Os tempos de Deus son distintos. Mellor dito, Deus non ten tempo. Deus é eterno, é a mesma eternidade. Non sabemos, estando como estamos no tempo, como se pode vivir a eternidade. Este é o seu misterio, a súa grandeza. De tódalas maneiras, algo de eternidade si que levamos nós dentro, porque a verdade é que nos gustaría a todos ser eternos, vivirmos sempre, etc. E isto non podería ser así se non soubésemos algo dela, desa eternidade. Cousa que polo demais non nos debería estrañar, porque á fin e ó cabo de Deus, que é a mesma eternidade, procedemos todos.
Vivimos, polo tanto, entre o tempo e a eternidade: cada un de nós e a humanidade no seu conxunto. Algún bo día e sen que se nos consultase (porque non eramos aínda nada) atopámonos, e ben sorprendidos, neste mundo. E empezamos a berrar forte, a respirar os primeiros “airiños da miña terra” e aquí estamos. En plena aventura da vida con outras persoas ás que lles pasou a mesmo.
Os tempos litúrxicos son tamén cambiantes. Case sen dármonos conta, estamos xa na antesala do chamado Tempo de Advento. Co domingo seguinte ó próximo (que será a festividade de Cristo Rei) estaremos xa metidos nese especial tempo preparatorio do nacemento de Xesús. Nacemento, vida, paixón, morte e resurrección de Xesús son tamén para nós algo así como o modelo ou o paradigma do noso propio proceso vital.
Tanto para Xesús coma para nós vivir é un proceso que non se detén, unha verdadeira aventura. En canto a nós, o máis fermoso, grandioso e insospeitábel é que Deus estea no comezo, no centro e no descoñecido futuro destas nosas vidas. Unhas vidas que en realidade xa non rematarán, porque ó estarmos como estamos nas mans de Deus seremos tamén inmortais á semellanza del. El non nos vai deixar caer das súas mans.
Ben. Todo isto está dito porque as lecturas de hoxe (case xa ó final, como digo, do chamado tempo litúrxico “ordinario”) nos levan un pouco por aí. Hai nelas, tanto na primeira (do Libro de Daniel) coma no mesmo evanxeo, unha linguaxe de signo apocalíptico. Fálasenos do futuro dunha maneira que a máis dun nos podería arrepiar. Pero é, como digo, unha linguaxe que naqueles tempos era normal utilizar ó falar destas cousas. Xesús participaba tamén, sendo como era home do seu tempo e da súa particular cultura, desta maneira de se referir ós acontecementos futuros. Como con acerto nos conta M. Regal Ledo en relación con isto nalgún dos seus escritos: “A encarnación de Deus é moito máis có feito puntual dunha persoa humana que toma corpo nas entrañas de María; tamén toma corpo nas entrañas da historia, das culturas, do pensamento humano”.
De todos modos, Xesús non se deixa levar totalmente por esa maneira apocalíptica de falar, ó nos dicir concretamente no evanxeo de hoxe: “En canto ó día e maila hora no que iso vai acontecer, ninguén sabe nada”.
Malia esta advertencia, semella que os primeiros cristiáns estaban convencidos da próxima ou inmediata volta de Xesús, “con gran poder e gloria” (tal como se nos di). O que significaría que o final da historia humana tería acontecido xa e nós, polo tanto, non estariamos xa hoxe aquí.
Pois ben, ante tanta ignorancia nosa sobre os misterios de Deus (en calquera caso, misterios bondadosos e misericordiosos, porque o noso Deus é e seguirá a ser sempre un Deus Pai bondadoso e misericordioso), deberiamos seguir o consello de Xesús de “aprender da figueira”.
Na nosa terra temos moitos nomes de lugares e apelidos chamados “Figueroa”, aínda que máis correctamente habería que dicir “Figueiroa”. Un nome que proviría dalgunha “pequena figueira” (“ficariola”, no latín vulgar) que habería por alí. Tamén “Figueirido” ou “Figueiredo” que fan referencia a sitios onde abondan as figueiras, etc. A figueira ten para min gratas lembranzas de cando era un rapaz. Non era unha “ficariola”, unha pequena figueira, senón unha ben grande, a que chegaba case ata o tellado da nosa casa familiar. Como eramos seis os irmáns, nosa nai repartiunos as pólas da gran figueira para que non rifásemos demasiado entre nós cando apulitabamos a ela ó empezaren os figos a madurar.
A Xesús tamén lle gustaban os figos, e algunha vez ata tivo que maldicir unha porque non tiña figos, e iso que, tal como se nos di no evanxeo, non era tempo de figos... Pois ben, a figueira vén sendo para Xesús no evanxeo de hoxe un símbolo da nosa vida, que vai sempre cambiando, avanzando, semellando ás veces estar morta, aínda que en realidade no seu interior bule sempre, agachada, a vida. No inverno está amorriñada e as follas, murchas, cáenlle ó chan; na primavera xorden os primeiros gromos nas pólas e no verán os figos convértense en delicia para o padal. A figueira non sabe do seu futuro, nin lle angustia. Limítase a seguir o ritmo interior que lle dita a natureza. Deixa que os necesitados se alimenten dos seus froitos. Uns froitos que ela non sabe cómo é capaz de producilos. Pero aí están: ó servizo de quen se queira achegar onda ela.
Digo isto e podería engadir moito máis, porque é Xesús quen nos di que aprendamos dela. Esteamos, pois, coma ela, ben enraizados na humildosa terra e abertos cara ó ceo e cara ó futuro.
Deixémoslle ó noso Deus Pai que, así como foi el quen pensou en nós para darnos vida, sexa tamén el quen a goberne e dirixa polos seus vieiros, rectos ou retortos. A nosa vida e a de cantos queremos. E neste inabarcábel grupo dos que queremos non deberiamos excluír a ninguén, por descoñecido que sexa para nós. Pois queremos querer a todos en canto que son todos irmáns nosos en Cristo Xesús, noso irmán maior.
* domingo, 15. XI. 2015