TABEIROSMONTES
  • Novas
    • Presentación
    • Contacto
    • Colabora
  • Terra
    • A Estrada >
      • Agar (Santa Mariña)
      • Aguións (Santa María)
      • Ancorados (San Pedro)
      • Ancorados (San Tomé)
      • Arca (San Miguel)
      • Arnois (San Xiao)
      • Baloira (San Salvador)
      • Barbude (San Martiño)
      • Barcala (San Miguel)
      • Barcala (Santa Mariña)
      • Berres (San Vicenzo)
      • Callobre (San Martiño)
      • Castro (San Miguel)
      • Cereixo (San Xurxo)
      • Codeseda (San Xurxo)
      • Cora (San Miguel)
      • Couso (Santa María)
      • Curantes (San Miguel)
      • Estrada, A (San Paio)
      • Frades (Santa María)
      • Guimarei (San Xiao)
      • Lagartóns (Santo Estevo)
      • Lamas (San Breixo)
      • Liripio (San Xoán Bautista)
      • Loimil (Santa María)
      • Matalobos (Santa Baia)
      • Moreira (San Miguel)
      • Nigoi (Santa María)
      • Oca (Santo Estevo)
      • Olives (Santa María)
      • Orazo (San Pedro)
      • Ouzande (San Lourenzo)
      • Parada (San Pedro)
      • Paradela (Santa María)
      • Pardemarín (Santa Baia)
      • Remesar (San Cristovo)
      • Ribeira (Santa Mariña)
      • Ribela (Santa Mariña)
      • Riobó (San Martiño)
      • Rubín (Santa María)
      • Sabucedo (San Lourenzo)
      • Santeles (San Xoán)
      • Somoza, A (Santo André)
      • Souto (Santo André)
      • Tabeirós (Santiago)
      • Toedo (San Pedro)
      • Vea (San Xiao)
      • Vea (San Xurxo)
      • Vea (Santa Cristina) >
        • Santa Cristina de Vea (Santa Cristina)
      • Vea (Santo André)
      • Vinseiro (Santa Cristina)
    • Beariz >
      • Beariz (Santa María)
      • Lebozán (Santa Cruz)
      • Xirazga (San Salvador)
    • Cerdedo >
      • Castro (Santa Baia)
      • Cerdedo (San Xoán)
      • Figueiroa (San Martiño)
      • Folgoso (Santa María)
      • Parada (San Pedro)
      • Pedre (Santo Estevo)
      • Quireza (San Tomé)
      • Tomonde (Santa María)
    • Forcarei >
      • Aciveiro (Santa María)
      • Castrelo (Santa Mariña)
      • Dúas Igrexas (Santa María)
      • Forcarei (San Martiño)
      • Madanela de Montes, A (Santa María Madanela)
      • Meavía (San Xoán)
      • Millarada (San Amedio)
      • Pardesoa (Santiago)
      • Pereira (San Bartolomeu)
      • Presqueiras (San Miguel)
      • Presqueiras (Santa Mariña)
      • Quintillán (San Pedro)
      • Ventoxo (San Nicolao)
  • Patrimonio
    • Material >
      • Arquitectura vernácula >
        • Pombais
        • Reloxos de sol
      • Castros >
        • Castro de Barbude
        • Castro de Garellas
        • Castro Loureiro
        • Castro da Mouteira
        • Castro de Ribela
        • Castrp Valente
      • Cruceiros >
        • A Estrada
        • Forcarei
        • Cerdedo
      • Hórreos >
        • O hórreo do Coto Nabal
        • Hórreo de Quintela
      • Igrexas >
        • Capela de San Bartolomé
      • Industria
      • Lavadoiros >
        • Lavodoiro de Liñares
        • Lavadoiro de Fontegrande
        • Lavadoiro do Souto
      • Megalítico
      • Mámoas
      • Mosteiros >
        • Aciveiro
      • Muíños >
        • Muíño de Ricovanca
        • Muíños de Vesacarballa
      • Neveiras >
        • Neveiras de Fixó
        • Neveiras do mosteiro de Aciveiro
      • Pazos >
        • Casa e capela de San Ildefonso na Algalia (Guimarei)
        • A casa de Araúxo en Ponte-Sarandón
        • Casa de Badía
        • Casa de A Silva en Ribadulla (Arnois)
        • A Casa da Condesa (ou do Piñeiro) en Santa Mariña de Ribeira
        • A casa de Sesto (Ribela)
        • Casa de Recarei (Curantes)
        • Casa de Miranda (Santeles)
        • Casa de A Silva en Vendexa
        • A Casa Grande de Parada
        • A Casa Grande de San Paio de Figueiroa
        • Casa de Barcia en San Miguel de Cora
        • A casa de "Os Muros"en San Pedro de Parada
        • Casa de Vilanova en Remesar
        • "Casa Varela” en Pereiras
        • Os Mondragón de Vilasusán.Remesar
        • O Pazo do Outeiro de Maíndo (Couso)
        • Pazo de Correáns
        • Pazo de Guimarei
        • Pazo da Mota
        • Pazo de Monteagudo
        • Pazo de Oca
        • Pazo de Preguecido
        • Pazo de Valiñas
        • Pazo de Xerliz
      • Petos de ánimas
      • Petróglifos >
        • Cuiña (Quireza)
        • Laxa da Romaxe
        • Laxas de Penide
      • Pontes >
        • Ponte de Ricovanca
        • Ponte de Santo Antonio
        • Ponte Vea
        • Ponte de Gundián
        • Ponte de Paradela
        • Ponte de Parada
        • Ponte de Leira
        • Ponte Liñares
        • Ponte do Reconco
        • Ponte de Gomail
        • Ponte do Crego
        • Ponte Carballa
        • Ponte de Andón
        • Ponte de Pedre
        • Pontes do Lérez
      • Torres e castelos >
        • A Torre da Barreira
        • Castelo de Cira
        • Fortaleza/Castro de Terra de Montes
        • Torre de alarma de Barciela
        • Torre de Guimarei
    • Natural >
      • Árbores >
        • Sobreira de Valboa
        • Sobreira de Valiñas
      • Fervenzas >
        • Fervenza de Callobre
        • Fervenza da Caldeira
        • Fervenza da Cova do Lago
        • Fervenza de Curantes
        • Freixa de Chamosa
        • Fervenza da Firveda
        • Fervenza da Graña
        • Pozo Sangoento
        • Fervenza do Segón
      • Fontes
      • Flora >
        • Cogumelos
        • Piornal de San Trocado
      • Fauna >
        • Aves >
          • Canilonga
        • Anfibios e réptiles
        • Invertebrados
        • Mamíferos >
          • Lontra
        • Peixes
      • Lagoas >
        • Canteira de Ventoxo
        • Lagoa Sacra
        • Lagoa do Seixo
      • Montes >
        • Cádabo
        • Candán
        • Monte do Seixo
        • Montouto
        • Pico Sacro >
          • Fotografías
          • Textos
          • Vídeos
        • Serra de Cabanelas
      • Penedos >
        • Penedas de Naveiro
      • Ríos >
        • Umia
        • Ulla
      • Vales
    • Inmaterial >
      • Entroido
      • Haxiografía
      • Mitoloxía
      • Oficios >
        • Esmoleiros
      • Romaxes >
        • A Saleta de Bugarín
      • Rapa das bestas >
        • Fotografía >
          • Fotorapa
          • 2008
          • 2009
          • 2010
          • 2011
          • 2012
        • Vídeo
        • Publicacións
      • San Xoán
  • Artes
    • Artesanía >
      • Fernando Porto
    • Cine >
      • Chano Piñeiro
    • Escultura >
      • Ignacio Cerviño
      • Esculturas funerarias >
        • Cemiterio de Folgoso
      • A purísima de Asorey
    • Fotografía >
      • Karina
      • Pedro Brey Guerra
      • Maxcarun >
        • Aves
        • Insectos
        • Mamíferos
        • Reptis e anfíbios
      • Naturgalicia
    • Música >
      • Banda de Gaitas de Forcarei
      • Coral Polifónica Estradense
      • Chorovía na moucarría
      • Gaiteiros de Soutelo
      • Nao
      • Xenreira
      • Xosé Lueiro
    • Pintura >
      • Virxilio Blanco
    • Teatro
  • Letras
    • Avelina Valladares
    • Andrea Porto >
      • Textos
    • Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
    • Antonio Fraguas
    • Antonio Rodríguez Fraiz >
      • Textos
      • Estudos
      • Entrevistas
    • Carlos Loureiro >
      • Textos
    • Carlos Mella
    • Calros Solla >
      • Textos
    • David Otero >
      • Textos
      • Fiestra Con Masa
    • Dionísio Pereira >
      • Textos
    • Goretti Sanmartín >
      • Textos
    • Manuel Cabada Castro >
      • Textos
    • Manuel García Barros >
      • Correspondencia >
        • Cecilia Alcoba
        • Xosé Ramón Fernández Oxea (BEN-CHO-SHEY)
      • Documentos
      • Fotos
      • Vídeos
      • Estudos
    • Manuel Daniel Varela Buxán >
      • Fotos
      • Textos
    • Marcial Valladares Núñez >
      • Actividades
      • Estudos
      • Obra
      • Vídeo
    • Neves Soutelo >
      • Textos
    • Olimpio Arca Caldas >
      • Fotos
      • Obras
      • Vídeos
    • Ramón de Valenzuela Otero >
      • Achegas >
        • Sermos Galiza
      • Fotos
      • Vídeos
    • Santiago Gómez Tato
    • Sindo Villamayor >
      • Sindo Villamayor
    • Susana Sánchez Aríns >
      • Susana Sánchez Arins
    • Xoán Carlos Garrido
    • Xosé Luna Sanmartín >
      • Recursos
    • Xosé Manuel Martínez Oca
    • Xoseme Mosquera >
      • Vida
      • Obra
    • Xosé Manuel Cabada Vázquez >
      • Biografía
      • Documentos
      • Imaxes
      • Obra
    • Xosé Otero Abelleira >
      • Fotografías
    • Xosé Roxelio Otero Espasandín >
      • Do autor >
        • Vivir morrendo
      • Paisaxe vital de Xosé Otero Espasandín con Castro ao lonxe
      • Un Otero Espasandín de vinte anos
    • Xosé Varela Buela
    • Xurxo Esquío >
      • Xurxo Esquío
  • Historia
    • Feitos >
      • Prehistoria
      • Idade Antiga
      • Idade Media
      • Idade Moderna
      • Idade Contemporánea >
        • Revolta labrega de 1915 >
          • Sociedades agrarias
          • Xornais e documentos
          • Sociedade de Instrución Unión de Rubín de La Habana
          • Recuperación da Festa Labrega
          • Revolta labrega de 1915
    • Persoas >
      • Anxel Campos Varela
      • Manuel Ventura Figueroa
      • Mary Isaura
      • Pedro Campos Couceiro
      • Pedro Varela Castro
      • Ramón Silvestre Verea García
      • Virxinia Pereira
      • Waldo Álvarez Insua
  • Memoria
    • Actividades >
      • Ponte do Barco
      • Eliminación da simboloxía franquista
      • Homenaxe nacional as vítimas do franquismo en San Simón
      • Homenaxe a Xoán Xesús González
      • Proxección de "A derradeira lección do mestre" (24-3-2007)
      • Homenaxe aos paseados da Ponte do Regueiro
      • Conmemoración do 5 de xuño (5-06-2007)
      • Homenaxe a Bernardo Mato Castro na súa escola (8-7-2006)
    • Documentos >
      • Causas >
        • Así se xustifica unha condena a morte de José Costés Fernández e José Gómez Rivas >
          • Ideas polas que se mata a Cortés Fernández
      • Cartas >
        • Manuel Graciano ao Goberno Portugués
        • Carta dos Concelleiros ao pobo da Estrada
        • Ramón Fernánde Rico
        • José Mª Pena
      • Instrucións para a resistencia
      • Oficio de Crego de Castro (Cerdedo)
      • Memorias >
        • Memorias dun proscrito
      • Prensa >
        • Galicia Libre
      • Publicacións
    • Feitos >
      • O levantamento franquista na Estrada
      • A Estrada viste a camisa azul
      • O “imposto revolucionario”
      • O saqueo do pobo. O invento do secuestro express
      • As incautacións: A insticionalización do roubo
      • A interrupción tráxica do galeguismo
      • Represión do maxisterio estradense
      • Mulleres, dignidade e rebeldía
    • Imaxes >
      • Vitimas do franquismo
    • Listaxes >
      • A Estrada >
        • Fuxidos da parroquia de Guimarei
        • Presos en San Simón
      • Terra de Montes >
        • Beariz
        • Cerdedo
        • Forcarei
    • Lugares >
      • A casa do pobo de Deán (Cerdedo)
      • A república de Guimarei
      • Campo de Laudas
      • Ponte do Regueiro
      • Quilómetro 1 da Avenida de Buenos Aires: Aquí se fusilou
      • Simboloxía franquista
    • Nomes >
      • Antonio Sueiro Cadavide
      • Alfonso Ramiro Castro Dono
      • Alfredo Iglesias Álvarez
      • Candido Tafalla Froiz
      • Manuel Brea Abades
      • Manuel Garrido "O resucitado"
      • Francisco Varela Garrido
      • Isolino Feros Salgueiro
      • José Mª Baliño Sánchez
      • José María Pena
      • Manuel García Barros
      • Antonio Fraguas Fraguas
      • Jesús Ignacio Puente Fontanes (Balseiros)
      • Bernardo Mato Castro
      • Hixinio Carracedo Ruzo >
        • Fotos homenaxe a Carracedo na Somoza no seu 75 cabodano
      • José Gómez Rivas
      • José Mª Taberneiro
      • José Rodríguez Sangiao
      • Manuel Puente Porto
      • Manuel Coto Chan
      • Martiño Ferreiro Álvarez
      • Ramón Fernández Rico
      • Ventín, 5 da mesma familia fusilados xuntos
    • Represores >
      • Padre Nieto
    • Testemuños >
      • David García Insua
      • Roxelio Arca
  • Movementos
    • Asociacionismo cultural >
      • A.C. A Estrada >
        • Antonio Fraguas e o monumento aos mártires
        • Enterro da Sardiña
        • Mostra de artesanía da Estrada
        • Simposio de literatura galega de autoría estradense
      • A. C. O Brado
      • Contrarretranca
      • A. C. Vagalumes >
        • Actividades >
          • Conmemorar Carvalho Calero
        • Vídeos
        • Publicacións
        • Fotos
      • AEC Verbo Xido >
        • Carteis e publicacións
        • Defensa das árbores autóctonas
      • Capitán Gosende
      • CETMO
      • Colectivo Portalén
    • Ecoloxismo >
      • Atri Non
      • Invasión eólica
    • Emigración >
      • Arxentina
      • Brasil
      • Cuba >
        • Nomes >
          • Manuel Álvarez Fuentes
          • Jesús Barros López
    • Ensino >
      • Primaria >
        • CEIP de Figueroa >
          • CEIP de Figueroa (A biblio de Carola)
        • CEIP Cabada Vázquez
        • CEIP Pérez Viondi
        • CEIP Villar Parama
        • CEIP O Foxo >
          • As nosas cousas
          • Bilbioteca
          • Peque Xenios
          • Pereiriños
      • Secundaria >
        • IES Nº 1 >
          • Fotos
        • IES Manuel García Barros >
          • As nosas letras
        • IES Plurilingüe Antón Losada Diéguez
        • IES Chano Piñeiro >
          • O Chaniño - Biblioteca
          • Lingua de Montes
    • Feminismo >
      • Asociacionismo >
        • Colectivo Feminista
        • Espadela >
          • A muller na Terra de Montes (Exposición do CETMO)
          • Festa da Vincha
    • Loita labrega
    • Movemento obreiro
    • Movemento veciñal >
      • Contra a suba do IBI na Estrada
      • Loita contra a fusión de Cerdedo
    • Normalización lingüística >
      • Conflito do Foxo
      • Letras galegas 1970 na Estrada
      • Queremos Galego
    • Pacifismo
    • Política >
      • BNG
      • PSOE
      • PP
      • OUTROS
  • Arquivo
    • Foto >
      • Edificios
      • Eventos
      • Deporte
      • Industria
      • Nomes
      • Rúas
      • Xente
    • Vídeo >
      • Documentais >
        • CETMO
        • A Estrada románica
      • Filmes
      • Actos
      • Conversas
      • Imaxes
    • Audio >
      • Voces
    • Publicación >
      • Libros >
        • Ond´o sol facheaba ó amañecer. Vida e obra de Avelina Valladares. Xosé Luna Sanmartín
        • Vagalumes. Manuel Cabada Vázquez
        • A Estrada
      • Xornais >
        • Eco de la Estrada
        • El Emigrado
        • El Estradense
      • Revistas >
        • Contrarretranca
        • Cotaredo
        • Tabeirós Terra
        • Verbo Xido
      • Folletos

VII Roteiro da Pantalla

30/10/2017

0 Comentários

 
Imagem
Na noite do 31 de outubro, celebramos en Cerdedo o VII Roteiro da Pantalla. A paseata espectral é libre e prescríbeselle a calquera ánima en pena. Se queredes ficar á cea e á sesión de contos de medo da sobrecea, reservade no teléfono do Restaurante "O Meu Lar". Prazas limitadas.
0 Comentários

O contexto cultural do magosto en Cerdedo

29/10/2017

0 Comentários

 
Calros Solla
ImagemA Pantalla, segundo un debuxo de Joao Bieites.
En Cerdedo, é ben sabido que cando a Pantalla rolda a congostra do Rapenlo, entre as aldeas de Cavenca e Meilide, o muíño das Raposeiras vale de acubillo, xa que na súa porta foron labradas tres estrelas de cinco puntas. Chova, neve ou vente, veño acompañando dende hai anos os romeiros da Montaña Máxica, agás no mes de Santos, no magosto. Foime transmitido que a esta altura do ano, a inefábel Portalén activa as súas potencias, converténdose en alfándega do Máis Alá. Mentres non precise o consello dos que todo o saben, evitarei franquear o portelo durante o magosto.

Ríos de tinta discorren avoltos estes días no dilucidar da correcta escenificación na Galiza da efeméride do primeiro de novembro (magosto, defuntos, samanos...) cuxa versión lúdica segue a gañar seareiros.

Súmase o presente artigo á reste dos xa públicados, coa única pretensión de vindicar o magosto (a mellor das denominacións posíbeis) como unha das nosas máis entrefebradas tradicións. A Galiza dos 4.000 cemiterios, Galiza necrofílica, bretemoso país dos mortos, tumba exquisita, meta de todos os camiños, pórtico e catapulta ao Outro Mundo.

Apenas direi nada da vertente cristiá da festividade, pois é ben coñecida por todos: camposantos nun bulir de xente; tropel de vivos enfrascados en deixar constancia de que vimos sendo de alguén e que, mentres esmuxique a acordanza, non se ha consumar a verdadeira morte.

A maiores, oportunidade de negocio para florarías e cereiros e, no tocante á Igrexa: "Kirieleisón, kirieleisón, veñán os cartos pró meu bolsón".

Na Galiza, a morte, e en concreto os mortos, non se deixan acoutar ás calendas de novembro. Ao longo de todo o ano, os galegos da cerna temos presentes os seres queridos, acudamos ou non perante a cova na que xacen os seus despoxos e, asemade, asumimos a nosa propia extinción con resignado "fair play". Os defuntos, estean onde estean, permanecen á nosa roda, moran con nós, aconsellándonos ao seu xeito, compartillando a angueira cotiá dende o plano dimensional no que se teñan instalado.

"Mañá, miña filla fai a Selectividade, voulle pór unha candeíña a súa avoa para que a guíe ben", velaquí unha das innúmeras e acaídas pasaxes recollidas nos meus parrafeos por Cerdedo adiante. Así mesmo, podo dar testemuño da existencia de domésticos relicarios nos que, exentos de estampas ou figuriñas de santos, arden candeeiros, cirios, "mariposas", solicitando a mediación dos ausentes: os mortos de confianza, os defuntos venerados.

Os nosos mortos acadan a categoría de pequenos deuses facedores e compoñedores. A súa omnipresencia é apreciada: "Abofé que túa irmá che está a rir dende o ceo"; "Aos defuntos da casa moito lles agrada que mires pola habenza". A súa omnisciencia, temida: "Mira ben o que fas, en vida do tío nunca se ordenou vender esa veigha"; "Eu sempre lle oín á finada da túa nai que desexaba ser enterrada canda teu pai, no nicho de baixo. De non cumprirdes a súa vontade, ao mellor ténvolo en conta".

Antano, cando a elaboración do pan, tras o amasado e antes de enfornadura, raiábase unha cruz no curuto de bolas e moletes, ao tempo que se pronunciaba o ensalmo: "Benia a quen todo nolo deixou!", aludindo os antepasados que fixeran por transmitir non só os seus haberes, senón tamén a sú sabenza. O delicado proceso da coza do pan, alimento indispensábel, púñase, daquela, nas mans propiciatorias dos defuntos.

Crese en Cerdedo que, de non peregrinarmos en vida ao Santo André de Teixido (Cedeira) -a uns 200 km de distancia-, deberemos facer a romaxe unha vez mortos, en cumprimento dunha inexorábel encomenda expiatoria. Cadaquén emprenderá viaxe transmutado nun ser cuxas calidades han equivaler ás demostradas pola persoa durante a súa estadía no mundo: croios, lesmas, formigas, saltóns, pintas, lagartos, serpes, ratos... en longa e vagarosa fileira cara aos cantís da Capelada.

Dende Cerdedo, a ponte medieval da Pontapedre e a romana de Parada son pasadeiros obrigados cara a Teixido. Agóiranselle, xa que logo, penalidades a quen ouse magoar as criaturas que transitan estes lugares.

Así e todo, entre a humana xente, feita a lei feita a trampa. Uns poucos privilexiados provéronse dun singular elemento exonerante: a cruz de santo André, raro amuleto valedor que exime o propietario de adiar indefinidamente o seu ingreso no ceo. Coa cruz de santo André no peto evítase renderlle visita ao santo de lonxe.

Os mortos, upados na súa intanxíbel atalaia, de precisaren algo dos vivos ou de observaren inxustiza, non se aquietan e fan por manifestar o seu incomodo empregando os máis diversos procedementos. A canle habitual é a dos soños: "Onte soñei coa defunta da señora Decorosa; acenábame dende a ventá da súa casa. Algho pide, voulle ter que ir paghar una misa".

Non se lles ten medo aos mortos, senón á súa subitánea aparición, aínda que fosen persoas de estima. En Cerdedo, amais da vía onírica, os defuntos fanse visíbeis aos pés da cama do dormente. Eis os "chantóns", visións pantasmagóricas que, sen mediar palabra, interrompen o noso sono para requirirnos algún favor ou advertirnos dalgún perigo. Convén descifrar o seu mandado, emporiso, non poucos se valen de amuletos neutralizadores (ósos ou cinza de cadáveres) para escorrentalos. É ben certo que non hai mellor cuña ca a da mesma madeira.

Resístense os recén-falecidos a abandonar a dimensión terreal e vadían polo aquén asumindo a morfoloxía de insectos, mormente abellas ou avelaíñas (bolboretas noitevas), co aquel de se ben despediren ou para informar da súa nova situación: "Quen mata unha abella ten cen anos de pena".

A avelaíña branca representa a alma en graza de Deus que volve para pór en coñecemento do clan o seu beatífico estado. A avelaíña negra expresa na cor das ás o lastre que lle urxe purgar. Ambas as dúas degoran a luz redentora e, saudosas, revoan arredor das lapas ou mallan insistentemente contra as lámpadas. O seu buligar tamén debe ser respectado.

Con frecuencia, os moribundos, conscientes ou non da súa sorte, anticípanlles aos íntimos o seu inminente pasamento, dando lugar aos reiterados episodios de "morte presentida".

En noites propensas (verbigracia, as do mes de Santos), unha procesión de espíritos penantes abandona a lentura do camposanto e galga ingrávida polas corredoiras, atravesando pontes, peares e encrucilladas. O fúnebre cortexo da Compaña, que en Cerdedo tamén se coñece por Pantalla, é o heraldo da Morte. O séquito espectral, integrado por entes desposuídos da vista, válese dun vivo enmeigotado que, portador da luz, guía o séquito funesto deica á porta do escolleito.

Se algún mortal bater coa Pantalla, cómprelle sen dilación -e sen afastar do chan o dedo ou o pau? riscar un círculo ou unha pentalfa (o risco de Salomón), podente talismán que manterá o camiñante a salvo da súa nefasta influencia.

É ben sabido que cando a Pantalla rolda a congostra do Rapenlo, entre as aldeas de Cavenca e Meilide, o muíño das Raposeiras vale de acubillo, xa que na súa porta foron labradas tres estrelas de cinco puntas.

Chova, neve ou vente, veño acompañando dende hai anos os romeiros da Montaña Máxica, agás no mes de Santos, no magosto. Non me frea o temor supersticioso, senón o respecto á pragmática tradición. En boa hora foime transmitido que, nesta altura do ano, a inefábel Portalén activa as súas potencias, converténdose en alfándega do Máis Alá. Mentres non precise o consello dos que todo o saben, evitarei franquear o portelo durante o magosto.

Malia que decimado o cadro de informantes, aínda é posíbel en Cerdedo xuntar retallos da memoria infantil verbo da talla dos calacús, lecer de nenos. Os cabazos, baleirados da polpa, grotescamente humanizados, esparexíanse polas corredoiras, abandonábanse ao pé dos cruceiros; pousábanse nas solainas, nos linteis dos portais, nos peitorís das pontes; nos lugares máis insospeitados. A rapaciada, porta a porta, exhibíaos para requirir da veciñanza o aguinaldo que fornecía a merendola. No "vervo de arghinas", magosto dise "xavaqueiro", o mes das "xavacas" (cabazas), sendo "xaveca" a forma coa que se nomea a cabeza.

Na noite de defuntos, non botaremos porta fóra sen levar á boca un chisco de pan (pois a fame é coita dos viventes), deixaremos esmola nos petos de ánimas, absterémonos de apañar nas castañas ciscadas polos camiños, pois ben puideran ser almas transfiguradas ou ben transmitir o maléfico ar de Compaña ou de estadea. Fóra a fatídica noite, as castañas están en sazón e xaora o magosto é tempo de magostos.

Nesta noite de prodixios, espílese a comunidade de ultratumba e, obviando o deterioro, as osames fan por se encastar de novo. Unha turma de esqueletos chimpa fóra dos cadaleitos para danzar donairosos ao son das campás de medianoite ou parolar amigábeis á luz do lume mol (fogos fatuos).

Nada aprendemos da mercadotecnia ianqui, xa que non é mais ca a corrupción desmemoriada dos nosos costumes ancestrais.

* Faro de Vigo. 24-11-2013

0 Comentários

"O Canteiro de Sebil", Unha ollada comunal arredor de Xoán Xesús González

24/10/2017

0 Comentários

 
Imagem
A Asociación Cultural “Vagalumes” ten organizado para o próximo venres 27 de outubro a proxección do documental “O canteiro de Sebil” sobre a vida do escritor cuntiense Xoán Xesús González. Este acto será na sala de exposicións de Abanca ás 20:30 h.

Xohán Xesús González naceu en Sebil (Cequeril – Cuntis) en 1895 e traballou de canteiro. Trasladouse a Compostela onde estudou dereito e gañou un nome no mundo do activismo político, sendo impulsor e fundador de numerosas iniciativas en practicamente todos os eidos: dende a docencia ao xornalismo pasando polos ámbitos culturais e mesmo sindicais. Tralo Golpe de Estado de 1936 púxose á fronte dun grupo de cincuenta obreiros de Teo, coñecido como O Terzo de Calo, que se dirixiron cara a Compostela para defender a legalidade republicana. Naquel fatídico verán o cuntiense foi apreixado e permaneceu na prisión ata que o 12 de setembro foi fusilado en Boisaca.

‘O canteiro de Sebil‘ conta coa participación de caras ben recoñecidas do teatro, a música, a política e a sociedade galegas. Ademais, e como un dos seus principais valores, conta co testemuño de veciñas e familiares do propio Xohán Xesús González. O recoñecemento desta figura convérteo nunha das referencias tanto da comarca como de todo o País no que atinxe á Memoria Histórica.

A presentación do documental de Xohán Xesús González continuará despois da súa primeira parada. Séguense pechando datas pero están xa confirmadas as das principais cidades: Compostela, Ourense, Pontevedra e A Coruña.
0 Comentários

"A Lola" de Avelaíña Teatro en Cerdedo

16/10/2017

0 Comentários

 

Sábado 21, ás 20:00 h. no restaurante "Meu Lar"

Imagem
​A Lola son todas as mulleres que sobreviviron aos seus maridos, arrebatados polo terror franquista.

O relato xoga co presente (mediados dos anos sesenta) e o pasado (os anos da Segunda República e os inmediatamente posteriores ao golpe militar de xullo de 1936).

A súa trama está determinada polo que se denomina o “pasado non ausente”, ou sexa, polo feito de que o sucedido nos anos da represión posterior ao golpe segue a determinar as vidas e as condutas de varias xeracións, porque o silencio sobre aqueles feitos impide a superación do trauma.

David e Teresa, mozos abertos aos novos aires que comezan a infiltrarse na sociedade española, deciden casar e visitan a casa nativa para comunicarllo aos seus pais. Pero os traumas do pasado seguen presentes: a historia dos pais de Teresa, familia comprometida dende o primeiro momento co novo réxime e a dos pais de David, identificados cos ideais republicanos, frustran os desexos dos mozos.

Na obra recréase o ambiente, ideais e confrontacións entre as dúas formas de entender a sociedade: os valores da tradición patriarcal e escolástica dos golpistas  fronte as ideas constitucionais de progreso e liberdade.
Imagem
0 Comentários

    Un proxecto de:

     Imagem

    Colaboracións

    Tudo
    Alba Rivas
    Alicia Garrido
    Ana Cabaleiro
    Anjo Torres Cortiço
    Anxo Coya
    Calros Solla
    Carlos Loureiro
    Carlos Meixome
    Carme Hermida Gulías
    Carmela Sánchez Arines
    Clara Iglesias Cortizo
    David Otero
    Dionisio Pereira
    Héitor Picallo
    Lola Varela
    Luis Alberto Silva Casas
    Manuel Barros
    Manuel Cabada Castro
    Manuel Fortes
    Marcos Borrageros
    Maria Xesus Nogueira
    Montse Fajardo
    Pedro Peón Estévez
    Susana Sánchez Arins
    Tino Regueira
    Xoán Carlos Garrido
    Xosé Álvarez Castro
    Xosé Malheiro
    Xosé María Lema
    Xurxo Esquío

    Estamos en:


    Imagem
    Imagem
    Imagem
    Foto

    Feed RSS

      Recibir novas

    Subscrición

    Histórico

    Março 2025
    Fevereiro 2025
    Janeiro 2025
    Dezembro 2024
    Novembro 2024
    Outubro 2024
    Setembro 2024
    Agosto 2024
    Julho 2024
    Junho 2024
    Maio 2024
    Abril 2024
    Março 2024
    Janeiro 2024
    Dezembro 2023
    Novembro 2023
    Outubro 2023
    Setembro 2023
    Agosto 2023
    Julho 2023
    Maio 2023
    Abril 2023
    Fevereiro 2023
    Janeiro 2023
    Dezembro 2022
    Novembro 2022
    Outubro 2022
    Setembro 2022
    Agosto 2022
    Julho 2022
    Junho 2022
    Maio 2022
    Abril 2022
    Março 2022
    Fevereiro 2022
    Janeiro 2022
    Dezembro 2021
    Novembro 2021
    Setembro 2021
    Agosto 2021
    Julho 2021
    Junho 2021
    Maio 2021
    Abril 2021
    Março 2021
    Fevereiro 2021
    Janeiro 2021
    Dezembro 2020
    Novembro 2020
    Outubro 2020
    Setembro 2020
    Agosto 2020
    Julho 2020
    Junho 2020
    Maio 2020
    Abril 2020
    Março 2020
    Fevereiro 2020
    Janeiro 2020
    Dezembro 2019
    Novembro 2019
    Outubro 2019
    Setembro 2019
    Agosto 2019
    Julho 2019
    Junho 2019
    Maio 2019
    Abril 2019
    Março 2019
    Fevereiro 2019
    Janeiro 2019
    Dezembro 2018
    Novembro 2018
    Outubro 2018
    Setembro 2018
    Agosto 2018
    Julho 2018
    Junho 2018
    Maio 2018
    Abril 2018
    Março 2018
    Fevereiro 2018
    Janeiro 2018
    Dezembro 2017
    Novembro 2017
    Outubro 2017
    Setembro 2017
    Agosto 2017
    Julho 2017
    Junho 2017
    Maio 2017
    Abril 2017
    Março 2017
    Fevereiro 2017
    Janeiro 2017
    Dezembro 2016
    Novembro 2016
    Outubro 2016
    Setembro 2016
    Agosto 2016
    Julho 2016
    Junho 2016
    Maio 2016
    Abril 2016
    Março 2016
    Fevereiro 2016
    Janeiro 2016
    Dezembro 2015
    Novembro 2015
    Outubro 2015
    Setembro 2015
    Agosto 2015
    Julho 2015
    Junho 2015
    Maio 2015
    Abril 2015
    Março 2015
    Fevereiro 2015
    Janeiro 2015
    Dezembro 2014
    Novembro 2014
    Outubro 2014
    Julho 2014
    Junho 2014
    Abril 2014
    Março 2014
    Fevereiro 2014
    Janeiro 2014
    Dezembro 2013
    Novembro 2013
    Agosto 2013

    Licenza Creative Commons
    Tabeiros Montes (Portal cultural de Tabeirós-Terra de Montes) de Asociación Cultural "Vagalumes" e Asociación Cultural e Ecoloxista "Verbo Xido" ten unha licenza Creative Commons Recoñecemento-Non comercial 4.0 Internacional.
    Con base nunha obra dispoñíbel en http://www.tabeirosmontes.com/.
    Os permisos alén do foco desta licenza pódense atopar en http://www.tabeirosmontes.com/colabora.html.
Com tecnologia Crie um website único com modelos personalizáveis.