperándoos. Multitudes, das que se nos di que eran “como ovellas sen pastor”. Precisadas polo tanto do anuncio e da paz do bo pastor. Non se podía deixalas sen apoio e protección.
    Mais se os apóstolos non acadan atopar a conveniente paz e tranquilidade, é dicir, o acougo do que non lles viría mal poder gozar un chisco, polo menos teñen o consolo de anunciaren algo que dá ilusión e alegría ás multitudes e polo tanto tamén a eles. Unha mensaxe de paz, dunha paz fonda e vivificadora, que é a condición de toda obra ben feita e a base fundamental de toda a boa nova de Xesús. Esa paz que anunciaran tamén os anxos no nacemento de Xesús: “Gloria a Deus no ceo, e PAZ a tódalas persoas de boa vontade”. Esa “paz” á que se nos convida liturxicamente en tódalas eucaristías dos domingos tras invocarmos o Señor dicindo: “Señor Xesús Cristo, Ti dixécheslles ós teus Apóstolos: déixovolo miña paz, dóuvolo a miña paz”.   
    É isto mesmo o que nos vén dicir Paulo na súa carta de hoxe ós Efesios: Cristo Xesús -dinos Paulo- “é a nosa paz.... El veu e anunciou a paz, paz para os de lonxe e para os de cerca”...
    Por que “paz”? Porque Xesús é quen nos descubre o misterio dun Deus Pai de todos, que no seu Fillo Xesús, convertido en irmán noso, e na forza do Espírito Santo quere facernos partícipes a todos da paz e do amor que habitan no interior de Deus mesmo.
    Tamén a Primeira Lectura nos axuda a darlle á nosa Eucaristía de hoxe este aire de paz e de tranquilidade, que é, como vedes, algo moi importante para un seguidor de Xesús. Nesta primeira Lectura o profeta Xeremías critica os pastores que espantan as ovellas ou lles fan, dunha ou doutra maneira, perder os ánimos.     Efectivamente, Xeremías denunciaba a aqueles pastores que, en vez de coidaren agarimosamente das ovellas, “escorrentábanas” e “espantábanas”: “Vós espantades as miñas ovellas, escorrentádelas e non coidades delas: ollade que eu vos pedirei contas da maldade dos vosos feitos”. Xeremías anuncia neste sentido que o Señor “constituirá pastores que as apacenten, de xeito que xa non volvan ter medo, nin se espanten, nin se perda ningunha das ovellas”.     O futuro Xesús sería, como ben sabemos, ese “bo Pastor”. Así o afirma el de si mesmo. Un pastor que exerce a súa función, como nolo recorda Paulo na súa carta ós Efesios, non baseándose na antiga lei “de mandamentos e normas”, senón na lei viva e interior do amor que el nos anuncia e ofrece e que está dirixida á construción dunha “nova humanidade”.
    Mais semella que iso de “espantar as ovellas” continúa aínda a ser unha tentación á que ás veces se sucumbe, cando o Novo Testamento leva, teoricamente alomenos, bastantes séculos de funcionamento. Unha pequena anécdota. Hai xa ben de anos que me contou un parente meu, xa defunto, que cando era mozo traballara bastante na construción desas antigas e cativas estradas galegas nosas que teñen moitas curvas, porque daquela non había aínda as máquinas de agora. Pois ben, como era ano santo foise confesar alá polos anos trinta do século pasado á cidade do Apóstolo. Mais ó lle comentar ó confesor que el era un obreiro, quen o escoitaba no confesionario aproveitou a ocasión para lle dicir que os obreiros eran os culpábeis dos males do país. Era este un xeito de espantar as ovellas... Naturalmente, non o pasou nada ben neste seu encontro penitencial.
    Algo de razón terá neste sentido o papa Francisco cando hai pouco, no seu importante documento eclesial  “A alegría do Evanxeo”, nos dicía o seguinte: “Lémbrolles ós sacerdotes que o confesionario non debe ser unha sala de torturas, senón o lugar da misericordia do Señor”. Tema este, o da “misericordia” de Deus, moi querido para o papa actual, entre outras motivos porque precisamente hai algúns meses anunciou el que dedicará a este tema (o da “misericordia”) todo un “ano santo”, o próximo ano 2016.
    Aproveitemos, pois, este tempo xa máis quentiño e tranquilo do verán para medrarmos neste espírito de paz, de comprensión, de amor , de “misericordia” ó que nos chama a boa e alegre nova do Evanxeo.

* Domingo, 19 de xullo 2015

Na Segunda Lectura deste domingo hai un fermoso e famoso himno, que está incluído algo artificialmente nunha das cartas do apóstolo Paulo. É o chamado “himno cristolóxico”. Os comentadores do Novo Testamento, é dicir, do que acontece arredor da vida e mensaxe de Xesús e do xurdimento das primeiras comunidades cristiás, adoitan dicir verbo deste himno que vén sendo un dos fragmentos máis densos e profundos de todo o Novo Testamento. De modo que é bo que lle prestemos algo de atención.
    Lembremos algunhas das ideas que que se formulan neste precioso fragmento do Novo Testamento: “Bendito sexa Deus”, ese Deus grande e bo, que é o Pai de Xesús e que está connosco como “Emmanuel”, é dicir, coma “Deus connnosco”. Con este Xesús-Manuel chégannos a nós “toda clase de bendicións”. Neste Xesús, Fillo de Deus, estamos todos nós en canto humanos que somos. En Xesús óllanos o Pai bondadosamente a todos, pois somos da súa mesma carne e do seu mesmo sangue. Neste Xesús estamos todos “predestinados “ a “sermos fillos adoptivos de Deus”. Esa é a mente e o designio de Deus Pai para con todos. Iso é o que El quere e o que vai facer. Neste Xesús acadamos a nosa redención e salvación, porque por medio del verte Deus Pai abondosamente, xenerosamente, a súa graza sobre nós. El, por ser infinito, non é agarrado nin avaro. Por moito que nos dea, segue a ser sempre infinito en poder e grandeza. Dinos Paulo neste himno que Deus Pai “verteu xenerosamente sobre nós a súa graza”, é dicir, a súa bondade e o seu amor e que fixo “rebordar sobre nós a riqueza da súa graza”.
    ¿Cal é, pois, o proxecto de Deus Pai sobre nós e sobre toda a realidade creada por el? Gravemos nas nosas mentes e nos nosos corazón agradecidos a resposta que nos dá Paulo a esta gran cuestión: “unificar en Cristo tódalas cousas, canto hai no ceo e canto hai na terra”.
    En consecuencia, non podemos ser apoucados, encollidos ou de curtas miras. Si, Deus Pai quere asemellarnos a Xesús, ó seu fillo benquerido, ó querer que el fose semellante a nós. Quere que participemos da vida divina, esa vida divina que está chea de felicidade e que non vai rematar endexamais, como endexamais vai rematar tampouco Deus mesmo. El amounos e ámanos por pura graza, por puro amor, sen merecemento ningún da nosa parte. Fomos chamados a participar desta súa vida divina, tal como nos di Paulo, “desde antes da creación do mundo”. Foi el que nos escolleu para esta vida. Foi iniciativa súa, non nosa, pois nós non eramos nada nin somos tampouco nada sen a súa graza, sen a graza e o poder de Deus.
    Á vista do marabilloso contido deste grande “himno cristolóxico”, no que Paulo ou algún dos seus discípulos nos resume de maneira concentrada o proxecto divino da nosa salvación, o que se nos di no Evanxeo de hoxe non é máis ca simple consecuencia, algo que flúe de maneira natural das ideas formuladas neste himno paulino.
    Os verdadeiros discípulos ou “apóstolos”, é dicir, mandados, por Xesús están tan cheos da graza e das promesas de Deus que non precisan practicamente de nada máis: “nin pan, nin alforxas, nin cartos nin faixa”. Só unha túnica lixeira e mailas sandalias para poder camiñar e comunicar con presteza a gran “boa nova”. Os mandados por Xesús téñeno todo e non precisan case de nada. Téñeno todo, porque con Deus-Pai o teñen todo, algo así coma un neno pequeno o ten todo e vive feliz porque sabe que seus pais estarán sempre bondadosamente atentos a canto el precise.
    Isto faime lembrar aquilo de San Xoán da Cruz. O gran místico de Ávila escribiu uns fermosos versos sobre como chegar ó que el chamaba o “Monte da perfección”. Para subir a este monte hai que andar lixeiro de equipaxe, tal como fan os montañeiros e escaladores. Hai que renunciar a cousas inútiles, pesadas ou entorpecedoras se se quere chegar ó máis alto. Porque, para San Xoán da Cruz, Deus ten que ver co que el chama “o Todo”. ¿E cómo se chega a este “Todo”?
    Escoitade o que el nos di:
Para vir gustalo todo,
non queiras ter gusto en nada.
Para vir posuílo todo,
non queiras posuír algo en nada.
Para vir selo todo,
non queiras ser algo en nada.
...

Cando reparas en algo,
deixas de lanzarte ó todo.
Porque para vir de todo ó todo
has negarte de todo en todo.
E cando o veñas de todo ter,
has telo sen nada querer.
Porque, se queres ter algo en todo,
non tes puro en Deus o teu tesouro”.

    Linguaxe poética, dialéctica e conceptuosa, si, pero que vai ó fondo da mensaxe de Xesús do desprendemento das cousas para comunicar a boa nova de que Deus é “todo”. Un desprendemento que se ha reflectir no modo de vivir e de se comportar de cantos anuncian a mensaxe de Xesús. Dicía o papa Paulo VI: “O home contemporáneo escoita máis a gusto ós que dan testemuño cós que ensinan, ou se escoitan ós que ensinan é porque dan testemuño... Será sobre todo mediante a súa conduta, mediante a súa vida, cómo a Igrexa evanxelizará o mundo, é dicir, mediante o testemuño vivido de fidelidade a Xesús Cristo, de pobreza e desprendemento dos bens materiais, de liberdade fronte ós poderes do mundo”. Por algo o noso papa actual Francisco insiste tanto tamén no moito que a el lle gustaría unha Igrexa pobre e para os pobres.
    No que se refire ó P. Seixas (lembramos unha vez máis o centenario no que estamos do seu nacemento), é ben sabido o desprendido que era no ter cousas para o seu particular proveito e o seu fervoroso interese en axudar ós necesitados. Unha persoa de aquí de Vigo, que entón era unha nena, recorda por exemplo algunha das visitas do P. Seixas á súa casa, tras aceptar el o convite de seus pais de ir xantar con eles, desta forma:    
    “Teño a lembranza limpa e nidia das súas grandes gargalladas inzando o seu queixo cara ó ceo. A súa branca barba... e as fondas, ceibes gargalladas perante a sobremesa asombrábanme e engaiolábanme. Tamén recordo a miña nai remendando a mesma cazadora tódolos domingos ó remate do xantar...
    - Pai, qué fixo coa chaqueta que lle din...?
    - É que había un moreniño que non tiña ningunha...”

Comezan uns xa o próximo mércores, co inicio do mes de xullo, as vacacións de verán, viaxando cara ós seus lugares de descanso. Outros ficarán en casa, porque hai que aforrar algo nestes tempos de restricións ou porque teñen familiares na casa ós que hai que atender por enfermidades ou por outros problemas e necesidades. Precisamente hoxe o evanxeo vólvenos recordar os problemas e as preocupacións da xente normal e corrente, ameazada unha e outra vez pola enfermidade ou pola morte dos seus seres queridos.     Pois ben, a carón deles está sempre Xesús, que por algo é Salvador e Redentor. E a carón de todos eles deberiamos estar tamén os que pola nosa parte queremos ser humildosos seguidores de Xesús.
    Hoxe son dúas mulleres, tradicionalmente marxinadas ou discriminadas naqueles tempos, aínda que tamén nos de agora, as que van recibir a misericordia de Xesús. Dunha sabemos que era a filla de Xairo, un xudeu devoto e xefe da sinagoga: por algunha enfermidade acababa ela de morrer sendo aínda unha rapaza noviña con só doce anos. Da outra muller, que andaba de médicos dende xa había tempo, non sabemos máis ca que estaba doente e polo tanto nada sobre a súa posición social ou sobre a súa idade.
    Hai que facer algún esforzo para se situar dalgunha maneira na cultura relixiosa e social xudía daquel tempo para sabermos valorar na súa xusta medida o que supuña a relación de Xesús coas persoas necesitadas. A filla de Xairo morrera xa, por máis que seu pai, cando se dirixe a Xesús pedíndolle a súa curación, non o sabía aínda. E hai que ter en conta que daquela ós defuntos non se debía un achegar nin moito menos tocalos, porque como cousa impura convertían en impuro tamén ós que facían iso. En canto á outra muller enferma, a súa mesma enfermidade convertíaa tamén en impura, ademais de facer impuros a cantos a tocasen ou ós que ela tocase. De maneira que a pobre estaría nunha situación persoal e social lamentábel.
    Pois ben, en ámbolos dous casos Xesús achégase á defunta e á enferma impuras, sen se preocupar ren por quebrantar con iso preceptos ou normas sociais e relixiosas. A nena defunta cóllea directa e persoalmente pola man, pronunciando a frase que os evanxeos nos conservaron no seu son orixinal: “Talitha, qumi”, rapaza, érguete. Á outra muller enferma non a toca directamente, mais déixase tocar por ela nunhas circunstancias nas que a xente o aperta a el por tódolos lados, tal como o constatan os seus discípulos ó el preguntarlles quen o tocara: “Ti ben ves a xente preméndote e aínda preguntas por quen te tocou?”...
    Xesús era un home do seu tempo e estaba en consecuencia moi ó tanto, desde cativo, dos inevitábeis condicionamentos culturais, que se convertían en algo normal e natural para cantos participaban desa concreta cultura. Pero el tiña ó mesmo tempo unha experiencia moi fonda e forte de como son as cousas, do que é e como é a realidade, e tamén da nosa dignidade humana en canto derivada da nosa filiación divina pola nosa irmandade con Xesús.
    Na súa íntima e especialísima relación co seu Pai Deus, vivida durante o día e dialogada con El en longas horas da noite, Xesús sabía, pois, cales eran as cousas importantes e cales non. En tal sentido, se os costumes sociais chocaban con esas fondas experiencias e saberes, peor para tales costumes.
    Xesús sabía e vivía a experiencia de ser Fillo de Deus e de ser ó tempo “fillo do home” nunha inconcibíbel e misteriosa unidade. Este Xesús, don único do Pai Deus á humanidade toda, era polo tanto tamén un de nós, ser humano coma nós, irmán noso. Mais el viña transmitirnos que todos nós, coma el, somos fillos dun mesmo Pai. Somos todos polo tanto irmáns del e así nos sentía e percibía. Para el as prescricións ou prohibicións sociais, rituais, non tiñan, en consecuencia, valor ningún no caso de opoñérense a esta experiencia fundamental súa de se sentir irmán de todos.
    A práctica vital de Xesús foi sementar arreo vida e esperanza, devolvese á vida ou non, curase ou non fisicamente a unha persoa concreta. Pois Xesús non curou nin resucitou de feito a todos os que convivían no seu tempo con el. El non viña destruír as leis dunha natureza creada dese modo por Deus mesmo. Tampouco Deus Pai liberou o seu Fillo Xesús das dores e da morte na cruz. Sen contabilizar as diversas curacións realizadas por Xesús das que nos falan os evanxeos, no que se refire ós relatos de resurreccións realizadas por El, é dicir, da volta á vida normal dun defunto ou dunha defunta, non nos contan en realidade os evanxelistas máis ca tres casos: o da filla da viúva de Naín (do que nos fala só Lucas), o de Lázaro (que só nos é presentado por Xoán) e, finalmente, o relato de hoxe da filla de Xairo, descrito por Marcos, Mateo e Lucas, pero non por Xoán.
    Por iso, o que sobre todo Xesús nos ofrece, antes e hoxe, é unha vida e unha esperanza, que se basean na fe nel en canto Fillo de Deus e irmán noso. Pois el mesmo identifícase coa Vida mesma e co Amor sen límites. Xesús diranos nalgún momento que o seu Pai Deus non é “un deus de mortos, senón de vivos, porque para el todos viven”.  Xesús coñece perfectamente, por así dicilo, esta face oculta da lúa. Aínda que a xente faga riso del, sabe el perfectamente que os que chamamos mortos non o son de verdade. A tódolos defuntos pásalles en certo modo o mesmo que Xesús afirma sobre a nena morta: “A meniña non morreu, está a durmir”.
    Esta mensaxe de vida que nos trae Xesús debería ter unha proxección comunitaria e social na vida concreta nosa, neste noso tempo presente. Paulo dánolo a entender hoxe na súa carta ós Corintios. A vida, non só a do alén senón tamén a do aquén, ten que ser para todos e non só para os que dispoñen de riquezas e de poder. Deberiamos escoitar así, nesta clave presente e actual que afecta a tantas persoas, o que Paulo escribe nesa carta: “Coñecedes ben a xenerosidade do noso Señor Xesús Cristo: sendo rico, fíxose pobre por vós, para nos enriquecer coa súa pobreza. Non se trata de que pasedes apuros por aliviardes a outros, senón de que haxa equilibrio [...] Así haberá igualdade”.

* Domingo, 28 de xuño 2015