Hai só catro días, no pasado mércores de cinza, empezabamos o tempo da Coresma, un nome este, o de “Coresma”, que ten que ver (“coresma” – “corenta”) cos “corenta” días de xaxún que, segundo nos contan os evanxelistas, pasou Xesús no deserto tras ser bautizado por Xoán Bautista. Sabemos que o dos “corenta” días non hai que entendelo literalmente, pois trátase dun número simbólico de “plenitude”, segundo nos din os entendidos. Vén significar algo así coma se dixésemos: “Xesús foi tentado sempre”. Como sempre somos tentados todos nós. Ás veces imaxinamos a Xesús tan “divino” que nos pode resultar case incomprensíbel que puidese ser “tentado” tal como o somos nós. Mais Xesús era tamén humano, coma nós. Só que moito máis humano e por iso precisamente moito máis divino tamén. Tan divino que era o fillo benquerido de Deus.
En calquera dos tres ciclos da liturxia da Coresma fálasenos sempre no primeiro domingo (o de hoxe) sobre as tentacións de Xesús. Pois ben, na súa íntima, persoalísima, relación e comunicación co seu Pai Deus no deserto, Xesús veuse tentado, pese a todo, polo espírito malo, polo Satán do que nos fala hoxe Lucas.
O ser humano, todos e cada un de nós, somos un misterio para nós mesmos. Atráennos o poder, o prestixio, a fama. Queremos ser máis cós demais. E a estes pásalles outro tanto. E sabemos que se nos deixamos levar por todo iso, sofren a irmandade, a fraternidade, a igualdade. Xesús debeulle de dar moitas voltas a este duro conflito que se produce no interior de todos nós, tamén no seu propio interior.
Pero no deserto, na soidade consigo mesmo e en íntima compaña co seu Pai Deus, chegou Xesús á irrevogábel conclusión de que a vontade do seu Pai era a de instaurar no mundo un reino de amor e fraternidade. Por iso, o deserto de Xesús será (a diferenza do deserto de Xoán Bautista) unha etapa só pasaxeira, que o levaría axiña a traballar directamente xunto cos seus apóstolos e discípulos a prol da instauración dese reino. Esa é a “boa nova” de Xesús.
Os evanxelistas que nos describen a peripecia de Xesús no deserto, en loita entre o falaz convite de Satán ó poder e á fama e a chamada do Pai á instauración dun reino de fraternidade, fálannos do importante papel que nesa loita xoga o “Espírito Santo”. É ese Espírito divino o que empuxa, forza, leva a Xesús ó deserto, algo así como unha poderosa onda dun mar impetuoso nos leva cara a onde ela quere. É ese Espírito forte de Deus o que clarifica as ideas de Xesús e o que lle dá forzas así para resistir ás tentacións do mal espírito, do tentador, do Satán.
Será ese mesmo Espírito de Deus que o levou ó deserto o que o encamiñará tamén, fóra do deserto, cara ó encontro cos homes e mulleres do seu tempo. Coa xente normal e corrente, coas súas necesidades, sufrindo as penurias que lles impoñen aqueles outros que se deixan levar polo espírito de Satán, é dicir, aqueles poderosos en cargos, en diñeiro, en prestixio social ou político ós que non lles importan ren os demais. A toda esa xente, marxinada ou desprezada polos de arriba, Xesús vailles anunciar a “boa nova”, a “alegre noticia”. Unha boa noticia, que ten como centro a experiencia de sentírense todos irmáns entre si e fillos queridos por Deus Pai.
A Coresma tivo popularmente noutros tempos un sentido algo tristeiro, de renuncia a certas cousas no comer ou de realización de determinadas prácticas penitenciais. De aí o contraste popular entre o Antroido destes festivos días pasados e a austera Coresma na que agora xa estamos. Unha coresma que liturxicamente empezaba ademais con ese convite, na antiga fórmula da imposición da cinza, a que lembrásemos que “somos po e que en po nos imos converter”. Pola contra, a mensaxe da fórmula de imposición da cinza do mércores pasado é agora moito máis alegre e, tamén, sen dúbida, moito máis cristiá por concordar mellor coa mensaxe central de Xesús: “Convértete e cre no Evanxeo”. É dicir, vólvete cara á grande e alegre noticia.
Cal é esa boa nova? Ben o sabemos. Nada máis e nada menos que a boa, a alegre nova de Xesús mesmo, é dicir, de que Deus está connosco, de que Deus nos quere como a fillos del que somos, e de que calquera outra persoa é irmán meu e destinado, igual ca min, a formar parte dun reino de xustiza, de amor e de paz.
Compráceme por iso a expresión tradicional galega “Antroido” (ou “Entroido”) máis cá de “Carnaval”. Porque “Antroido” se refire directamente á “entrada”, á entrada na Coresma. Non hai polo tanto un “corte” entre o Antroido e a Coresma, tal como se vén representado popularmente nas troulas e festas do Antroido en contraste co austero rito do antigo comezo da Coresma de que non somos máis ca po. O Antroido é só a porta de entrada, alegre e festeira, á ledicia, moito máis fonda e universal, que nos trae Xesús, cando no novo rito se nos pide que nos convertamos ó “Evanxeo”, é dicir, ó “bo” ou “alegre” “anuncio” de Deus en Xesús para todos e cada un de nós.
Precisamente por ser esta “boa nova” unha boa nova para TODOS e non só para algúns, por iso –digo- a nosa alegría ten que ser inclusiva e non “exclusiva”. Ten que incluír nela a cantos poderían sentirse discriminados nas súas vidas, pois eles son tamén irmáns meus. E eles, eses irmáns meus, non deberían ter motivo algún para me acusar a min de que non me comporto con eles como un verdadeiro irmán.
Esta é, pois, a fermosa tarefa que temos diante neste tempo coresmal que acabamos de comezar. Pidámoslle ó Espírito de Deus que nos empuxe con forza, como a Xesús, ó “deserto” da nosa conversión a Deus Pai para así podermos chegar a ver e experimentar a todos como verdadeiros irmáns nosos. Dá a casualidade, ademais, que neste ano 2016 o primeiro domingo de Coresma coincide co segundo domingo de febreiro (que é tradicionalmente o día da Campaña de Mans Unidas contra a fame no mundo). Dunha ou doutra forma estamos todos ó tanto dos moitos que pasan fame no mundo. Se tomamos en serio a nosa común fraternidade, é dicir, o feito de que somos fillos dun mesmo Pai, entón non deberiamos aturar que irmáns nosos pasen fame, pois sen un mínimo de igualdade non é posible que haxa auténtica fraternidade. Polo tanto, deberiamos loitar, utilizando os medios que estean ó noso alcance, para que estas situacións degradantes desaparezan. Convertámonos, pois, en sandadores da humanidade e non en cómplices da inhumanidade.
* 14 de febreiro de 2016
En calquera dos tres ciclos da liturxia da Coresma fálasenos sempre no primeiro domingo (o de hoxe) sobre as tentacións de Xesús. Pois ben, na súa íntima, persoalísima, relación e comunicación co seu Pai Deus no deserto, Xesús veuse tentado, pese a todo, polo espírito malo, polo Satán do que nos fala hoxe Lucas.
O ser humano, todos e cada un de nós, somos un misterio para nós mesmos. Atráennos o poder, o prestixio, a fama. Queremos ser máis cós demais. E a estes pásalles outro tanto. E sabemos que se nos deixamos levar por todo iso, sofren a irmandade, a fraternidade, a igualdade. Xesús debeulle de dar moitas voltas a este duro conflito que se produce no interior de todos nós, tamén no seu propio interior.
Pero no deserto, na soidade consigo mesmo e en íntima compaña co seu Pai Deus, chegou Xesús á irrevogábel conclusión de que a vontade do seu Pai era a de instaurar no mundo un reino de amor e fraternidade. Por iso, o deserto de Xesús será (a diferenza do deserto de Xoán Bautista) unha etapa só pasaxeira, que o levaría axiña a traballar directamente xunto cos seus apóstolos e discípulos a prol da instauración dese reino. Esa é a “boa nova” de Xesús.
Os evanxelistas que nos describen a peripecia de Xesús no deserto, en loita entre o falaz convite de Satán ó poder e á fama e a chamada do Pai á instauración dun reino de fraternidade, fálannos do importante papel que nesa loita xoga o “Espírito Santo”. É ese Espírito divino o que empuxa, forza, leva a Xesús ó deserto, algo así como unha poderosa onda dun mar impetuoso nos leva cara a onde ela quere. É ese Espírito forte de Deus o que clarifica as ideas de Xesús e o que lle dá forzas así para resistir ás tentacións do mal espírito, do tentador, do Satán.
Será ese mesmo Espírito de Deus que o levou ó deserto o que o encamiñará tamén, fóra do deserto, cara ó encontro cos homes e mulleres do seu tempo. Coa xente normal e corrente, coas súas necesidades, sufrindo as penurias que lles impoñen aqueles outros que se deixan levar polo espírito de Satán, é dicir, aqueles poderosos en cargos, en diñeiro, en prestixio social ou político ós que non lles importan ren os demais. A toda esa xente, marxinada ou desprezada polos de arriba, Xesús vailles anunciar a “boa nova”, a “alegre noticia”. Unha boa noticia, que ten como centro a experiencia de sentírense todos irmáns entre si e fillos queridos por Deus Pai.
A Coresma tivo popularmente noutros tempos un sentido algo tristeiro, de renuncia a certas cousas no comer ou de realización de determinadas prácticas penitenciais. De aí o contraste popular entre o Antroido destes festivos días pasados e a austera Coresma na que agora xa estamos. Unha coresma que liturxicamente empezaba ademais con ese convite, na antiga fórmula da imposición da cinza, a que lembrásemos que “somos po e que en po nos imos converter”. Pola contra, a mensaxe da fórmula de imposición da cinza do mércores pasado é agora moito máis alegre e, tamén, sen dúbida, moito máis cristiá por concordar mellor coa mensaxe central de Xesús: “Convértete e cre no Evanxeo”. É dicir, vólvete cara á grande e alegre noticia.
Cal é esa boa nova? Ben o sabemos. Nada máis e nada menos que a boa, a alegre nova de Xesús mesmo, é dicir, de que Deus está connosco, de que Deus nos quere como a fillos del que somos, e de que calquera outra persoa é irmán meu e destinado, igual ca min, a formar parte dun reino de xustiza, de amor e de paz.
Compráceme por iso a expresión tradicional galega “Antroido” (ou “Entroido”) máis cá de “Carnaval”. Porque “Antroido” se refire directamente á “entrada”, á entrada na Coresma. Non hai polo tanto un “corte” entre o Antroido e a Coresma, tal como se vén representado popularmente nas troulas e festas do Antroido en contraste co austero rito do antigo comezo da Coresma de que non somos máis ca po. O Antroido é só a porta de entrada, alegre e festeira, á ledicia, moito máis fonda e universal, que nos trae Xesús, cando no novo rito se nos pide que nos convertamos ó “Evanxeo”, é dicir, ó “bo” ou “alegre” “anuncio” de Deus en Xesús para todos e cada un de nós.
Precisamente por ser esta “boa nova” unha boa nova para TODOS e non só para algúns, por iso –digo- a nosa alegría ten que ser inclusiva e non “exclusiva”. Ten que incluír nela a cantos poderían sentirse discriminados nas súas vidas, pois eles son tamén irmáns meus. E eles, eses irmáns meus, non deberían ter motivo algún para me acusar a min de que non me comporto con eles como un verdadeiro irmán.
Esta é, pois, a fermosa tarefa que temos diante neste tempo coresmal que acabamos de comezar. Pidámoslle ó Espírito de Deus que nos empuxe con forza, como a Xesús, ó “deserto” da nosa conversión a Deus Pai para así podermos chegar a ver e experimentar a todos como verdadeiros irmáns nosos. Dá a casualidade, ademais, que neste ano 2016 o primeiro domingo de Coresma coincide co segundo domingo de febreiro (que é tradicionalmente o día da Campaña de Mans Unidas contra a fame no mundo). Dunha ou doutra forma estamos todos ó tanto dos moitos que pasan fame no mundo. Se tomamos en serio a nosa común fraternidade, é dicir, o feito de que somos fillos dun mesmo Pai, entón non deberiamos aturar que irmáns nosos pasen fame, pois sen un mínimo de igualdade non é posible que haxa auténtica fraternidade. Polo tanto, deberiamos loitar, utilizando os medios que estean ó noso alcance, para que estas situacións degradantes desaparezan. Convertámonos, pois, en sandadores da humanidade e non en cómplices da inhumanidade.
* 14 de febreiro de 2016
Feed RSS
