Tabeirós Montes
  • Novas
    • Presentación
    • Contacto
    • Colabora
  • Terra
    • A Estrada >
      • Agar (Santa Mariña)
      • Aguións (Santa María)
      • Ancorados (San Pedro)
      • Ancorados (San Tomé)
      • Arca (San Miguel)
      • Arnois (San Xiao)
      • Baloira (San Salvador)
      • Barbude (San Martiño)
      • Barcala (San Miguel)
      • Barcala (Santa Mariña)
      • Berres (San Vicenzo)
      • Callobre (San Martiño)
      • Castro (San Miguel)
      • Cereixo (San Xurxo)
      • Codeseda (San Xurxo)
      • Cora (San Miguel)
      • Couso (Santa María)
      • Curantes (San Miguel)
      • Estrada, A (San Paio)
      • Frades (Santa María)
      • Guimarei (San Xiao)
      • Lagartóns (Santo Estevo)
      • Lamas (San Breixo)
      • Liripio (San Xoán Bautista)
      • Loimil (Santa María)
      • Matalobos (Santa Baia)
      • Moreira (San Miguel)
      • Nigoi (Santa María)
      • Oca (Santo Estevo)
      • Olives (Santa María)
      • Orazo (San Pedro)
      • Ouzande (San Lourenzo)
      • Parada (San Pedro)
      • Paradela (Santa María)
      • Pardemarín (Santa Baia)
      • Remesar (San Cristovo)
      • Ribeira (Santa Mariña)
      • Ribela (Santa Mariña)
      • Riobó (San Martiño)
      • Rubín (Santa María)
      • Sabucedo (San Lourenzo)
      • Santeles (San Xoán)
      • Somoza, A (Santo André)
      • Souto (Santo André)
      • Tabeirós (Santiago)
      • Toedo (San Pedro)
      • Vea (San Xiao)
      • Vea (San Xurxo)
      • Vea (Santa Cristina) >
        • Santa Cristina de Vea (Santa Cristina)
      • Vea (Santo André)
      • Vinseiro (Santa Cristina)
    • Beariz >
      • Beariz (Santa María)
      • Lebozán (Santa Cruz)
      • Xirazga (San Salvador)
    • Cerdedo >
      • Castro (Santa Baia)
      • Cerdedo (San Xoán)
      • Figueiroa (San Martiño)
      • Folgoso (Santa María)
      • Parada (San Pedro)
      • Pedre (Santo Estevo)
      • Quireza (San Tomé)
      • Tomonde (Santa María)
    • Forcarei >
      • Aciveiro (Santa María)
      • Castrelo (Santa Mariña)
      • Dúas Igrexas (Santa María)
      • Forcarei (San Martiño)
      • Madanela de Montes, A (Santa María Madanela)
      • Meavía (San Xoán)
      • Millarada (San Amedio)
      • Pardesoa (Santiago)
      • Pereira (San Bartolomeu)
      • Presqueiras (San Miguel)
      • Presqueiras (Santa Mariña)
      • Quintillán (San Pedro)
      • Ventoxo (San Nicolao)
  • Patrimonio
    • Material >
      • Arquitectura vernácula >
        • Alvarizas
        • Pombais
        • Reloxos de sol
      • Castros >
        • Castro de Barbude
        • Castro de Garellas
        • Castro Loureiro
        • Castro da Mouteira
        • Castro de Ribela
      • Cruceiros >
        • A Estrada
        • Forcarei
        • Cerdedo
      • Hórreos >
        • O hórreo do Coto Nabal
        • Hórreo de Quintela
      • Igrexas >
        • Capela de San Bartolomé
      • Industria
      • Lavadoiros >
        • Lavodoiro de Liñares
        • Lavadoiro do Souto
      • Megalítico
      • Mámoas
      • Mosteiros >
        • Aciveiro
      • Muíños
      • Neveiras >
        • Neveiras de Fixó
        • Neveiras do mosteiro de Aciveiro
      • Pazos >
        • Casa e capela de San Ildefonso na Algalia (Guimarei)
        • A casa de Araúxo en Ponte-Sarandón
        • Casa de Badía
        • Casa de A Silva en Ribadulla (Arnois)
        • A Casa da Condesa (ou do Piñeiro) en Santa Mariña de Ribeira
        • A casa de Sesto (Ribela)
        • Casa de Recarei (Curantes)
        • Casa de Miranda (Santeles)
        • Casa de A Silva en Vendexa
        • A Casa Grande de Parada
        • A Casa Grande de San Paio de Figueiroa
        • Casa de Barcia en San Miguel de Cora
        • A casa de "Os Muros"en San Pedro de Parada
        • Casa de Vilanova en Remesar
        • "Casa Varela” en Pereiras
        • Os Mondragón de Vilasusán.Remesar
        • O Pazo do Outeiro de Maíndo (Couso)
        • Pazo de Correáns
        • Pazo de Guimarei
        • Pazo da Mota
        • Pazo de Monteagudo
        • Pazo de Oca
        • Pazo de Preguecido
        • Pazo de Valiñas
        • Pazo de Xerliz
      • Petos de ánimas
      • Petróglifos >
        • Cuiña (Quireza)
        • Laxa da Romaxe
        • Laxas de Penide
      • Pontes >
        • Ponte de Santo Antonio
        • Ponte Vea
        • Ponte de Gundián
        • Ponte de Paradela
        • Ponte de Parada
        • Ponte de Leira
        • Ponte de Gomail
        • Ponte do Crego
        • Ponte Carballa
        • Ponte de Andón
        • Ponte de Pedre
        • Pontes do Lérez
      • Torres e castelao >
        • A Torre da Barreira
        • Castelo de Cira
        • Fortaleza/Castro de Terra de Montes
        • Torre de alarma de Barciela
        • Torre de Guimarei
    • Natural >
      • Árbores >
        • Sobreira de Valboa
        • Sobreira de Valiñas
      • Fervenzas >
        • Fervenza de Callobre
        • Fervenza de Curantes
        • Pozo Sangoento
        • Fervenza do Segón
      • Fontes
      • Flora >
        • Cogumelos
        • Piornal de San Trocado
      • Fauna >
        • Aves >
          • Canilonga
        • Anfibios e réptiles
        • Invertebrados
        • Mamíferos >
          • Lontra
        • Peixes
      • Lagoas >
        • Canteira de Ventoxo
        • Lagoa Sacra
        • Lagoa do Seixo
      • Montes >
        • Candán
        • Monte do Seixo
        • Pico Sacro >
          • Fotografías
          • Textos
          • Vídeos
        • Serra de Cabanelas
      • Penedos >
        • Penedas de Naveiro
      • Ríos >
        • Ulla
      • Vales
    • Inmaterial >
      • Entroido
      • Haxiografía
      • Mitoloxía
      • Oficios >
        • Esmoleiros
      • Romaxes >
        • A Saleta de Bugarín
      • Rapa das bestas >
        • Fotografía >
          • Fotorapa
          • 2008
          • 2009
          • 2010
          • 2011
          • 2012
        • Vídeo
        • Publicacións
      • San Xoán
  • Artes
    • Artesanía >
      • Fernando Porto
    • Cine >
      • Chano Piñeiro
    • Escultura >
      • Ignacio Cerviño
      • Esculturas funerarias >
        • Cemiterio de Folgoso
      • A purísima de Asorey
    • Fotografía >
      • Karina
      • Pedro Brey Guerra
      • Maxcarun >
        • Aves
        • Insectos
        • Mamíferos
        • Reptis e anfíbios
      • Naturgalicia
    • Música >
      • Banda de Gaitas de Forcarei
      • Coral Polifónica Estradense
      • Chorovía na moucarría
      • Gaiteiros de Soutelo
      • Nao
      • Xenreira
      • Xosé Lueiro
    • Pintura >
      • Virxilio Blanco
    • Teatro
  • Letras
    • Avelina Valladares
    • Andrea Porto >
      • Textos
    • Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
    • Antonio Fraguas
    • Antonio Rodríguez Fraiz >
      • Textos
      • Estudos
      • Entrevistas
    • Carlos Loureiro >
      • Textos
    • Carlos Mella
    • Calros Solla >
      • Textos
    • David Otero >
      • Textos
    • Dionísio Pereira >
      • Textos
    • Goretti Sanmartín >
      • Textos
    • Manuel Cabada Castro >
      • Textos
    • Manuel García Barros >
      • Correspondencia >
        • Cecilia Alcoba
        • Xosé Ramón Fernández Oxea (BEN-CHO-SHEY)
      • Documentos
      • Fotos
      • Vídeos
      • Estudos
    • Manuel Daniel Varela Buxán >
      • Fotos
      • Textos
    • Marcial Valladares Núñez >
      • Actividades
      • Estudos
      • Obra
      • Vídeo
    • Neves Soutelo >
      • Textos
    • Olimpio Arca Caldas >
      • Fotos
      • Obras
      • Vídeos
    • Ramón de Valenzuela Otero >
      • Achegas >
        • Sermos Galiza
      • Fotos
      • Vídeos
    • Santiago Gómez Tato
    • Sindo Villamayor >
      • Sindo Villamayor
    • Susana Sánchez Aríns >
      • Susana Sánchez Arins
    • Xoán Carlos Garrido
    • Xosé Luna Sanmartín >
      • Recursos
    • Xosé Manuel Martínez Oca
    • Xoseme Mosquera >
      • Vida
      • Obra
    • Xosé Manuel Cabada Vázquez >
      • Biografía
      • Documentos
      • Imaxes
      • Obra
    • Xosé Otero Abelleira >
      • Fotografías
    • Xosé Roxelio Otero Espasandín >
      • Do autor >
        • Vivir morrendo
      • Paisaxe vital de Xosé Otero Espasandín con Castro ao lonxe
      • Un Otero Espasandín de vinte anos
    • Xosé Varela Buela
    • Xurxo Esquío >
      • Xurxo Esquío
  • Historia
    • Feitos >
      • Prehistoria
      • Idade Antiga
      • Idade Media
      • Idade Moderna
      • Idade Contemporánea >
        • Revolta labrega de 1915 >
          • Sociedades agrarias
          • Xornais e documentos
          • Sociedade de Instrución Unión de Rubín de La Habana
          • Recuperación da Festa Labrega
          • Revolta labrega de 1915
    • Persoas >
      • Anxel Campos Varela
      • Manuel Ventura Figueroa
      • Mary Isaura
      • Pedro Campos Couceiro
      • Pedro Varela Castro
      • Ramón Silvestre Verea García
      • Virxinia Pereira
      • Waldo Álvarez Insua
  • Memoria
    • Actividades >
      • Ponte do Barco
      • Eliminación da simboloxía franquista
      • Homenaxe nacional as vítimas do franquismo en San Simón
      • Homenaxe a Xoán Xesús González
      • Proxección de "A derradeira lección do mestre" (24-3-2007)
      • Homenaxe aos paseados da Ponte do Regueiro
      • Conmemoración do 5 de xuño (5-06-2007)
      • Homenaxe a Bernardo Mato Castro na súa escola (8-7-2006)
    • Documentos >
      • Causas >
        • Así se xustifica unha condena a morte de José Costés Fernández e José Gómez Rivas >
          • Ideas polas que se mata a Cortés Fernández
      • Cartas >
        • Manuel Graciano ao Goberno Portugués
        • Carta dos Concelleiros ao pobo da Estrada
        • Ramón Fernánde Rico
        • José Mª Pena
      • Instrucións para a resistencia
      • Oficio de Crego de Castro (Cerdedo)
      • Memorias >
        • Memorias dun proscrito
      • Prensa >
        • Galicia Libre
      • Publicacións
    • Feitos >
      • O levantamento franquista na Estrada
      • A Estrada viste a camisa azul
      • O “imposto revolucionario”
      • O saqueo do pobo. O invento do secuestro express
      • As incautacións: A insticionalización do roubo
      • A interrupción tráxica do galeguismo
      • Represión do maxisterio estradense
      • Mulleres, dignidade e rebeldía
    • Imaxes >
      • Vitimas do franquismo
    • Listaxes >
      • A Estrada >
        • Fuxidos da parroquia de Guimarei
        • Presos en San Simón
      • Terra de Montes >
        • Beariz
        • Cerdedo
        • Forcarei
    • Lugares >
      • A casa do pobo de Deán (Cerdedo)
      • A república de Guimarei
      • Campo de Laudas
      • Ponte do Regueiro
      • Quilómetro 1 da Avenida de Buenos Aires: Aquí se fusilou
      • Simboloxía franquista
    • Nomes >
      • Antonio Sueiro Cadavide
      • Alfonso Ramiro Castro Dono
      • Alfredo Iglesias Álvarez
      • Candido Tafalla Froiz
      • Manuel Brea Abades
      • Manuel Garrido "O resucitado"
      • Francisco Varela Garrido
      • Isolino Feros Salgueiro
      • José Mª Baliño Sánchez
      • José María Pena
      • Manuel García Barros
      • Antonio Fraguas Fraguas
      • Jesús Ignacio Puente Fontanes (Balseiros)
      • Bernardo Mato Castro
      • Hixinio Carracedo Ruzo >
        • Fotos homenaxe a Carracedo na Somoza no seu 75 cabodano
      • José Gómez Rivas
      • José Mª Taberneiro
      • José Rodríguez Sangiao
      • Manuel Puente Porto
      • Manuel Coto Chan
      • Martiño Ferreiro Álvarez
      • Ramón Fernández Rico
      • Ventín, 5 da mesma familia fusilados xuntos
    • Represores >
      • Padre Nieto
    • Testemuños >
      • David García Insua
      • Roxelio Arca
  • Movementos
    • Asociacionismo cultural >
      • A.C. A Estrada >
        • Antonio Fraguas e o monumento aos mártires
        • Enterro da Sardiña
        • Mostra de artesanía da Estrada
        • Simposio de literatura galega de autoría estradense
      • A. C. O Brado
      • Contrarretranca
      • A. C. Vagalumes >
        • Actividades >
          • Conmemorar Carvalho Calero
        • Vídeos
        • Publicacións
        • Fotos
      • AEC Verbo Xido >
        • Carteis e publicacións
        • Defensa das árbores autóctonas
      • Capitán Gosende
      • CETMO
      • Colectivo Portalén
    • Ecoloxismo >
      • Invasión eólica
    • Emigración >
      • Arxentina
      • Brasil
      • Cuba >
        • Nomes >
          • Manuel Álvarez Fuentes
          • Jesús Barros López
    • Ensino >
      • Primaria >
        • CEIP de Figueroa >
          • CEIP de Figueroa (A biblio de Carola)
        • CEIP Cabada Vázquez
        • CEIP Pérez Viondi
        • CEIP Villar Parama
        • CEIP O Foxo >
          • As nosas cousas
          • Bilbioteca
          • Peque Xenios
          • Pereiriños
      • Secundaria >
        • IES Nº 1 >
          • Fotos
        • IES Manuel García Barros >
          • As nosas letras
        • IES Plurilingüe Antón Losada Diéguez
        • IES Chano Piñeiro >
          • O Chaniño - Biblioteca
          • Lingua de Montes
    • Feminismo >
      • Asociacionismo >
        • Colectivo Feminista
        • Espadela >
          • A muller na Terra de Montes (Exposición do CETMO)
          • Festa da Vincha
    • Loita labrega
    • Movemento obreiro
    • Movemento veciñal >
      • Contra a suba do IBI na Estrada
      • Loita contra a fusión de Cerdedo
    • Normalización lingüística >
      • Conflito do Foxo
      • Letras galegas 1970 na Estrada
      • Queremos Galego
    • Pacifismo
    • Política >
      • BNG
      • PSOE
      • PP
      • OUTROS
  • Arquivo
    • Foto >
      • Edificios
      • Eventos
      • Deporte
      • Industria
      • Nomes
      • Rúas
      • Xente
    • Vídeo >
      • Documentais >
        • CETMO
        • A Estrada románica
      • Filmes
      • Actos
      • Conversas
      • Imaxes
    • Audio >
      • Voces
    • Publicación >
      • Libros >
        • Ond´o sol facheaba ó amañecer. Vida e obra de Avelina Valladares. Xosé Luna Sanmartín
        • Vagalumes. Manuel Cabada Vázquez
        • A Estrada
      • Xornais >
        • Eco de la Estrada
        • El Emigrado
        • El Estradense
      • Revistas >
        • Contrarretranca
        • Cotaredo
        • Tabeirós Terra
        • Verbo Xido
      • Folletos

Publícase "Estampas desde o val, (artigos xornalísticos 1901-1963)" de Manuel García Barros (Ken Keirades)

21/5/2020

0 Comments

 

Limiar do libro

Imagem
Manuel García Barros (Berres-A Estrada, 1876-Callobre-A Estrada, 1972) viviu entre dous séculos moi marcados por diferentes movementos sociais, do máis variado, que foron configurando as súas actividades e posicionamentos ante as circunstancias, aínda que sempre mantendo un rexo pensamento e unha rexa maneira de actuar, e tendo que sufrir como ao seu redor moitos ídolos persoais daban tombos en función do momento, algo que sempre foi diana das súas críticas.
As fins do Rexionalismo e a aparición e evolución do Nacionalismo van ser os dous eixes que van marcar o seu devalar antes da chegada da ditadura franquista, que será o que o poña a proba tanto a nivel persoal como tamén o seu pensamento, creándolle dúbidas e rexeitamentos por un lado e forte actitude por outra. No primeiro apartado poderemos ver como unhas conviccións relixiosas que herdara familiarmente nos anos trinta comezan a fraguar nel fortes dúbidas, que tras o golpe de estado, e a postura da Igrexa ante o conflito, unha postura totalmente diverxente e crítica, algo que xa se puido ver naqueles artigos asinados so o pseudónimo de Fulgencio Tizón; e polo que respecta ao seu pensamento socio-político, á súa loita con base no seu profundo galeguismo, no seu anticaciquismo, na súa defensa do labrego, do idioma... unha actitude totalmente coherente co seu pensamento, vendo como o desposuían do título de mestre, como enxergou os canos das pistolas na súa sen, como tivo que, con case oitenta anos, pasar pola cadea porque a ditadura lle estaba a soprar decontino para lembrarlle en todo momento quen mandaba... e el xamais cedeu, xamais claudicou, o que lle custou rematar os seus días sen título, sufrindo a ausencia de moitos aos que lles chegara unha morte anticipada e intentando ser aquel elo entre a emigración e o exilio exterior e tamén o exilio interior, acollendo moitas noites na súa casa a aqueles que andaban fuxidos das gadoupas asasinas.
O seu idioma sempre foi o galego, por moito que o seu emprego do castelán amosou un correcto uso, soamente empregado en casos puntuais por circunstancias xornalísticas ou porque o tema, quizais considerando a masa de receptores, así o aconsellase, non por iso creándolle certas dúbidas persoais alá polos anos cincuenta dese uso, tal e como o amosou múltiples veces na súa correspondencia persoal.
Son moi numerosos os artigos que saíron da "pluma sempre insubmisa e esgaravellante” de García Barros ao longo da súa existencia e sempre procurando o aspecto didáctico, exemplarizante... que buscaba nos receptores do xornal, da revista e incluso dos mesmos textos panfletarios divulgativos.
Nesta edición seleccionamos unha serie de traballos que deu á prensa ao longo de máis de sesenta anos en varios xornais e revistas, que ofrecesen un panorama amplo da súa produción neste medio, abeirándoos baixo a antuca de Estampas desde o val —xogando co título dos artigos que escribiu durante a súa estadía en Castrelo do Val, "Estampas do val”—, que pretende reflectir a visión do mundo do escritor estradense “desde” un recuncho do val do Ulla, con pretensión de cambialo, como el mesmo explica: "Eu dende o meu rinconciño, fago o que podo e como podo, que xa sei que non pode ser moito, pero coido que se cada galego fixese sequera outro tanto, outro galo nos cantaría”.
Son corenta e sete artigos xornalísticos que abranguen desde o titulado “A gaita gallega”, que é o primeiro conservado do autor, e publicado na Habana no xornal creado e dirixido polo estradense Waldo Álvarez Insua, El Eco de Galicia, en 1901, ata o que poderiamos considerar como o epílogo ao uso da súa pluma alá polo ano 1963, concretamente a narración serea do seu paso oito anos antes pola prisión de Pontevedra1, un artigo ben simbólico para rematar a súa escrita ensaística. Neste amplo período de tempo foron moitos os artigos asinados polo autor so os máis variados pseudónimos, ou co seu nome e apelidos, segundo requirise a característica do artigo, e abordando os máis variados temas, o que nos vai fornecer un amplo abano para irmos coñecendo en profundidade o seu pensamento a todos os niveis, e tamén, como non, a súa postura verbo dos máis variados momentos históricos que o noso país tivo que vivir, e sufrir... igualmente que o propio autor.
A maiores, a modo de addenda que complete a selección, incluímos o traballo “Falemos na nosa fala”, que resultou gañador do certame literario de exaltación da muller galega celebrado en Pontevedra en agosto de 1929, que vén mostrar o ideario e sentir de García Barros ao redor do noso idioma, que “debe, necesita ser utilizado por todos os sectores da vida galega, porque ao revés do que lle pasa a un traxe, non se desgasta co uso, senón que mellora”. Coa cita abonda.
A maior parte destes artigos non son totalmente descoñecidos, dende logo, xa que foron publicados en diferentes xornais e revistas da época, como El Eco de Galicia, El Emigrado, A Fouce, Céltiga, El Ancora, El País, Galicia, A Nosa Terra, Vieiros..., pero outros si totalmente inéditos.
Algo que sempre teremos que salientar é que García Barros ao longo de toda a súa vida mantivo unha actitude de pensamento e de loita coherente, por moito que tiver que pasar “os umbrais do cárcere” varias veces, que tiver que recibir críticas de movementos e persoas que antes el mesmo defendera, que os falanxistas o sacasen da casa con nocturnidade, que a súa ferramenta de subsistencia e de loita, como era o maxisterio, lle fose usurpada, que con case oitenta anos as gadoupas da ditadura o levasen de novo ao cárcere para lle facer ver quen era o poder imperante... El xamais claudicou, coma outros, ante nada nin ninguén, por moito que isto lle supuxese acadar réditos persoais ou familiares... el non volveu abrazar a cruz, coma tantos, el non se arrepentiu para volver ao maxisterio, el non renegou das súas ideas xamais e este rexo proceder marchou con el aos c^se noventa e seis anos de existencia.
Pois, •como antes se dixo, estes artigos do máis diverso tematicamente e das máis variadas épocas da primeira metade do século XX van ser un fiel reflexo do pensamento de Manuel García Barros, dende o seu agrarismo, o seu nacionalismo, o seu anticaciquismo, a súa loita polo Estatuto de Galicia, a súa loita polo mantemento e respeeto polos costumes da aldea ante os novos modismos que comezaban a deturpar o ser aldeán, a súa defensa dos símbolos galegos...
Daquela imos achar escritos de contido heteroxéneo e case sempre inseridos nunha época puntual e nunhas circunstancias sociopolíticas tamén do máis dispar, dende o agrarismo ata a represión posbélica, pasando polo rexionalismo e posterior nacionalismo, algo que nos vai servir para ver de maneira dobre a historia do noso país por un lado e, por outro, a actitude do autor, non esquezamos que un autor exiliado no seu propio país, e que serviu moitas das veces de elo entre a emigración, o exilio e Galicia, coas prevencións que tivo que tomar e cos perigos e castigos que isto lle supuxo en vida.
A variedade temática explícase como algo totalmente normal tendo en conta o compromiso de García Barros no seu longo percorrer vital. O respecto polos costumes e a simboloxía galega, como podería ser a nosa música tradicional (“A Gaita Gallega”, "Os gaiteiros de Soutelo”...) e a defensa dos costumes ante as novas modas importadas que ameazan seriamente o noso ("A aldea perdida”) ou os símbolos galeguistas (O mariscal Pardo de Cela ou a viaxe ao Pico Sacro na compaña de Castelao e outros); a loita polo Estatuto de Autonomía e a procura desta (“A autonomía de Galicia”, “28 de xuño”, “Ei, Terra”...); a loita en defensa do labrego, do campo... (Unha vida labrega!, “Labrego”...); o seu anticaciquismo (“Xustiza si, caciquismo non”); o galeguismo ("¿O galeguismo nas vilas galegas”); a defensa do idioma (“Falemos na nosa fala”); a honra debida e o pranto polo pasamento dos irmáns Valladares ("Dona Avelina” e “¡Loito!”); e sen esquecermos o protagonismo da vila da Estrada, que sempre foi un símbolo para o autor, así coma toda a súa bisbarra (“Aires da Estrada”, “Por terras de Curantes”...); as súas circunstancias persoais derivadas da súa rexa actitude e tamén da actitude nos seus moitos inimigos (“Unha carta que non foi ao correo”, “A primeira noite de cárcere na Provincial de Pontevedra”).
Cremos que a lectura destes artigos será algo fundamental para abrirnos a coñecer un pouco máis a García Barros e o seu tempo, sen esquecermos dende logo doutros moitos artigos escritos polo autor en castelán, moi especialmente no xornal El Emigrado, idioma que empregou abondo neste xomal, pero por circunstancias puntuais debido a que esta publicación estaba totalmente sufragada polos emigrantes estradenses na Habana e en Buenos Aires, e daquela García Barros empregou o castelán, idioma que manexaba con suma habelencia, debido á cantidade de receptores que, aínda sendo a maior parte emigrados estradenses, e galegos, estaban abondo instalados no outro idioma.
Así, e tras o coñecemento dos seus tres grandes ensaios que *xiraban ao redor do seu pensamento relixioso recolleitos so o título A pluma insubmisa. Ensaios inéditos, antes mencionados, vaia esta publicación destoutros artigos que servirán de mostra para unha mellor fondura do pensamento do autor estradense, ese galeguista moitas das veces esquecido, e tamén silenciado, que non deixa de ser un elo máis na cadea da nosa historia e do noso pensamento, máxime dende a óptica e protagonismo dun galeguista “carente de xestos inúteis, pero co alento aquecido por unha baril actitude de cerne galeguidade”, tal e como o definiu o seu compañeiro de estadía no cárcere de Pontevedra, Francisco Fernández del Riego (Salvador Lorenzana), quen nos serve para poñer colofón á nosa achega a través doutro seu artigo no oitenta e dous aniversario de García Barros:
Nestes días acaba de cumprir oitenta e dous anos de idade un home galego, labrego e escritor. Oitenta e dous anos sostidos modestamente en constante profesión de fe e de amor á terra que o viu nacer.
Falamos de Manuel: García Barros [...]. Poucos coma el, tan humilde, optimista e sinxelo, consagraron co seu maior fervor unha vida enteira a enaltecer os costumes e a fala do seu país.
Coñecémolo por primeira vez, adolescentes aínda, con ocasión dunha visita que fixo a Compostela. [...] Chegaba da súa comarca estradense, co espírito dominado por un tenaz amor a Galicia, e unha fiestra aberta á ensoñación. [...]
Nós quereriamos ver, así, neste home —á marxe de calquera pintoresquismo trasnoitado— a expresión de todo un carácter firme, fondo, temperado, impertérrito; dun carácter rotundo e cabal. Carente de xestos inútiles, pero co alento caldeado por unha recia actitude de galeguidade entrañable. [...]
Nin para despois da morte esquece García Barros a súa identificación co país nativo. Exprésano as emotivas palabras do seu propio testamento: "Fai profesión dun entrañable amor a Galicia, esta doce terra en que naceu e viviu e en cuxo seo terá a dita de repousar en sono eterno. Foi Galicia o obxecto e ilusión de toda a súa vida, e a ela dedicou as súas forzas e a súa produción literaria. Por ela loitou e sufriu. Desde o máis íntimo do seu corazón deséxalle no futuro días de prosperidade e ventura”.
Velaí, pois, o seu segredo: a posesión plena dunha moral idealista, a vocación ética, a dignidade irrevogable. Condicións todas que constitúen un vello tesouro, pero que, por estar moitas veces ausentes da nosa actualidade, resultan edificante exemplo para secundar.
0 Comments

Ricardo Carvalho Calero: Fai a túa lectura

17/5/2020

0 Comments

 

Conmemorar as letras galegas

Imagem

Conferencia de Ricardo Carvalho Calero sobre literatura galega de autoría estradense


Texto da Conferencia
Voz de Ricardo Carvalho Calero
0 Comments

Díptico para Don Ricardo Carballo Calero

16/5/2020

0 Comments

 
Xoán Xosé Fernández Abella
Imagem
I

SONETO EN LOOR DO EXIMIO
DON RICARDO CARBALLO CALERO


Alta honra de Ferrol e de Galiza,
enteiramente ás mesmas consagrado,
estudoso incansable, namorado
da Beleza, a Verdade e a Xustiza.

Túa entrega foi total sempre na liza
polo traballo serio e ben logrado,
un traballo profundo e artellado,
que gran sabedoría patentiza.

Eu canto aquí un cume da Cultura,
catedrático impar, poeta inmenso,
sabio da Lingua e da Literatura.

Dramaturgo, ensaísta de fondura
e de Galiza defensor intenso.
Chegue ata ti miña loanza pura.


20 de Xullo do 2.014

(Publicado no meu libro "Loanzas sentidas e outros poemas" no 2018)

II

A DON RICARDO CARBALLO CALERO, "LETRAS GALEGAS 2020", POR FIN!

Por fin chegou o Día! Xa era hora
para facer xustiza á túa memoria,
exemplo de honradez na nosa Historia,
alma da nosa esencia defensora!

Péchense coa verdade as feridas.
E iso hase acadar coa Democracia.
Pensar que así non é, unha falacia.
De paz encha a verdade as nosas vidas.

Volvo cantar "un cume da Cultura,
catedrático impar, poeta inmenso,
sabio da Lingua e da Literatura.

Dramaturgo, ensaísta de fondura,
e de Galiza defensor intenso."
Volvo brindarche a admiración máis pura.


Os Tilos, 21/Xaneiro/2020

0 Comments

Prólogo de "Maxina e a filla espuria"

16/5/2020

0 Comments

 

Co gallo de dedicarse a Marcial Valladares o “Día das letras galegas” de 1970 a editorial Galaxia publica a novela Maxina daquel “precursor” cun prólogo do profesor Carballo Calero, que reproducimos:

Ricardo Carvalho Calero
Imagem
Este escritor, Marcial Valladares Núñez, nado en Vilancosta, freguesía de San Vicenzo de Berres, na Estrada, o 14 de xuño de 1821, foi un distinguido periodista e erudito. Colaborou con don Antonio Machado Álvarez, ao que proporcionou materiais folclóricos. En 1884 licenciouse en Dereito pola Universidade compostelá. Retirado á súa aldea natal dende 1866, consagrouse ás letras, abandonando as actividades políticas ás que dedicara algún tempo parte das súas enerxías; até que finou alí mesmo o 20 de maio de 1903.

Como novelista Valladares merece atención especial, pois é cronoloxicamente o primeiro da nosa renacenza. Efectivamente, a el débese a primeira novela galega, Maxina ou a filla espúrea, publicada en La Ilustración Gallega y Asturiana. Coa redacción desta obra realizou un grande esforzo en varios sensos. Dende logo, aínda que non se trate dunha novela moi extensa, Valladares superou todos os seus predecesores e contemporáneos do renacemento galego no que se refire ás dimensións do escrito. Maxina é, efectivamente, a obra en galego máis extensa entre as publicadas por aqueles tempos. Tratándose dunha novela de asunto contemporáneo e que en grande parte quere ser de costumes, o autor víase obrigado a resolver unha infinidade de problemas de léxico, morfoloxía e sintaxe, para cuxa solución carecía de modelos e practicamente de antecedentes de calquera orde. Estaba, porén, ben preparado para o desempeño deste cometido como estudoso ben acreditado da fala, á que catro anos despois tiña de ofrecer o seu Diccionario gallego-castellano. Un tesouro de sabiduría verbo da lingua popular está esparexido polas páxinas de Maxina. Mesmo por veces a riqueza de léxico é superabundante e as frases semellan compostas exclusivamente para introducir verbas enxebres. Malia o que esta preocupación poida prexudicar a fluidez artística do relato, se non pode negar a importancia que dou á palabra como museo da lingua, como arsenal de vocábulos para a futura prosa galega e como documento histórico da fala real, xa que, adiantando o proceso de corrupción do idioma popular, este tipo de obras son as únicas autoridades de que dispomos para coñecer o estado daquel en cada intre.
Non é menos venerable a obra como o primeiro ensaio da novela galega, xa non polo que se refire á súa prosa, senón en canto esforzo por fundar un xénero. Por descontado, Valladares ten máis importancia como lexicógrafo que como novelista. Pero ter intentado e levado a cabo a primeira novela galega é xa un mérito histórico que lle non debemos relear. Contra o que se poida prever, Valladares non escribiu unha novela rural. Hai en Maxina labregos, pero tamén hai señores, e estes desempeñan na fábula os papeis principais. Maxina é, en realidade, unha novela de xinea romántica, do tipo de asunto contemporáneo, como, por exemplo, o Flavio de Rosalía de Castro. Pero o sentimentalismo de Valladares está temperado pola moderación característica deste escritor. Escribindo en 1880 e profesando ideais literarios rexionalistas, non podía dispensarse de escribir escenas de costumes ou tipos populares cun pintoresquismo máis ou menos realista.
A exposición e o desenlace da novela están tratados cun tempo lento, minuciosas descricións de persoas, lugares e obxectos e puntual crónica das accións, teñan moita ou pouca importancia para o desenvolvemento da fábula. Pero no medio da obra pasan os anos rapidament, o autor renuncia a seguir os personaxes decotío e, se ao comezo da novela asistimos ao nacemento de Maxina, somos invitados á súa voda ao final.
Maxina, que dá título ao conto, non é, porén, a protagonista do mesmo, aínda que si, mesmo antes de nacer, é a causa desencadeante dos acontecementos.
Nomes non menos peregrinos que Maxina levan outros personaxes da novela. Así, Otilia, Salvio, Veranio, Ermelio, Adria e Fara. No diálogo, a xente fina fala o castelán, aínda que sexa cos labradores. Os labregos falan en galego. Algúns personaxes cómicos empregan o castrapo. Estes trazos de inocente realismo e os inevitábeis convencionalismos e inverosimilitudes non son dabondo para restar interese a este petrucial prototipo dun xénero aínda hoxe non ben desenvolvido.
Maxina ofrece a curiosidade de nos presentar unha muller embarazada que ignora quen foi o autor do seu estado. Otilia asiste a un baile de máscaras no teatro de Santiago. “A medianoite.... entra no salón unha comparsa rara, chamada dos magnetizadores, por consistiren as súas bromas en querer magnetizar a aquel ou este... Un dos da comparsa... tanto de magnetismo lles falou.... que.... foron até un gabinete non moi alumeado, onde o descoñecido máscara, con estudada verba e novas garatuxas cloroformizou... e abusou de Otilia”. Esta atópase, así, encinta sen saber de quen.
Tan curiosa e dabondo fantástica situación tiña xa sido tratada literariamente polo famoso escritor alemán Heinrich von Kleist (1777-1811) na súa novela A marquesa de O... Tal marquesa, durante o asalto dunha fortaleza, sofre un desmaio. Tempo despois resulta incribelmente embarazada, sen que garde a menor lembranza do acto de posesión que tivo lugar durante o desmaio mencionado.
Tanto en Kleist como en Valladares vense ao cabo en coñecemento de quen é o pai da criatura, aínda que en circunstancias moi distintas.
Merece tamén un pequeno comentario a técnica de desenlace empregada polo noso novelista. Conduce este ao cabo os acontecementos cara un final feliz. A desditada Otilia e o seu constante namorado Salvio poden finalmente reunírense e viviren tranquilos. Todo é ledicia na casa de Sancti-Petri. Todo o desenvolvemento da novela asegúranos, cando entramos no penúltimo capítulo, que o autor non ten xa outra cousa que facer senón describirnos unha voda e pechar o relato con todos consoladores e optimistas. Pero supetamente, bruscamente, deixándonos verdadeiramente pampos, don Marcial preséntanos un remato inesperado. A probre Otilia, cando xa non ten motivos para vivir anguriada.... louquea! “Louqueara!!!” escribe o novelista con triple signo de admiración. E a cousa é realmente para admirar. Seméllanos dende logo inxusta a sorte que se depara á heroína, se enfocamos sentimentalmente a obra, como farían as lectoras de La Ilustración. Non vemos xustificación psicolóxica nin artística suficiente nesta peripecia. O noso corazón alimenta un intre a desesperada esperanza de que Otilia recupere a razón. Mais, non ocorre nada disto e o que non podemos negar a Valladares é o mérito de nos sorprender completamente. Tanto é así que se nos ocorre pensar se o seu plan primitivo era o final completamente feliz e só a última hora, cando tiña que escribir as derradeiras páxinas, se sentiu un pouco ofendido coidando que todo lector deba por descontado o que tiña que vir, e quixo demostrar que era dono dos seus personaxes até o final e que podía facer con eles, non só o que agardaba o lector, senón tamén o quen non agardaba.
0 Comments

Conmemorar Carvalho Calero e afirmarnos na nosa lingua

14/5/2020

0 Comments

 

Letras galegas 2020: Fai a túa lectura

Imagem
A Asociación Cultural “Vagalumes” convoca a celebrar o día das letras galegas mesmo nas condicións que estamos a sufrir. A emerxencia sanitaria impide o desenvolvemento da nosa cultura en liberdade ao mesmo tempo que as políticas do actual goberno galego de exclusión da nosa lingua e de desprezo pola nosa cultura está tamén a limitar o florecemento de todas as expresións do noso idioma.
Por iso, é máis necesario que nunca seguir a conmemorar as nosas manifestacións literarias. Non podemos deixar pasar a dedicación a Carvalho Calero das letras galegas deste ano sen o seu debido recoñecemento. Sobre todo despois de décadas de inxusto relegamento.
Para iso desde a Asociación Cultural “Vagalumes” facemos un chamamento a que cadaquén amose a súa lectura de Carvalho Calero. Ben da súa obra, ben da súa opinión sobre a súa vida e o seu labor investigador, etc...
Para iso convidámoste a que compartas un vídeo con nós até o 17 de maio para difundir nas redes enviando ao noso enderezo: a.c.vagalumes@tabeirosmontes.com
Achegamos textos de Ricardo Carvalho Calero por se alguén quixera escoller algún destes treitos para o cal pediríamos que previamente nos fose comunicado para así mellor evitar reiteracións.

textos_carballo.docx
File Size: 22 kb
File Type: docx
Baixar o arquivo

0 Comments
<<Previous

    Colaboracións

    Todos
    Alba Rivas
    Alicia Garrido
    Ana Cabaleiro
    Anjo Torres Cortiço
    Anxo Coya
    Calros Solla
    Carlos Loureiro
    Carlos Meixome
    Carme Hermida Gulías
    Carmela Sánchez Arines
    Clara Iglesias Cortizo
    David Otero
    Dionisio Pereira
    Héitor Picallo
    Lola Varela
    Luis Alberto Silva Casas
    Manuel Barros
    Manuel Cabada Castro
    Manuel Fortes
    Marcos Borrageros
    Maria Xesus Nogueira
    Montse Fajardo
    Pedro Peón Estévez
    Susana Sánchez Arins
    Tino Regueira
    Xoán Carlos Garrido
    Xosé Álvarez Castro
    Xosé Malheiro
    Xosé María Lema
    Xurxo Esquío

    Fuente RSS



    Un proxecto de:

     Imagem

    Estamos en:

    Imagem
    Imagem
    Imagem

      Recibir novas

    Subscrición

    Histórico

    Enero 2023
    Diciembre 2022
    Noviembre 2022
    Octubre 2022
    Septiembre 2022
    Agosto 2022
    Julio 2022
    Junio 2022
    Mayo 2022
    Abril 2022
    Marzo 2022
    Febrero 2022
    Enero 2022
    Diciembre 2021
    Noviembre 2021
    Septiembre 2021
    Agosto 2021
    Julio 2021
    Junio 2021
    Mayo 2021
    Abril 2021
    Marzo 2021
    Febrero 2021
    Enero 2021
    Diciembre 2020
    Noviembre 2020
    Octubre 2020
    Septiembre 2020
    Agosto 2020
    Julio 2020
    Junio 2020
    Mayo 2020
    Abril 2020
    Marzo 2020
    Febrero 2020
    Enero 2020
    Diciembre 2019
    Noviembre 2019
    Octubre 2019
    Septiembre 2019
    Agosto 2019
    Julio 2019
    Junio 2019
    Mayo 2019
    Abril 2019
    Marzo 2019
    Febrero 2019
    Enero 2019
    Diciembre 2018
    Noviembre 2018
    Octubre 2018
    Septiembre 2018
    Agosto 2018
    Julio 2018
    Junio 2018
    Mayo 2018
    Abril 2018
    Marzo 2018
    Febrero 2018
    Enero 2018
    Diciembre 2017
    Noviembre 2017
    Octubre 2017
    Septiembre 2017
    Agosto 2017
    Julio 2017
    Junio 2017
    Mayo 2017
    Abril 2017
    Marzo 2017
    Febrero 2017
    Enero 2017
    Diciembre 2016
    Noviembre 2016
    Octubre 2016
    Septiembre 2016
    Agosto 2016
    Julio 2016
    Junio 2016
    Mayo 2016
    Abril 2016
    Marzo 2016
    Febrero 2016
    Enero 2016
    Diciembre 2015
    Noviembre 2015
    Octubre 2015
    Septiembre 2015
    Agosto 2015
    Julio 2015
    Junio 2015
    Mayo 2015
    Abril 2015
    Marzo 2015
    Febrero 2015
    Enero 2015
    Diciembre 2014
    Noviembre 2014
    Octubre 2014
    Julio 2014
    Junio 2014
    Abril 2014
    Marzo 2014
    Febrero 2014
    Enero 2014
    Diciembre 2013
    Noviembre 2013
    Agosto 2013

    Licenza Creative Commons
    Tabeiros Montes (Portal cultural de Tabeirós-Terra de Montes) de Asociación Cultural "Vagalumes" e Asociación Cultural e Ecoloxista "Verbo Xido" ten unha licenza Creative Commons Recoñecemento-Non comercial 4.0 Internacional.
    Con base nunha obra dispoñíbel en http://www.tabeirosmontes.com/.
    Os permisos alén do foco desta licenza pódense atopar en http://www.tabeirosmontes.com/colabora.html.
Powered by Create your own unique website with customizable templates.