O evanxeo é por iso (e serao sempre) “boa noticia”, “nova feliz” para todos. Non é unha mensaxe de xuízo ou de condenación, por moito que teñamos quizais metidas na cabeza ideas deste tipo, que proveñen dunha errónea educación cristiá ou relixiosa.
O xordomudo do que nos fala hoxe Marcos vén ser por iso unha ocasión máis para que Xesús amose nel, coa súa curación, o seu claro talante liberador. Os sinais que realiza Xesús e que foron recollidos pola tradición nos evanxeos non teñen un senso simplemente individual ou particular. É dicir, no caso concreto de hoxe, non nos podemos limitar a ollar o efecto curador particular producido por Xesús nunha persoa que era xorda desde o seu nacemento e que, en consecuencia, non era capaz de se relacionar cos demais coa palabra pois nunca fora capaz de oír ningunha.
A mensaxe de Xesús vai moito máis alá disto. Xesús quere así expresarnos como é Deus e como quere que sexamos nós. Abertos ás necesidades dos demais, non pechados en nós mesmos, no noso propio recuncho.
Á súa maneira, Deus está aberto a todos, a toda o mundo, a toda a humanidade. Esa curta palabra que Xesús lle dirixe ó xordomudo, “effatá”, “ábrete”, é unha palabra dirixida tamén a cada un de nós en calquera situación na que nos poidamos atopar: “ábrete”. Porque Deus está xa en si mesmo aberto ou transparente a todos. El é apertura pura e infinita. O Pai ábrese infinitamente a quen é seu Fillo, e o Fillo e o Pai son infinitamente transparentes ó Espírito Santo. Hai en Deus unha mutua e total comunicación, de tal modo que el é ó tempo un e trino. A que denominamos Santísima Trindade do noso único Deus que se nos revelou en Xesús.
Sabemos ben que a apertura crea amizade. Entre amigos non se agachan as cousas. O primeiro que fan dúas persoas, que polo que sexa se desamigan, é non falaren a unha coa outra. Tal como adoitamos dicir, andan de morros. O xordomudo pode considerarse así como un símbolo daquel que está totalmente pechado en si mesmo: nin percibe ou recibe comunicación dos demais nin é capaz de transmitir pola súa parte mensaxe algunha a outros.
Pois ben. Así como Deus non é un xordomudo, senón infinita comunicación das tres persoas divinas e libre e agarimosa comunicación con todos nós, da mesma maneira quere ese Deus aberto e comunicativo que sexamos tamén nós: abertos, comunicativos, interesados en atender e axudar os demais. Neste sentido, as palabras máis fermosas que se poderían escribir, en pedra ou en bronce, como epitafio dunha persoa serían algo así como estas: “Todo o fixo ben”. Parecidas a aquelas que, segundo nos conta Marcos, dicía a xente, “totalmente abraiada”, sobre o Xesús sandador e curador: “Que ben o fai todo!”.
Desde esta consigna de Xesús que ten como imperativo o “Ábrete”, poderiamos dicir que o Reino de Deus, que Xesús quere instaurar no mundo e sobre o que na oración do “Noso Pai” lle pedimos a Deus Pai que “veña a nós”, está asentado sobre dous alicerces, que veñen sendo como dúas “aperturas”. Unha primeira “apertura” persoal a Deus, para estarmos en disposición de poder escoitar a súa mensaxe, a súa palabra (de maneira individual ou comunitaria), e outra segunda “apertura” respecto de tódalas persoas, de maneira tanto activa como receptiva: é dicir, ofrecendo “luz” e axuda ós demais e recibindo ó tempo deles a axuda que eles nos poidan agarimosamente ofrecer.
Se non temos estas dúas “aperturas” e preferimos polo tanto permanecer “xordomudos”, é dicir, coa porta pechada tanto en relación con Deus coma en relación cos demais, entón quedaremos lonxe dese Reino de Deus, que Xesús nos proclama e anuncia para a nosa vida e felicidade.
Pero hai algo aínda moi importante en relación con esta dobre apertura. Recórdanolo tamén hoxe Santiago na segunda Lectura. De maneira moi transparente, como auga limpa que corre maina e cantareira nun regueiro de montaña. A nosa apertura ha ser sobre todo, dinos Santiago, ós pobres e ós máis necesitados. Non se ha dirixir a nosa ollada benevolente e risoña cara a aquelas persoas podentes e ben prestixiadas que o apóstolo Santiago describe como levando un anel de ouro no seu dedo anular, en claro contraste cos esfarrapados da vida. Non. Porque os pobres e esfarrapados deste mundo son xustamente, dinos Santiago, os que Deus escolleu para o seu Reino. Polo tanto é cara a eles cara a onde nós nos deberiamos mover como fai o compás cara ó Norte. Porque se a mensaxe de Deus Pai en Xesús é a de que todos somos irmáns e resulta que algúns (moitos) non parecen irmáns meus porque non viven en condicións tan boas coma as miñas, entón a cousa está ben clara: hai que traballar para que eles se poidan sentir de verdade irmáns meus, coa mesma dignidade, os mesmos dereitos e semellantes posibilidades.
Os que non traballan nesta liña son en definitiva “xordomudos”, é dicir, están pechados en si mesmos, necesitados polo tanto daquela curación que os “abra” á verdade e ó amor do Deus. Pois en Xesús anunciou e fixo presente Deus Pai a fraternidade universal de todos en canto irmáns de Xesús. Todos estamos polo tanto revestidos por igual da gran dignidade de fillos de Deus Pai.
* 6 de setembro 2015