A Asociación Cultural “Vagalumes”, xunto con outras entidades, no seo da Federación de Asociacións Culturais Galegas “GZCultura”, bota a andar unha Iniciativa Lexislativa Popular para reclamar unha actuación da Xunta de Galiza encamiñada a lograr a divulgación e acceso ao coñecemento da obra e personalidade de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, quen sendo un artista, escritor e político que é recoñecido como o máis relevante do noso país é un completo descoñecido para a maioría do pobo galego. 
O certo é que hai obra deste autor dispersa e perdida que cumpriría recuperar, obra que se atopa en almacéns e en mans particulares que se precisaría tentar recuperar e expoñer, obra que estando en lugares públicos ou museos non son o suficientemente promocionados cun programa de visitas axeitado para achegar dita obra ao ensino e ao público en xeral. Por iso este venres, 30 de xaneiro, na sala de exposicións de Abanca da Estrada imos presentar esta ILP na que demandamos unha serie de medidas para paliar esta situación.
A propia recollida de sinaturas para apoiar a ILP vai ir acompañada de actos coma este que achegarán recursos para facilitar o coñecemento da figura e obra de Castelao.
Especialmente na Estrada, que temos un vencello especial con este autor, imos desde Vagalumes a promover diferentes actividades durante este proceso de recabar apoios para a ILP co fin de sensibilizar sobre a necesidade de animar a ler os seus libros e ver a súa obra gráfica. Neste acto en concreto reproduciremos un vídeo sobre o seu pensamento “Estrela na alba” e unha gravación recentemente recuperada do último discurso de Otero Pedrayo con motivo dunha homenaxe a Castelao.
A ILP propón o seguinte: 


Artigo 1.

• É obxecto da presente Lei impulsar as actividades a desenvolver pola Xunta de Galiza para difundir e pór en valor a obra e a figura de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao.
  

Artigo 2.

• A Xunta de Galiza realizará a catalogación de toda a obra, en todo tipo de facetas e xéneros, xa pertenza a fondos públicos ou privados, que teñan como autor a Alfonso Daniel Rodríguez Castelao procurando os convenios ou acordos de cesión oportunos con todas aquelas entidades, públicas e privadas, que posúen en propriedade obra de Castelao.
  

Artigo 3.

• A Xunta de Galiza definirá un espazo museístico, de dimensións apropiadas e con características adecuadas, e realizará as xestións necesarias para expor nel toda a obra plástica de Castelao, de forma que poda ser contemplada na súa globalidade por persoas de Galiza e persoas foráneas, como un dos centros emblemáticos da cultura e da historia de Galiza.
  

Artigo 4.

• A Xunta de Galiza, polo seu valor e simbolismo, emprenderá as xestións oportunas para que se adquira ou para que se ceda o cadro “A derradeira lección do mestre” e trasladalo desde Buenos Aires a Galiza para ser exposto, nas debidas condicións, xunto ao conxunto da súa obra, no espazo museístico que se define no artigo anterior.

Artigo 5. 

• A Xunta de Galiza divulgará o coñecemento da multifacética obra de Castelao, por representar unha contribución artística, literaria, ideolóxica e política das máis ilustrativas e clarificadoras sobre Galiza e o seu futuro de cantas se produciron no século XX. Dun xeito singular:
  
• 1. Impulsará a introdución, a través das disposicións e instrucións pertinentes, no sistema educativo, de forma transversal, da obra de Castelao.
  
• 2. Asumirá o compromiso de espallala tamén a través dos medios escritos e audiovisuais de titularidade pública ou subvencionados pola Xunta.
  
• 3. Facilitará o acceso público e aberto a través da rede de internet a toda a súa obra dixitalizada para coñecemento e uso de todo o pobo galego
  

Artigo 6

• A Xunta xestionará a sinalización, accesibilidade e promoción dos espazos relacionados coa vida e obra de Castelao.
  
• Disposicións finais
  
• Primeira.-Facúltase ao Consello da Xunta de Galiza para a adopción das disposicións regulamentarias e cantos acordos executivos sexan precisos para o cumprimento efectivo e desenvolvemento desta Lei 
  
• Segunda.-A presente Lei entrará en vigor o mesmo día da súa publicación no Diario Oficial de Galiza. 
  

    Despois da publicación, en outubro de 2014,  dos resultados da última enquisa do IGE sobre o uso do galego, puidemos ver como as nosas institucións tentaron ocultar a verdadeira e crúa realidade, deformándoa e adaptándoa ao seus espurios intereses.
     O certo é que non é preciso coñecer os resultados da enquisa para decatármonos do descenso brutal no uso do galego, nomeadamente entre as novas xeracións. Abonda con darmos un paseo pola rúa, acudirmos ao parque onde xogan os máis pequenos ou  entrarmos nas aulas de calquera centro de ensino, sempre que levemos o oído atento. Mais, coa publicación destes datos tivemos a constancia documentada de que a nosa lingua propia deixou de ser a lingua habitual da maioría da poboación, como era até este momento,  e de que en dez anos descenceu en 13 puntos a porcentaxe de uso.  Unha vez comprobado isto, parece que  non debería quedar lugar para a tranquilidade, pois resulta evidente que, despois de 12 séculos de existencia, o galego está finalmente situado nun perigoso punto de inflexión, con  dous posibles camiños: ou ben  se convirte en lingua residual (como xa o é entre os menores de 16 anos nos ámbitos urbanos) e acaba por desaparecer, vítima da diglosia, dos prexuízos e das malas políticas; ou ben, viramos a situación,  transformamos a realidade.
     É evidente cal é a opción dos nosos dirixentes. Dise ás veces que as políticas lingüísticas non tiveron o efecto desexado; e, certamente así é para os que queremos futuro para a nosa lingua; mais, se atendemos ao cumprimento dos verdadeiros (e ocultos) obxectivos que a Xunta de Galiza se fixou nos últimos cinco anos,  hai que recoñecer que as súas políticas resultaron eficientes: conseguiron, tal e como se propoñían, o desmantelamento do PXNL e de todos os acordos que a respecto da lingua tomaran os gobernos anteriores, levando adiante un proxecto premeditado e deseñado de destrución de todos e cada un dos nosos sinais de identidade, moi especialmente a nosa lingua . Non se pode entender doutro xeito o “Decretazo”  do ano 2010 (en que se limita ou se prohibe explicitamente o uso do galego como vehicular no ensino), ou a Lei da Función Pública, na que se elimina a esixencia de coñecemento do galego para o acceso ás prazas, por poñer dous sonados exemplos. Ademais, a propia Xunta de Galiza encargouse de difundir unha imaxe negativa da nosa lingua e cultura,  co obxectivo de reavivar antigos prexuízos: cando nos din que o galego nos ensimesma e nos illa do mundo están a nos dicir aquilo tan vello de que o galego é  propio de pailáns e de paletos, de xentes que non teñen aspiracións de modernidade nin de universalidade.
    Mais os dirixentes do noso goberno saben ben que non poden revelar as súas verdadeiras intencións: a cidadanía non permitiría tal actitude. Polo tanto, teñen que intentar disimular o que están máis que fartos de saber: que as cousas van mal para a nosa lingua. Entón permítense o luxo e a desvergoña  de interpretar a verdade ao seu interese,  sen o máis mínimo pudor en revirala, en envorcala co de dentro para fóra. E así fan  declaracións, como as realizadas polo Secretario Xeral de Política Lingüística, afirmando que a situación é mellor do que nunca foi, que todo vai estupendamente. Mesmo interpreta “á súa maneira” os datos tan incontestábeis do IGE: a porcentaxe dos que falan galego habitualmente baixou do 57% en  2001 ao 44% no 2014;  pois ben, di que, se a estes lles sumamos os que declaran falar galego “algunha vez”, xa nos dá un 89% de galego-falantes, o cal está estupendamente… Coma se  non soubésemos ben o que quere dicir nunha sociedade que vive inmersa nun conflito lingüístico entre unha lingua que ten o prestixio e  mais unha lingua minorizada o que quere dicir falar esta lingua “algunha vez”! Tamén afirman que o coñecemento do galego acada valores mellores que nunca, coma se non soubésemos ben que unha cousa é a competencia e outra cousa é o uso; é dicir, non por sabermos unha lingua a imos utilizar, se non temos incentivos que nos animen a facelo ou se non percibimos que esa lingua é útil ou valorada socialmente. Tamén teñen a insolencia de cargarlles a culpa ás familias, por non lles falaren galego ás súas crianzas. Como se non soubésemos que os cidadáns actuamos con respecto aos valores que se nos transmiten e que se os pais e nais decidiron romperen a transmisión interxeracional do galego, seguramente non é por casualidade, senón porque as institucións públicas non lles están axudando a superaren os séculos de prexuízos lingüísticos que pesan sobre todos nós. A normalización lingüística é unha responsabilidade das institucións e  son elas as que teñen que levar adiante as accións precisas para transformar as actitudes das sociedade.
    A nosa lingua é a expresión máis íntima da nosa particular interpretación da realidade; é a maneira en que  nós,  galegos e galegas, expresamos a nosa cultura e comprendemos o mundo que nos rodea. Non podemos abandonar o noso  idioma; porque, se o fixeramos, deixariamos de ser  quen somos.  Polo tanto, cómpre que loitemos coas armas colectivas da mobilización social para manifestarmos o rexeitamento que nos producen as políticas encamiñadas á nosa propia destrución. Pero, é posible aínda transformar a situación, invertir o proceso e normalizar a nosa lingua? Por suposto que si: mais para que iso aconteza é preciso que as actuais  políticas lingüísticas muden e que  os nosos representantes públicos cumpran por fin  coa súa obriga de promover verdadeiramente a normalización do galego,  obriga que vén recollida no propio Estatuto de Autonomía e na Lei de Normalización Lingüística.  Mais  somos nós, os cidadáns e cidadás quen temos que facer posible que isto aconteza. E para iso, comezaremos por manifestar o noso total rexeitamento á actual política lingüística da Xunta de Galiza. Por iso a Plaraforma Cidadá Queremos Galego convoca a todos os galegos e galegas a unha manifestación, que agardamos que será multitudinaria, en defensa da nosa lingua. Terá lugar o día 8 de febreiro ás 12 do mediodía en Santiago de Compostela.

Os datos da última enquisa do Instituto Galego de Estatística sobre a situación do galego non nos sorprenden. Reflicten a realidade. A realidade é que cada vez hai menos xente que fala galego. A realidade é que a Xunta de Galiza demostra un total desleixo e desprezo pola lingua. A realidade é que é imposíbel  vivirmos en galego con normalidade.
O maior descenso de falantes do galego coincide co lustro máis agresivo e lesivo para a normalización da nosa lingua e cunha situación na que  o galego, non só non conta cunha oficialidade real, senón que é a propia Xunta quen ataca a oficialidade formal que acadou. 
A lingua precisa xa de compromisos reais materializados en accións concretas . Esta non é a hora de enunciar falsos desexos, supostas declaracións de intencións, nin dubidosas manifestacións de amor, nas que se baseou até agora a política lingüística.  É urxente actuar tomar medidas normalizadoras e pór todos os medios e remedios para  para  pararmos esta desfeita .  Por iso, desde Queremos Galego convocamos esta asemblea aberta e libre para recoller a opinión de todas as persoas preocupadas pola situación da lingua e debater accións a levar a cabo. A xuntanza celebrarase na sala de exposicións de Abanca na Estrada o vindeiro sábado 24 de xaneiro, ás 20: 30 h.