TABEIROSMONTES
  • Novas
    • Presentación
    • Contacto
    • Colabora
  • Terra
    • A Estrada >
      • Agar (Santa Mariña)
      • Aguións (Santa María)
      • Ancorados (San Pedro)
      • Ancorados (San Tomé)
      • Arca (San Miguel)
      • Arnois (San Xiao)
      • Baloira (San Salvador)
      • Barbude (San Martiño)
      • Barcala (San Miguel)
      • Barcala (Santa Mariña)
      • Berres (San Vicenzo)
      • Callobre (San Martiño)
      • Castro (San Miguel)
      • Cereixo (San Xurxo)
      • Codeseda (San Xurxo)
      • Cora (San Miguel)
      • Couso (Santa María)
      • Curantes (San Miguel)
      • Estrada, A (San Paio)
      • Frades (Santa María)
      • Guimarei (San Xiao)
      • Lagartóns (Santo Estevo)
      • Lamas (San Breixo)
      • Liripio (San Xoán Bautista)
      • Loimil (Santa María)
      • Matalobos (Santa Baia)
      • Moreira (San Miguel)
      • Nigoi (Santa María)
      • Oca (Santo Estevo)
      • Olives (Santa María)
      • Orazo (San Pedro)
      • Ouzande (San Lourenzo)
      • Parada (San Pedro)
      • Paradela (Santa María)
      • Pardemarín (Santa Baia)
      • Remesar (San Cristovo)
      • Ribeira (Santa Mariña)
      • Ribela (Santa Mariña)
      • Riobó (San Martiño)
      • Rubín (Santa María)
      • Sabucedo (San Lourenzo)
      • Santeles (San Xoán)
      • Somoza, A (Santo André)
      • Souto (Santo André)
      • Tabeirós (Santiago)
      • Toedo (San Pedro)
      • Vea (San Xiao)
      • Vea (San Xurxo)
      • Vea (Santa Cristina) >
        • Santa Cristina de Vea (Santa Cristina)
      • Vea (Santo André)
      • Vinseiro (Santa Cristina)
    • Beariz >
      • Beariz (Santa María)
      • Lebozán (Santa Cruz)
      • Xirazga (San Salvador)
    • Cerdedo >
      • Castro (Santa Baia)
      • Cerdedo (San Xoán)
      • Figueiroa (San Martiño)
      • Folgoso (Santa María)
      • Parada (San Pedro)
      • Pedre (Santo Estevo)
      • Quireza (San Tomé)
      • Tomonde (Santa María)
    • Forcarei >
      • Aciveiro (Santa María)
      • Castrelo (Santa Mariña)
      • Dúas Igrexas (Santa María)
      • Forcarei (San Martiño)
      • Madanela de Montes, A (Santa María Madanela)
      • Meavía (San Xoán)
      • Millarada (San Amedio)
      • Pardesoa (Santiago)
      • Pereira (San Bartolomeu)
      • Presqueiras (San Miguel)
      • Presqueiras (Santa Mariña)
      • Quintillán (San Pedro)
      • Ventoxo (San Nicolao)
  • Patrimonio
    • Material >
      • Arquitectura vernácula >
        • Pombais
        • Reloxos de sol
      • Castros >
        • Castro de Barbude
        • Castro de Garellas
        • Castro Loureiro
        • Castro da Mouteira
        • Castro de Ribela
        • Castrp Valente
      • Cruceiros >
        • A Estrada
        • Forcarei
        • Cerdedo
      • Hórreos >
        • O hórreo do Coto Nabal
        • Hórreo de Quintela
      • Igrexas >
        • Capela de San Bartolomé
      • Industria
      • Lavadoiros >
        • Lavodoiro de Liñares
        • Lavadoiro de Fontegrande
        • Lavadoiro do Souto
      • Megalítico
      • Mámoas
      • Mosteiros >
        • Aciveiro
      • Muíños >
        • Muíño de Ricovanca
        • Muíños de Vesacarballa
      • Neveiras >
        • Neveiras de Fixó
        • Neveiras do mosteiro de Aciveiro
      • Pazos >
        • Casa e capela de San Ildefonso na Algalia (Guimarei)
        • A casa de Araúxo en Ponte-Sarandón
        • Casa de Badía
        • Casa de A Silva en Ribadulla (Arnois)
        • A Casa da Condesa (ou do Piñeiro) en Santa Mariña de Ribeira
        • A casa de Sesto (Ribela)
        • Casa de Recarei (Curantes)
        • Casa de Miranda (Santeles)
        • Casa de A Silva en Vendexa
        • A Casa Grande de Parada
        • A Casa Grande de San Paio de Figueiroa
        • Casa de Barcia en San Miguel de Cora
        • A casa de "Os Muros"en San Pedro de Parada
        • Casa de Vilanova en Remesar
        • "Casa Varela” en Pereiras
        • Os Mondragón de Vilasusán.Remesar
        • O Pazo do Outeiro de Maíndo (Couso)
        • Pazo de Correáns
        • Pazo de Guimarei
        • Pazo da Mota
        • Pazo de Monteagudo
        • Pazo de Oca
        • Pazo de Preguecido
        • Pazo de Valiñas
        • Pazo de Xerliz
      • Petos de ánimas
      • Petróglifos >
        • Cuiña (Quireza)
        • Laxa da Romaxe
        • Laxas de Penide
      • Pontes >
        • Ponte de Ricovanca
        • Ponte de Santo Antonio
        • Ponte Vea
        • Ponte de Gundián
        • Ponte de Paradela
        • Ponte de Parada
        • Ponte de Leira
        • Ponte Liñares
        • Ponte do Reconco
        • Ponte de Gomail
        • Ponte do Crego
        • Ponte Carballa
        • Ponte de Andón
        • Ponte de Pedre
        • Pontes do Lérez
      • Torres e castelos >
        • A Torre da Barreira
        • Castelo de Cira
        • Fortaleza/Castro de Terra de Montes
        • Torre de alarma de Barciela
        • Torre de Guimarei
    • Natural >
      • Árbores >
        • Sobreira de Valboa
        • Sobreira de Valiñas
      • Fervenzas >
        • Fervenza de Callobre
        • Fervenza da Caldeira
        • Fervenza da Cova do Lago
        • Fervenza de Curantes
        • Freixa de Chamosa
        • Fervenza da Firveda
        • Fervenza da Graña
        • Pozo Sangoento
        • Fervenza do Segón
      • Fontes
      • Flora >
        • Cogumelos
        • Piornal de San Trocado
      • Fauna >
        • Aves >
          • Canilonga
        • Anfibios e réptiles
        • Invertebrados
        • Mamíferos >
          • Lontra
        • Peixes
      • Lagoas >
        • Canteira de Ventoxo
        • Lagoa Sacra
        • Lagoa do Seixo
      • Montes >
        • Cádabo
        • Candán
        • Monte do Seixo
        • Montouto
        • Pico Sacro >
          • Fotografías
          • Textos
          • Vídeos
        • Serra de Cabanelas
      • Penedos >
        • Penedas de Naveiro
      • Ríos >
        • Umia
        • Ulla
      • Vales
    • Inmaterial >
      • Entroido
      • Haxiografía
      • Mitoloxía
      • Oficios >
        • Esmoleiros
      • Romaxes >
        • A Saleta de Bugarín
      • Rapa das bestas >
        • Fotografía >
          • Fotorapa
          • 2008
          • 2009
          • 2010
          • 2011
          • 2012
        • Vídeo
        • Publicacións
      • San Xoán
  • Artes
    • Artesanía >
      • Fernando Porto
    • Cine >
      • Chano Piñeiro
    • Escultura >
      • Ignacio Cerviño
      • Esculturas funerarias >
        • Cemiterio de Folgoso
      • A purísima de Asorey
    • Fotografía >
      • Karina
      • Pedro Brey Guerra
      • Maxcarun >
        • Aves
        • Insectos
        • Mamíferos
        • Reptis e anfíbios
      • Naturgalicia
    • Música >
      • Banda de Gaitas de Forcarei
      • Coral Polifónica Estradense
      • Chorovía na moucarría
      • Gaiteiros de Soutelo
      • Nao
      • Xenreira
      • Xosé Lueiro
    • Pintura >
      • Virxilio Blanco
    • Teatro
  • Letras
    • Avelina Valladares
    • Andrea Porto >
      • Textos
    • Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
    • Antonio Fraguas
    • Antonio Rodríguez Fraiz >
      • Textos
      • Estudos
      • Entrevistas
    • Carlos Loureiro >
      • Textos
    • Carlos Mella
    • Calros Solla >
      • Textos
    • David Otero >
      • Textos
      • Fiestra Con Masa
    • Dionísio Pereira >
      • Textos
    • Goretti Sanmartín >
      • Textos
    • Manuel Cabada Castro >
      • Textos
    • Manuel García Barros >
      • Correspondencia >
        • Cecilia Alcoba
        • Xosé Ramón Fernández Oxea (BEN-CHO-SHEY)
      • Documentos
      • Fotos
      • Vídeos
      • Estudos
    • Manuel Daniel Varela Buxán >
      • Fotos
      • Textos
    • Marcial Valladares Núñez >
      • Actividades
      • Estudos
      • Obra
      • Vídeo
    • Neves Soutelo >
      • Textos
    • Olimpio Arca Caldas >
      • Fotos
      • Obras
      • Vídeos
    • Ramón de Valenzuela Otero >
      • Achegas >
        • Sermos Galiza
      • Fotos
      • Vídeos
    • Santiago Gómez Tato
    • Sindo Villamayor >
      • Sindo Villamayor
    • Susana Sánchez Aríns >
      • Susana Sánchez Arins
    • Xoán Carlos Garrido
    • Xosé Luna Sanmartín >
      • Recursos
    • Xosé Manuel Martínez Oca
    • Xoseme Mosquera >
      • Vida
      • Obra
    • Xosé Manuel Cabada Vázquez >
      • Biografía
      • Documentos
      • Imaxes
      • Obra
    • Xosé Otero Abelleira >
      • Fotografías
    • Xosé Roxelio Otero Espasandín >
      • Do autor >
        • Vivir morrendo
      • Paisaxe vital de Xosé Otero Espasandín con Castro ao lonxe
      • Un Otero Espasandín de vinte anos
    • Xosé Varela Buela
    • Xurxo Esquío >
      • Xurxo Esquío
  • Historia
    • Feitos >
      • Prehistoria
      • Idade Antiga
      • Idade Media
      • Idade Moderna
      • Idade Contemporánea >
        • Revolta labrega de 1915 >
          • Sociedades agrarias
          • Xornais e documentos
          • Sociedade de Instrución Unión de Rubín de La Habana
          • Recuperación da Festa Labrega
          • Revolta labrega de 1915
    • Persoas >
      • Anxel Campos Varela
      • Manuel Ventura Figueroa
      • Mary Isaura
      • Pedro Campos Couceiro
      • Pedro Varela Castro
      • Ramón Silvestre Verea García
      • Virxinia Pereira
      • Waldo Álvarez Insua
  • Memoria
    • Actividades >
      • Ponte do Barco
      • Eliminación da simboloxía franquista
      • Homenaxe nacional as vítimas do franquismo en San Simón
      • Homenaxe a Xoán Xesús González
      • Proxección de "A derradeira lección do mestre" (24-3-2007)
      • Homenaxe aos paseados da Ponte do Regueiro
      • Conmemoración do 5 de xuño (5-06-2007)
      • Homenaxe a Bernardo Mato Castro na súa escola (8-7-2006)
    • Documentos >
      • Causas >
        • Así se xustifica unha condena a morte de José Costés Fernández e José Gómez Rivas >
          • Ideas polas que se mata a Cortés Fernández
      • Cartas >
        • Manuel Graciano ao Goberno Portugués
        • Carta dos Concelleiros ao pobo da Estrada
        • Ramón Fernánde Rico
        • José Mª Pena
      • Instrucións para a resistencia
      • Oficio de Crego de Castro (Cerdedo)
      • Memorias >
        • Memorias dun proscrito
      • Prensa >
        • Galicia Libre
      • Publicacións
    • Feitos >
      • O levantamento franquista na Estrada
      • A Estrada viste a camisa azul
      • O “imposto revolucionario”
      • O saqueo do pobo. O invento do secuestro express
      • As incautacións: A insticionalización do roubo
      • A interrupción tráxica do galeguismo
      • Represión do maxisterio estradense
      • Mulleres, dignidade e rebeldía
    • Imaxes >
      • Vitimas do franquismo
    • Listaxes >
      • A Estrada >
        • Fuxidos da parroquia de Guimarei
        • Presos en San Simón
      • Terra de Montes >
        • Beariz
        • Cerdedo
        • Forcarei
    • Lugares >
      • A casa do pobo de Deán (Cerdedo)
      • A república de Guimarei
      • Campo de Laudas
      • Ponte do Regueiro
      • Quilómetro 1 da Avenida de Buenos Aires: Aquí se fusilou
      • Simboloxía franquista
    • Nomes >
      • Antonio Sueiro Cadavide
      • Alfonso Ramiro Castro Dono
      • Alfredo Iglesias Álvarez
      • Candido Tafalla Froiz
      • Manuel Brea Abades
      • Manuel Garrido "O resucitado"
      • Francisco Varela Garrido
      • Isolino Feros Salgueiro
      • José Mª Baliño Sánchez
      • José María Pena
      • Manuel García Barros
      • Antonio Fraguas Fraguas
      • Jesús Ignacio Puente Fontanes (Balseiros)
      • Bernardo Mato Castro
      • Hixinio Carracedo Ruzo >
        • Fotos homenaxe a Carracedo na Somoza no seu 75 cabodano
      • José Gómez Rivas
      • José Mª Taberneiro
      • José Rodríguez Sangiao
      • Manuel Puente Porto
      • Manuel Coto Chan
      • Martiño Ferreiro Álvarez
      • Ramón Fernández Rico
      • Ventín, 5 da mesma familia fusilados xuntos
    • Represores >
      • Padre Nieto
    • Testemuños >
      • David García Insua
      • Roxelio Arca
  • Movementos
    • Asociacionismo cultural >
      • A.C. A Estrada >
        • Antonio Fraguas e o monumento aos mártires
        • Enterro da Sardiña
        • Mostra de artesanía da Estrada
        • Simposio de literatura galega de autoría estradense
      • A. C. O Brado
      • Contrarretranca
      • A. C. Vagalumes >
        • Actividades >
          • Conmemorar Carvalho Calero
        • Vídeos
        • Publicacións
        • Fotos
      • AEC Verbo Xido >
        • Carteis e publicacións
        • Defensa das árbores autóctonas
      • Capitán Gosende
      • CETMO
      • Colectivo Portalén
    • Ecoloxismo >
      • Atri Non
      • Invasión eólica
    • Emigración >
      • Arxentina
      • Brasil
      • Cuba >
        • Nomes >
          • Manuel Álvarez Fuentes
          • Jesús Barros López
    • Ensino >
      • Primaria >
        • CEIP de Figueroa >
          • CEIP de Figueroa (A biblio de Carola)
        • CEIP Cabada Vázquez
        • CEIP Pérez Viondi
        • CEIP Villar Parama
        • CEIP O Foxo >
          • As nosas cousas
          • Bilbioteca
          • Peque Xenios
          • Pereiriños
      • Secundaria >
        • IES Nº 1 >
          • Fotos
        • IES Manuel García Barros >
          • As nosas letras
        • IES Plurilingüe Antón Losada Diéguez
        • IES Chano Piñeiro >
          • O Chaniño - Biblioteca
          • Lingua de Montes
    • Feminismo >
      • Asociacionismo >
        • Colectivo Feminista
        • Espadela >
          • A muller na Terra de Montes (Exposición do CETMO)
          • Festa da Vincha
    • Loita labrega
    • Movemento obreiro
    • Movemento veciñal >
      • Contra a suba do IBI na Estrada
      • Loita contra a fusión de Cerdedo
    • Normalización lingüística >
      • Conflito do Foxo
      • Letras galegas 1970 na Estrada
      • Queremos Galego
    • Pacifismo
    • Política >
      • BNG
      • PSOE
      • PP
      • OUTROS
  • Arquivo
    • Foto >
      • Edificios
      • Eventos
      • Deporte
      • Industria
      • Nomes
      • Rúas
      • Xente
    • Vídeo >
      • Documentais >
        • CETMO
        • A Estrada románica
      • Filmes
      • Actos
      • Conversas
      • Imaxes
    • Audio >
      • Voces
    • Publicación >
      • Libros >
        • Ond´o sol facheaba ó amañecer. Vida e obra de Avelina Valladares. Xosé Luna Sanmartín
        • Vagalumes. Manuel Cabada Vázquez
        • A Estrada
      • Xornais >
        • Eco de la Estrada
        • El Emigrado
        • El Estradense
      • Revistas >
        • Contrarretranca
        • Cotaredo
        • Tabeirós Terra
        • Verbo Xido
      • Folletos

Reaccións á curtametraxe de animación “Comba e Buxo descobren Cerdedo-Cotobade”

29/3/2019

0 Comentários

 
Calros Solla
Imagem
Aínda que o mal xa está feito (ou facéndose), desexamos emendar algunhas das inexactitudes detectadas no guión da curtametraxe de animación titulada “Comba e Buxo descobren Cerdedo-Cotobade” e, así mesmo, malia semellar asunto inofensivo, pór de manifesto a súa inoportuna e inconveniente tendenciosidade.
En campaña electoral e cos cartos de todos, a alcaldía de Cotobade encargoulle este traballiño a unha empresa de Pontevedra (“Ab Origine. Antropoloxía e Xestión Cultural etc., etc.”) coa intención de reescribir en proveito da dereita caciquil a historia de Cerdedo. Por moito que o material vaia dirixido ao público infantil, os nenos –cando menos, os cerdedenses–, merecen ser instruídos (e non condicionados) cun relato o máis fidel posíbel da súa realidade. Os cativos merecen saber cando se lles está contando un conto.
A anomalía “Cerdedo-Cotobade”, cuxa normalización se pretende inculcar nas crianzas a través dos debuxos animados, é resultado dunha decisión arbitraria arranxada en 2016 polo cacicaxe local (non mediou referendo ningún). Tanto en Cerdedo coma en Cotobade, a delongada ausencia dun proxecto político de futuro, derivou en éxodo rural, sangría demográfica, avellentamento poboacional e irreparábel decadencia. Fusionar os dous territorios foi a enésima alcaldada. Tras dezaoito meses de experimento, nin tan sequera os propios artífices da ocorrencia son quen de xustificar o extravagante casorio da fame coa gana de comer. Para non ser vítima da inducida decadencia, o alcalde de Cerdedo, véndolle as orellas ao lobo, desapareceu da escena, reclamando o pago dos favores emprestados (“sálvese quen poida”). Pouco a pouco, mesmo os cerdedenses máis proclives se van decatando (sen tempo non era) de que a fusión nin tan sequera é fusión, senón absorción. Por arte de birlibirloque, Cerdedo perdeu a súa condición de concello, converténdose nunha parroquia periférica de Cotobade. De espantallo a marioneta nun abrir e pechar de ollos.
Xa que falamos de historia, os rapaces de Cerdedo deben saber que, en oitenta anos (1936-2016), o goberno de Cerdedo non gozou da salubridade da alternancia, é dicir, de xeito ininterrompido a casa do concello foi ocupada polos que provocaron a Guerra Civil e polos seus herdeiros ideolóxicos (nostálxicos do franquismo). Eles son os causantes da ruína do territorio e, xa que logo, eles impiden o seu rexurdimento. Por desgraza, isto é extrapolábel ao pais enteiro. A menos de dous meses das eleccións municipais, a utilización desta curtametraxe de animación para adoutrinar os nenos é dunha baixeza insoportábel.
No tocante á calidade lingüística do guión, apenas diremos que é moi mellorábel. Como é común nos vídeos propagandísticos, os adxectivos “marabilloso”, “bonito” e “fermoso” repítense até a saciedade.
No tocante á documentación, convén precisar varias cousas:
Polo que atinxe ao rico patrimonio arquitectónico de Cerdedo (tan rico como arruinado), nesta película saliéntase o típico: unha ponte, un muíño e un agrupamento de canastros.
Respecto á ponte:
Sobre o río do Castro sitúase a construción que o pobo nomea “ponte de San Antonio”. A ponte salva o río do Castro (non “dos Castros”, como se di no filme). No seu tramo alto, o río cingue o outarelo do Castro de Montes, poboado da Idade do Ferro e torre-fortaleza medieval (San Miguel de Presqueiras), circunstancia que lle outorgou o nome.
De calquera xeito, a denominación “ponte de San Antonio” é moderna, pois a súa vinculación co santo data do traslado (por mor das enchentes) da capela do Santo Antonio que, a comezos do século XIX, aínda se atopaba uns catrocentos metros río abaixo. A capela está dedicada ao santo portugués Antonio de Lisboa (ou de Padua). Na Galiza faise diferenza entre este, o casamenteiro (fest.: 13 de xuño), e o santo Antón, o dos porcos (fest.: 17 de xaneiro).
A relocalización da capela deparou a creación dun novo topónimo. Ao pouco, o lugar comezou a chamarse “San Antonio”: veigas amenizadas polo río do Castro que, no seu tramo final, se adobían cunha ponte, unha ermida e un cruceiro. A ponte que hoxe se nomea “de San Antonio” ou de “Santo Antonio” (do lugar de, non do santo) chamouse no antigo “ponte de Cerdedo”. Grazas á ponte, o ramal da ancestral Verea Vella libra o río do Castro e permite o acceso á vila, en paralelo á actual estrada nacional. Este é o chamadeiro que emprega o Padre Sarmiento (oriúndo das Raposeiras de Meilide), en 1745: Desde Pedre, siguiendo Lérez arriba, a una legua está la feligresía de San Juan de Cerdedo. El río, sólo en este espacio, va llano por praderías. A media legua río arriba le entra a la derecha el río das Cervas, que pasé. A poco arriba, sobre el río grande, está la capilla de San Antonio. Después hace ángulo y confluencia el río Lérez, que baja de hacia el norte, con otros dos ríos, en uno ya, que viene de hacia Cerdedo. Después está el puente de Cerdedo de piedra buena, por el cual pasan unidos los dos ríos antes de unirse al río Lérez (Viaje a Galicia de 1745).
A ponte é de feitura medieval: arco de medio punto lixeiramente apuntado. Escribín hai tempo no xornal Faro de Vigo (3-3-2013): Na Galiza, o adxectivo “romana” engádeselles a moitas pontes. O pobo cualifícaas de romanas en atención á súa fábrica perdurábel, rexa arquitectura; soberbia cantaría que seguirá en pé cando a meirande parte das modernas estruturas esmorezan afectadas de aluminose. Ponte romana de Cerdedo, ponte romana de Pedre...; pontes románicas, feitas ao romano xeito, enxeño de ponteiros medievais.
O guión pregouse aos intereses da burricaxe caciquil ao engadir que “moitos investigadores pensan que esta ponte foi feita polos romanos”. Que investigadores? Cales son as probas nas que se basean estes supostos investigadores para afirmar tal cousa? Tamén, en Faro de Vigo (3-3-2013), pódese ler: Rodríguez Fraíz, cronista de Terra de Montes, advertiu, xacando, nas beiradas da ponte, as inscricións “D-Go-SADoSO.-B.-P.” e “H.-F.-II.-F.-A. MÇLI” que o levaron a datala no século XII. O ponteiro medieval Diego Saidoso revelábase como artífice da edificación. O propio Fraíz atopará no papelorio vello constancia de posteriores reconstrucións, como a acometida no século XVII polos canteiros Pedro Fortes Porto e Pedro de Covelo, aínda vixente.
En verdade, foi a ignorancia e o desleixo o que empurrou a antiga alcaldía de Cerdedo a encargar, tamén co diñeiro de todos, uns onerosos paneis sinaladores co desatinado reclamo: “Complejo romano de San Antón” (léase o artigo: “O Cerdedo romano e outros “complexos”” (Faro de Vigo, 20-11-2016)). Ao pouco, tras coñecer as críticas de Capitán Gosende publicadas na prensa, os mesmos que chantaron o desmesurado sinalador á beira da N-541 fixérono desaparecer e hoxe ninguén sabe do seu paradoiro.
Afírmase na curtametraxe que a ponte de Santo Antonio está situada no “val de San Xoán”. Falso. “San Xoán” é a denominación da valga amenizada polo río Lérez tras enfiar a ponte Valoutas. Aínda nó seculo XX, nas lombas de San Xoán, á marxe dereita do Lérez, se celebraba unha concorrida feira de gando. Consúltese, sen máis, o Topográfico. Dende o lugar coñecido como “O Coteliño”, antes da construción do tramo recto da N-541 (antiga estrada de Ourense), o vial arrodeaba por San Xoán e valíase da ponte Valoutas para acceder a Cerdedo. Tras ver o vídeo, o espectador (canto máis, un neno) acaba dubidando se a ponte de Cerdedo é “de San Xoán” ou “de San Antón”, sendo como é de “Santo Antonio”. Dende logo, vendo a secuencia en cuestión, “a igrexa tan bela do fondo” non é a parroquial de San Xoán, senón a ermida de Santo Antonio. Menuda zarangallada!!!
Para máis inri, na web Historia de Galicia (16-8-2018), publicabamos: A ponte de Santo Antonio está no “ollo da cara” de Cerdedo, de aí que o seu aspecto sexa, en aparencia, mellor ca o das pontes de Parada e Pedre, afastadas do tránsito da estrada nacional. Ende mal, o pack turístico “verea, ponte, capela e cruceiro” leva décadas afeado por tendidos eléctricos que chantaron os seus postes, paus e fíos no medio e medio da escena, perturbando a perspectiva, sexa cal sexa o tiro de cámara ou o punto de visión do observador.
Así e todo, o máis preocupante da ponte de Santo Antonio é a existencia dunha gretada e inoperante arqueta de decantación de augas grises que, provenientes do casarío, se verten directamente ao leito do río. Na estiaxe o ludro empoza baixo a bóveda do aliviadoiro (o ollo pequeno). Non é a primeira vez que o colectivo Capitán Gosende denuncia a existencia desta anomalía na rede de sumidoiros de Cerdedo, sen obter de momento, satisfacción á nosa demanda por parte da autoridade.
Respecto aos canastros:
A imaxe empregada do sitio falsea a realidade, pois, a eira da Ermida é, na actualidade, paradigma do “feísmo”, debido á acumulación de varandas, marquesiñas, paus da luz, cables, sinaladores enferruxados e outras caralladas. O eirado da Ermida sitúase na aldea de Filgueira (este dato tamén se omite), pertencente a parroquia de Castro. A denominación “O Castro”, empregado no vídeo, é descoñecida para os naturais.
Respecto ao muíño:
Cítase na curtametraxe o “muíño do Fogueteiro”. Cómpre informar que a denominación “muíño dos Fogheteiros” (en plural) aparece rexistrada por vez primeira no libro Cerdedo. Materiais para o estudo da freguesía de San Xoán de Cerdedo. Inventario xeral (2002). O chamadeiro é da colleita do autor. O enxeño coñécese polo “muíño dos Varela”, pois este é o apelido da familia de pirotécnicos, naturais da aldea da Revolta. Preferiuse o chamadeiro “dos Fogheteiros” pola abundancia de “Varelas” na zona. Tamén se omite que o muíño se sitúa á beira do río do Seixo.
O argumento de que os muíños son “recordos do noso pasado” non pode ser a escusa que xustifique o seu estado de ruína e abandono. Todos os muíños da cacarexada ruta Cavenca-A Cavadosa (o antigo camiño dos defuntos) presentan este estado de acabación. Mala pedagoxía.
Abonda. Prégaselle ao autor (ou autores) as necesarias rectificacións (polo ben dos nenos). Prégaselles que non se acollan ao de “que falen de min, anque sexa mal”. Non todo é confusión neste vídeo, a expresión rosmada polo can ao se despedir: “Quero pan!” é moi reveladora. O refrán “Polo pan baila o can” tamén se oe en Cerdedo.
Imagem
0 Comentários

Xornadas sobre os Montes Comunais

24/3/2019

0 Comentários

 

O sábado 6 de abril no local veciñal de Chamadoira (Cerdedo)

Imagem
Comezaremos ás 11h coa charla "Perspectiva histórica do monte comunal na Galiza", a cargo da historiadora Alba Díaz Geada (membro do Grupo de Historia Agraria e Política do Mundo Rural @HISTAGRA, da USC).
Ás 13h, da man de Damián Copena (membro do Grupo de Investigación en Economía Ecolóxica, Agroecoloxía e Historia da Universidade de Vigo), trataremos a problemática dos parques eólicos na charla titulada "Parques eólicos e xestión comunitaria".
Ás 15h organizamos un xantar de irmandade. O prezo é de 3 euros e quen se queira anotar ten até o 1 de abril para o facer. Avisádenos através das redes sociais ou do noso email [email protected]
Xa pola tarde, ás 17h, retomaremos as xornadas cunha mesa redonda titulada "Outra xestión do monte comunal é posíbel: realidades acontecendo na Galiza". Nela participarán representantes das Comunidades de Montes de Couso, Teis e Padróns.
E para finalizar, ás 19h, proxectaremos o documental "En todas as mans", da Cooperativa Trespés.

0 Comentários

Presentación de "Tres mulleres galegas de armas tomar"

24/3/2019

0 Comentários

 
Imagem

Ciclo de literatura "Mulleres nas letras"

O vindeiro 26 de Marzo, a partir das 19.00h na Sala ABANCA, teremos ocasión de achegarnos (dende a Literatura) ao Feminismo con Guillermina Domínguez, co-autora (xunto con Felicia Estévez) de "Tres mulleres galegas de armas tomar" (Ed. Baía Ensaio, 2009).
Imagem
Guillermina Domínguez, historiadora, e Felicia Estévez, filóloga, actualizan un traballo que tivo xa un gran percorrido e que obedece a unha demanda tanto nos centros de ensino como nos focos de investigación do papel das mulleres na historia e da súa visualización na sociedade actual. O seu obxectivo non é facer unha profunda investigación, senón só–que non é pouco–transmitir o pulo que mulleres como as que son o eixo da publicación lle deron á mesma historia, o que loitaron, o que sufriron por seren mulleres. A obra, estruturada en tres partes, comeza cada unha delas cunha reflexión sobre a vida das mulleres no tempo que a cada unha das protagonistas lles tocou vivir: o século XIII para María Balteira, o XIV para María Castaña e o paso do XVI ao XVII para María Soliña.As autoras empregan como fontes, ademais de bibliografía, documentos históricos que consultan en arquivos ou cantigas medievais, contrastando a interpretación que estas fontes ofrecen sobre as tres Marías coa súa propia, tendente a desbotar os mitos que a ideoloxía patriarcal creou sobre as tres protagonistas... como sobre outras tantas mulleres.
0 Comentários

Capitán Gosende descobre un petróglifo en Beariz

19/3/2019

0 Comentários

 

O colectivo atopa o seu primeiro gravado rupestre na provincia de Ourense

Imagem
Petróglifo de Ricovanca (cara ao sur).
Imagem
Petróglifo de Ricovanca (cara ao leste).
Imagem
Membros de Capitán Gosende a carón do petróglifo de Ricovanca (Xirazga-Beariz)
Calros Solla
O domingo 17, a tropa do Capitán Gosende decidiu perderse polos ermos montuosos que se estenden ao nacente (e na nacente) do río Verdugo. A poñente, dexergabamos a cara B do monte do Seixo, a cara oculta. Cuestión de perspectiva, para os de Cerdedo, a cara vista do Seixo ten a Laxamoura no medio da testa.
A media tarde, mentres atravesabamos o esporón que a silueta do concello ourensán de Beariz brande entre os concellos pontevedreses de Forcarei (N) e A Lama (S) (véxase o Topográfico), a compañeira Alicia Garrido botaba para o fardel das descubertas outro gravado rupestre. A talla prehistórica distribúese a distintos niveis nun rochedo metamórfico aflorado na lomba leste do montiño que afasta os poboados de Ricovanca, Adrián ou Ratel dos de Framia, Correa ou Doade (todos pertencentes á parroquia de Xirazga). O topónimo “Adrián” non figura no Nomenclátor. Neste recurso, ningún “Hadrián” ou “Adrán” se rexistran para Beariz.
Aínda que o lugar de Ratel se adscribe á parroquia de Presqueiras (Santa Mariña), é detalle curioso que a fronteira interparroquial, interprovincial e entre concellos atravese polo medio do casarío e mesmo deixe unha vivenda aos ventos de ambas as dúas xurisdicións. A lenda do xigante nomeado “o home da leghua” que recollín, xacando, en Ratel, e que incluín nas do monte do Seixo, ten a súa orixe nesta peculiaridade: “Era un home tan ghrande, tan ghrande, tan ghrande que cando se deitaba na cama, pousaba a cabeza en Ourense e os pés, en Pontevedra”.
Lendas á parte, dende aquel intre gozoso, o patrimonio de Beariz víase arrequecido cun novo sitio arqueolóxico. Agardamos que para os naturais sexa motivo de ledicia. Para nós foino, pero, de boas intencións está o inferno cheo.
Decidimos denominar o achado “petróglifo de Ricovanca”, por mor da proximidade co devandito lugar. A inscultura localízase a uns 500 m, en liña recta e cara ao sueste, de Ricovanca (Xirazga-concello de Beariz); a uns 925 m, cara ao sueste, da aldea de Ratel (Presqueiras (Sta. Mariña)-concello de Forcarei), e a uns 1.300 m, cara ao nordés, da aldea da Barcia (A Barcia do Seixo-concello da Lama). Así mesmo, sitúase nas proximidades do trazado dun antíquisimo camiño “vreeiro”, itinerario de arrieiros, amolloado de milladoiros.
J. Caridad Arias (2003) deriva “Ricobanca” de *Rico-banica, procedendo o segundo elemento do nome celta Ban(n)io. Eu atrévome a dicir que o topónimo pode ser xunción de “río” e “caivanca” ou “cavanca” (ant. “caveanca”), facendo referencia á depresión pola que discorre o Verdugo (non Verduxo), a corrente fluvial que, con berce na aba leste do monte do Seixo, emboca na ría de Vigo.
O petróglifo de Ricovanca (coordenadas.- X: 553.813; Y: 4.702.696; alt. 790 m) componse, a primeira vista, dunhas 27 coviñas. A crista de xisto que soporta a inscultura presenta unha orientación N-S e unha superficie visíbel duns 45 m2 (colonizada por toxo, carrasco, carqueixa e herbáceas). O diámetro das concavidades vai dende os 4 cm até os 13 cm. A máxima concentración de fossettes dáse na sección sur (18 concavidades; unha coviña con desaugadoiro): xa agrupadas, xa aliñadas ou illadas. Na sección media apreciamos 7 coviñas, labradas na parte máis elevada do afloramento. Na sección norte distinguimos 2 coviñas tanxentes.
A estación petroglífica sitúase a uns 20 m, cara ao norte, dunha pista forestal, entre unha repoboación rara de piñeiros acabada de rozar (xa que logo, prudencia). Dende o sitio arqueolóxico avístase cara ao sur, nun primeiro termo, o aeródromo de Cernedo e, ao lonxe, o curucho de Pena Corneira.
Co gravado rupestre de Ricovanca, o colectivo Capitán Gosende anota na súa conta o petróglifo número 60 e estende a súa área de busca.
0 Comentários

A destrución da necrópole megalítica do Marco do Feal

15/3/2019

0 Comentários

 
Imagem
Mámoa 1 da Espiñeira (Codeseda).
Calros Solla

Dúas das catro mámoas do cemiterio neolítico de Quireza foron arrasadas

O pasado domingo, membros do colectivo Capitán Gosende desprazámonos até as inmediacións do vértice interparroquial de Quireza (Cerdedo) e Codeseda-Sabucedo (A Estrada) co obxectivo de localizar a necrópole megalítica do Marco do Feal e dar testemuño do seu estado de conservación.
A denominación Marco do Feal foi a escolleita por Patrimonio para a catalogación deste xacemento (ano 2001). Segundo a web “Información xeográfica de Galicia” (mapas.xunta.gal), a intersección dos devanditos lindes parroquiais situaríase a uns 240 m, ao noroeste, do centro do conxunto tumulario. Coidamos que, de aínda existir o “marco” (cecais, pedrafita), fincaríase alí onde cadrar esta tripla e inmemorial estrema. “Feal” é fitotopónimo, abundancial de feo (lat. foenum): terreo onde medra ou se sementa o feo (herbáceas forraxeiras).
    O cemiterio neolítico do Marco do Feal componse de, cando menos, seis mámoas. Catro localízanse en territorio de Quireza (Cerdedo), ao sur, e dúas en terra de Codeseda (A Estrada), ao norte. A liña divisoria riscase polo medio do antigo chan funerario. Dúas pistas forestais escolleron a chá tumularia para converxer.
Como xa dixemos, o xacemento cerdedense foi catalogado por Patrimonio coa denominación “Marco do Feal”. Do outro lado da raia, a escasos metros, o xacemento estradense foi catalogado coa denominación “A Espiñeira”, segundo consta nos planos de localización dos xacementos arqueolóxicos do PXOM estradense (folla S1-50). O PXOM da Estrada sitúaas na parroquia de Sabucedo, pero estar, están en Codeseda. As coordenadas xeográficas rexistradas no PXOM están erradas.  
    No tocante ás mámoas da banda de Cerdedo, enumeramos e engadimos coordenadas certas: Mámoa 1 do Marco do Feal (coordenadas.- X: 546.469; Y: 4.715.533; alt. 583 m – código: GA36011047). Mámoa 2 (coordenadas.- X: 546.527; Y: 4.715.539; alt. 584 m – código: GA36011048). Mámoa 3 (coordenadas.- X: 546.528; Y: 4.715.534; alt. 586 m – código: GA36011049). Mámoa 4 (coordenadas.- X: 546.534; Y: 4.715.557 – código: GA36011050).
    No tocante ás mámoas da banda de Codeseda, enumeramos e engadimos coordenadas certas: Mámoa 1 da Espiñeira (coordenadas.- X: 546.565; Y: 4.715.611; alt. 587 m - código: GA36017155). Mámoa 2 (coordenadas.- X: 546.515; Y: 4.715.565; alt. 584 m – código: GA36017156).
    Na nosa excursión fomos quen de atopar tres das catro mámoas do lado de Quireza e, a maiores, as dúas mámoas do lado de Codeseda. Moi ao noso pesar, constatamos que dous túmulos do conxunto de Cerdedo foran arrasados.
    A descrición do estado de conservación que de cada unha das catro mámoas cerdedenses fixeran os técnicos de Patrimonio en 2001 xa evidenciaba a desfeita: “xacemento gravemente alterado por causas agrícolas e/ou forestais”.
    Dezaoito anos despois, os de Capitán Gosende informamos que na necrópole megalítica do Marco do Feal (uns 6.000 anos de antigüidade), a Mámoa 3 (GA36011049) e a Mámoa 4 (GA36011050) foron total ou parcialmente destruídas. As coordenadas consignadas para a Mámoa 3 leváronnos ao sitio certo, mais, sobre o terreo, foi imposíbel a súa identificación.
    A Mámoa 1 do Marco do Feal ten uns 17 m de diámetro e un cráter de violación duns 4’50 m de diámetro. O túmulo está cuberto de herbáceas e algún piñeiro. A Mámoa 2 posúe un diámetro de 17 m e un cráter de 5 m. O túmulo está cuberto de matogueira. A Mámoa 3 non foi factíbel localizala. No sitio, a maquinaria forestal (repoboación de piñeiros) abriu grandes regos, achandando, ben seguro, o montículo da sepultura. Numerosos cachotes de granito e seixo branco e pardo, pertencentes á coiraza do megálito, espallánse pola zona. A Mámoa 4 foi devastada coa apertura dunha pista forestal de 7 m de ancho. Enriba dos vestixios do túmulo medra un eucalipto, triste metáfora do país.
Provoca carraxe comprobar como no mapa do PXOM cerdedense (plano nº 0-3-2), a Mámoa 4 figura en solo clasificado de “protección do patrimonio” e, ao mesmo tempo, no medio e medio dunha pista forestal que a levou por diante. A mesma protección velaba pola Mámoa 3. De que serviu?
A pista forestal que arrasou a Mámoa 4 do Marco do Feal tamén afectou á Mámoa 2 da Espiñeira. A Mámoa 2 da Espiñeira ten uns 15 m de diámetro e un cráter de violación duns 2’50 m de diámetro. O túmulo está cuberto de herbáceas e matogueira. Ortostatos visíbeis. A Mámoa 1 da Espiñeira, á marxe dun camiño tradicional, posúe 17 m de diámetro e un cráter de 5 m. A superficie do túmulo foi rozada hai pouco. Enriba xa lle medran bos carballos.
A necrópole Marco do Feal-A Espiñeira vincúlase con outros tres túmulos rexistrados á beira do citado camiño tradicional que, dende a encrucillada de pistas que secciona o cemiterio prehistórico, vai confluír, 1.700 m na dirección nordés, coa estrada PO-7102, a pouco máis dun quilómetro da aldea de Sabucedo (códigos: GA36017154, GA36017153 e GA36017152).      
As mámoas, mamoelas, mamoíñas, modias, medoñas, minas, moutas, medorras... e a cámara mortuoria que agochan (anta, arca, campa, casota, forno, gurita, pedramoura...) son coma botellas de pedra que, dunha beira á outra do tempo proceloso, aboian unha mensaxe dos antepasados. Temos a obriga de gardar a integridade do recipiente á espera de que mans expertas poidan tirarlle a rolla e nos desvelen, por fin, o seu misterio.
0 Comentários
<<Anterior

    Un proxecto de:

     Imagem

    Colaboracións

    Tudo
    Alba Rivas
    Alicia Garrido
    Ana Cabaleiro
    Anjo Torres Cortiço
    Anxo Coya
    Calros Solla
    Carlos Loureiro
    Carlos Meixome
    Carme Hermida Gulías
    Carmela Sánchez Arines
    Clara Iglesias Cortizo
    David Otero
    Dionisio Pereira
    Héitor Picallo
    Lola Varela
    Luis Alberto Silva Casas
    Manuel Barros
    Manuel Cabada Castro
    Manuel Fortes
    Marcos Borrageros
    Maria Xesus Nogueira
    Montse Fajardo
    Pedro Peón Estévez
    Susana Sánchez Arins
    Tino Regueira
    Xoán Carlos Garrido
    Xosé Álvarez Castro
    Xosé Malheiro
    Xosé María Lema
    Xurxo Esquío

    Estamos en:


    Imagem
    Imagem
    Imagem
    Foto

    Feed RSS

      Recibir novas

    Subscrición

    Histórico

    Março 2025
    Fevereiro 2025
    Janeiro 2025
    Dezembro 2024
    Novembro 2024
    Outubro 2024
    Setembro 2024
    Agosto 2024
    Julho 2024
    Junho 2024
    Maio 2024
    Abril 2024
    Março 2024
    Janeiro 2024
    Dezembro 2023
    Novembro 2023
    Outubro 2023
    Setembro 2023
    Agosto 2023
    Julho 2023
    Maio 2023
    Abril 2023
    Fevereiro 2023
    Janeiro 2023
    Dezembro 2022
    Novembro 2022
    Outubro 2022
    Setembro 2022
    Agosto 2022
    Julho 2022
    Junho 2022
    Maio 2022
    Abril 2022
    Março 2022
    Fevereiro 2022
    Janeiro 2022
    Dezembro 2021
    Novembro 2021
    Setembro 2021
    Agosto 2021
    Julho 2021
    Junho 2021
    Maio 2021
    Abril 2021
    Março 2021
    Fevereiro 2021
    Janeiro 2021
    Dezembro 2020
    Novembro 2020
    Outubro 2020
    Setembro 2020
    Agosto 2020
    Julho 2020
    Junho 2020
    Maio 2020
    Abril 2020
    Março 2020
    Fevereiro 2020
    Janeiro 2020
    Dezembro 2019
    Novembro 2019
    Outubro 2019
    Setembro 2019
    Agosto 2019
    Julho 2019
    Junho 2019
    Maio 2019
    Abril 2019
    Março 2019
    Fevereiro 2019
    Janeiro 2019
    Dezembro 2018
    Novembro 2018
    Outubro 2018
    Setembro 2018
    Agosto 2018
    Julho 2018
    Junho 2018
    Maio 2018
    Abril 2018
    Março 2018
    Fevereiro 2018
    Janeiro 2018
    Dezembro 2017
    Novembro 2017
    Outubro 2017
    Setembro 2017
    Agosto 2017
    Julho 2017
    Junho 2017
    Maio 2017
    Abril 2017
    Março 2017
    Fevereiro 2017
    Janeiro 2017
    Dezembro 2016
    Novembro 2016
    Outubro 2016
    Setembro 2016
    Agosto 2016
    Julho 2016
    Junho 2016
    Maio 2016
    Abril 2016
    Março 2016
    Fevereiro 2016
    Janeiro 2016
    Dezembro 2015
    Novembro 2015
    Outubro 2015
    Setembro 2015
    Agosto 2015
    Julho 2015
    Junho 2015
    Maio 2015
    Abril 2015
    Março 2015
    Fevereiro 2015
    Janeiro 2015
    Dezembro 2014
    Novembro 2014
    Outubro 2014
    Julho 2014
    Junho 2014
    Abril 2014
    Março 2014
    Fevereiro 2014
    Janeiro 2014
    Dezembro 2013
    Novembro 2013
    Agosto 2013

    Licenza Creative Commons
    Tabeiros Montes (Portal cultural de Tabeirós-Terra de Montes) de Asociación Cultural "Vagalumes" e Asociación Cultural e Ecoloxista "Verbo Xido" ten unha licenza Creative Commons Recoñecemento-Non comercial 4.0 Internacional.
    Con base nunha obra dispoñíbel en http://www.tabeirosmontes.com/.
    Os permisos alén do foco desta licenza pódense atopar en http://www.tabeirosmontes.com/colabora.html.
Com tecnologia Crie um website único com modelos personalizáveis.