Tabeirós Montes
  • Novas
    • Presentación
    • Contacto
    • Colabora
  • Terra
    • A Estrada >
      • Agar (Santa Mariña)
      • Aguións (Santa María)
      • Ancorados (San Pedro)
      • Ancorados (San Tomé)
      • Arca (San Miguel)
      • Arnois (San Xiao)
      • Baloira (San Salvador)
      • Barbude (San Martiño)
      • Barcala (San Miguel)
      • Barcala (Santa Mariña)
      • Berres (San Vicenzo)
      • Callobre (San Martiño)
      • Castro (San Miguel)
      • Cereixo (San Xurxo)
      • Codeseda (San Xurxo)
      • Cora (San Miguel)
      • Couso (Santa María)
      • Curantes (San Miguel)
      • Estrada, A (San Paio)
      • Frades (Santa María)
      • Guimarei (San Xiao)
      • Lagartóns (Santo Estevo)
      • Lamas (San Breixo)
      • Liripio (San Xoán Bautista)
      • Loimil (Santa María)
      • Matalobos (Santa Baia)
      • Moreira (San Miguel)
      • Nigoi (Santa María)
      • Oca (Santo Estevo)
      • Olives (Santa María)
      • Orazo (San Pedro)
      • Ouzande (San Lourenzo)
      • Parada (San Pedro)
      • Paradela (Santa María)
      • Pardemarín (Santa Baia)
      • Remesar (San Cristovo)
      • Ribeira (Santa Mariña)
      • Ribela (Santa Mariña)
      • Riobó (San Martiño)
      • Rubín (Santa María)
      • Sabucedo (San Lourenzo)
      • Santeles (San Xoán)
      • Somoza, A (Santo André)
      • Souto (Santo André)
      • Tabeirós (Santiago)
      • Toedo (San Pedro)
      • Vea (San Xiao)
      • Vea (San Xurxo)
      • Vea (Santa Cristina) >
        • Santa Cristina de Vea (Santa Cristina)
      • Vea (Santo André)
      • Vinseiro (Santa Cristina)
    • Terra de Montes >
      • Bearíz >
        • Beariz (Santa María)
        • Lebozán (Santa Cruz)
        • Xirazga (San Salvador)
      • Cerdedo >
        • Castro (Santa Baia)
        • Cerdedo (San Xoán)
        • Figueiroa (San Martiño)
        • Folgoso (Santa María)
        • Parada (San Pedro)
        • Pedre (Santo Estevo)
        • Quireza (San Tomé)
        • Tomonde (Santa María)
      • Forcarei >
        • Aciveiro (Santa María)
        • Castrelo (Santa Mariña)
        • Dúas Igrexas (Santa María)
        • Forcarei (San Martiño)
        • Madanela de Montes, A (Santa María Madanela)
        • Meavía (San Xoán)
        • Millarada (San Amedio)
        • Pardesoa (Santiago)
        • Pereira (San Bartolomeu)
        • Presqueiras (San Miguel)
        • Presqueiras (Santa Mariña)
        • Quintillán (San Pedro)
        • Ventoxo (San Nicolao)
    • Veciños >
      • Campo Lameiro
      • Cotobade
      • Cuntis
      • Padrón
      • Pontecesures
      • Silleda
      • Teo
      • Valga
      • Vila de Cruces
      • Vedra
  • Patrimonio
    • Material >
      • Arquitectura vernácula >
        • Alvarizas
      • Castelos >
        • Castelo de Cira
      • Castros >
        • Fortaleza/Castro de Terra de Montes
        • Castro de Barbude
        • Castro de Ribela
      • Cruces
      • Hórreos >
        • Hórreo de Quintela
      • Igrexas
      • Industria
      • Lavadoiros >
        • Liñares
      • Megalítico
      • Mámoas
      • Mosteiros >
        • Mosteiro de Aciveiro
      • Muíños
      • Neveiras >
        • Neveiras de Fixó
        • Neveiras do mosteiro de Aciveiro
      • Pazos >
        • Casa e capela de San Ildefonso na Algalia (Guimarei)
        • A casa de Araúxo en Ponte-Sarandón
        • Casa de Badía
        • Casa de A Silva en Ribadulla (Arnois)
        • A Casa da Condesa (ou do Piñeiro) en Santa Mariña de Ribeira
        • A casa de Sesto (Ribela)
        • Casa de Recarei (Curantes)
        • Casa de Miranda (Santeles)
        • Casa de A Silva en Vendexa
        • A Casa Grande de Parada
        • A Casa Grande de San Paio de Figueiroa
        • Casa de Barcia en San Miguel de Cora
        • A casa de "Os Muros"en San Pedro de Parada
        • Casa de Vilanova en Remesar
        • "Casa Varela” en Pereiras
        • Os Mondragón de Vilasusán.Remesar
        • O Pazo do Outeiro de Maíndo (Couso)
        • Pazo de Correáns
        • Pazo de Guimarei
        • Pazo da Mota
        • Pazo de Monteagudo
        • Pazo de Oca
        • Pazo de Preguecido
        • Pazo de Valiñas
        • Pazo de Xerliz
      • Petróglifos >
        • Cuiña (Quireza)
        • Laxa da Romaxe
        • Laxas de Penide
      • Pontes >
        • Ponte de Andón
        • Ponte Carballa
        • Ponte de Gomail
        • Ponte de Leira
        • Ponte de Parada
        • Ponte de Gundián
        • Ponte Vea
      • Torres >
        • A Torre da Barreira
        • Torre de alarma de Barciela
        • Torre de Guimarei
    • Natural >
      • Árbores >
        • Sobreira de Balboa
        • Sobreira de Valiñas
      • Fervenzas >
        • Fervenza de Callobre
        • Fervenza de Curantes
      • Fontes
      • Flora >
        • Cogumelos
        • Piornal de San Trocado
      • Fauna >
        • Aves >
          • Canilonga
        • Anfibios e réptiles
        • Invertebrados
        • Mamíferos >
          • Lontra
        • Peixes
      • Lagoas >
        • Canteira de Ventoxo
        • Lagoa Sacra
        • Lagoa do Seixo
      • Montes >
        • Candán
        • Monte do Seixo
        • Pico Sacro >
          • Fotografías
          • Textos
          • Vídeos
        • Serra de Cabanelas
      • Penedos >
        • Penedas de Naveiro
      • Ríos >
        • Ulla
      • Vales
    • Inmaterial >
      • Entroido
      • Oficios >
        • Esmoleiros
      • Rapa das bestas >
        • Fotografía >
          • Fotorapa
          • 2008
          • 2009
          • 2010
          • 2011
          • 2012
        • Vídeo
        • Publicacións
      • San Xoán
  • Artes
    • Artesanía >
      • Fernando Porto
    • Cine >
      • Chano Piñeiro
    • Escultura >
      • Esculturas funerarias >
        • Cemiterio de Folgoso
      • A purísima de Asorey
    • Fotografía >
      • Karina
      • Pedro Brey Guerra
      • Maxcarun >
        • Aves
        • Insectos
        • Mamíferos
        • Reptis e anfíbios
      • Naturgalicia
    • Música >
      • Banda de Gaitas de Forcarei
      • Coral Polifónica Estradense
      • Chorovía na moucarría
      • Gaiteiros de Soutelo
      • Nao
      • Xenreira
      • Xosé Lueiro
    • Pintura >
      • Virxilio Blanco
    • Teatro
  • Letras
    • Actuais >
      • Andrea Porto
      • Calros Solla >
        • Textos
      • Carlos Loureiro
      • Clara Iglesias Cortizo
      • David Otero
      • Dionisio Pereira
      • Goretti Sanmartin
      • Luis Alberto Silva Casas
      • Manuel Cabada Castro
      • María N. Soutelo
      • Sindo Villamayor
      • Susana Sánchez Arins
      • Xoán Carlos Garrido
      • Xosé Luna
      • Xurxo Esquío
    • Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
    • Antonio Fraguas
    • Antonio Rodríguez Fraiz >
      • Achegas
      • Entrevistas >
        • Salvador Antonio Rodríguez Fraiz, un crego do noso pobo
    • Manuel Daniel Varela Buxán >
      • Fotos
      • Textos
    • Manuel García Barros >
      • Correspondencia >
        • Cecilia Alcoba
        • Xosé Ramón Fernández Oxea (BEN-CHO-SHEY)
      • Documentos
      • Fotos
      • Vídeos
      • Xornadas e outras achegas
    • Marcial Valladares Núñez >
      • Actividades
      • Obra
      • Vídeo
    • Olimpio Arca Caldas >
      • Fotos
      • Obras
      • Vídeos
    • Ramón de Valenzuela Otero >
      • Achegas >
        • Sermos Galiza
      • Fotos
      • Vídeos
    • Santiago Gómez Tato
    • Xoseme Mosquera >
      • Vida
      • Obra
    • Xosé Roxelio Otero Espasandín >
      • Do autor >
        • Vivir morrendo
      • Paisaxe vital de Xosé Otero Espasandín con Castro ao lonxe
      • Un Otero Espasandín de vinte anos
    • Xosé Manuel Cabada Vázquez >
      • Biografía
      • Documentos
      • Imaxes
      • Obra
    • Xosé Varela Buela
    • Xosé Otero Abelleira >
      • Fotografías
  • Historia
    • Feitos >
      • Prehistoria
      • Idade Antiga
      • Idade Media
      • Idade Moderna
      • Idade Contemporánea >
        • Revolta labrega de 1915 >
          • Sociedades agrarias
          • Xornais e documentos
          • Sociedade de Instrución Unión de Rubín de La Habana
          • Recuperación da Festa Labrega
          • Revolta labrega de 1915
    • Persoas >
      • Manuel Ventura Figueroa
      • Ramón Silvestre Verea García
      • Waldo Álvarez Insua
  • Memoria
    • Actividades >
      • Eliminación da simboloxía franquista
      • Homenaxe nacional as vítimas do franquismo en San Simón
      • Homenaxe a Xoán Xesús González
      • Proxección de "A derradeira lección do mestre" (24-3-2007)
      • Homenaxe aos paseados da Ponte do Regueiro
      • Conmemoración do 5 de xuño (5-06-2007)
      • Homenaxe a Bernardo Mato Castro na súa escola (8-7-2006)
    • Documentos >
      • Causas >
        • Así se xustifica unha condena a morte de José Costés Fernández e José Gómez Rivas >
          • Ideas polas que se mata a Cortés Fernández
      • Cartas >
        • Manuel Graciano ao Goberno Portugués
        • Carta dos Concelleiros ao pobo da Estrada
        • Ramón Fernánde Rico
        • José Mª Pena
      • Instrucións para a resistencia
      • Oficio de Crego de Castro (Cerdedo)
      • Memorias >
        • Memorias dun proscrito
      • Prensa >
        • Galicia Libre
      • Publicacións
    • Feitos >
      • O levantamento franquista na Estrada
      • A Estrada viste a camisa azul
      • O “imposto revolucionario”
      • O saqueo do pobo. O invento do secuestro express
      • As incautacións: A insticionalización do roubo
      • A interrupción tráxica do galeguismo
      • Represión do maxisterio estradense
      • Mulleres, dignidade e rebeldía
    • Imaxes >
      • Vitimas do franquismo
    • Listaxes >
      • A Estrada >
        • Fuxidos da parroquia de Guimarei
        • Presos en San Simón
      • Terra de Montes >
        • Beariz
        • Cerdedo
        • Forcarei
    • Lugares >
      • A casa do pobo de Deán (Cerdedo)
      • A república de Guimarei
      • Campo de Laudas
      • Ponte do Regueiro
      • Quilómetro 1 da Avenida de Buenos Aires: Aquí se fusilou
    • Nomes >
      • Antonio Sueiro Cadavide
      • Alfonso Ramiro Castro Dono
      • Alfredo Iglesias Álvarez
      • Candido Tafalla Froiz
      • Manuel Brea Abades
      • Francisco Varela Garrido
      • Isolino Feros Salgueiro
      • José Mª Baliño Sánchez
      • José María Pena
      • Manuel García Barros
      • Antonio Fraguas Fraguas
      • José Ignacio Puente Fontanes (Balseiros)
      • Bernardo Mato Castro
      • Hixinio Carracedo Ruzo >
        • Fotos homenaxe a Carracedo na Somoza no seu 75 cabodano
      • José Gómez Rivas
      • José Mª Taberneiro
      • José Rodríguez Sangiao
      • Manuel Puente Porto
      • Manuel Coto Chan
      • Martiño Ferreiro Álvarez
      • Ramón Fernández Rico
      • Ventín, 5 da mesma familia fusilados xuntos
    • Testemuños >
      • David García Insua
      • Roxelio Arca
  • Movementos
    • Asociacionismo cultural >
      • A.C. A Estrada >
        • Antonio Fraguas e o monumento aos mártires
        • Enterro da Sardiña
        • Mostra de artesanía da Estrada
        • Simposio de literatura galega de autoría estradense
      • A. C. O Brado
      • Contrarretranca
      • A. C. Vagalumes >
        • Actividades
      • AEC Verbo Xido >
        • Carteis e publicacións
        • Defensa das árbores autóctonas
      • CETMO
      • Colectivo Portalén
    • Ecoloxismo
    • Emigración >
      • Arxentina
      • Brasil
      • Cuba >
        • Nomes >
          • Manuel Álvarez Fuentes
          • Jesús Barros López
    • Ensino >
      • Primaria >
        • CEIP de Figueroa >
          • CEIP de Figueroa (A biblio de Carola)
        • CEIP Cabada Vázquez
        • CEIP Pérez Viondi
        • CEIP Villar Parama
        • CEIP O Foxo >
          • As nosas cousas
          • Bilbioteca
          • Peque Xenios
          • Pereiriños
      • Secundaria >
        • IES Nº 1 >
          • Fotos
        • IES Manuel García Barros >
          • As nosas letras
        • IES Plurilingüe Antón Losada Diéguez
        • IES Chano Piñeiro >
          • O Chaniño - Biblioteca
          • Lingua de Montes
    • Feminismo >
      • Asociacionismo >
        • Colectivo Feminista
        • Espadela >
          • A muller na Terra de Montes (Exposición do CETMO)
          • Festa da Vincha
      • Nomes >
        • Avelina Valladares
        • Mary Isaura
        • Virxinia Pereira
    • Loita labrega
    • Movemento obreiro
    • Movemento veciñal >
      • Contra a suba do IBI na Estrada
      • Loita contra a fusión de Cerdedo
    • Normalización lingüística >
      • Conflito do Foxo
      • Letras galegas 1970 na Estrada
      • Queremos Galego
    • Pacifismo
    • Política >
      • BNG
      • PSOE
      • PP
      • OUTROS
  • Arquivo
    • Foto >
      • Edificios
      • Eventos
      • Deporte
      • Industria
      • Nomes
      • Rúas
      • Xente
    • Vídeo >
      • Documentais >
        • CETMO
        • A Estrada románica
      • Filmes
      • Actos
      • Conversas
      • Imaxes
    • Audio >
      • Voces
    • Publicación >
      • Libros >
        • Ond´o sol facheaba ó amañecer. Vida e obra de Avelina Valladares. Xosé Luna Sanmartín
        • Vagalumes. Manuel Cabada Vázquez
        • A Estrada
      • Xornais >
        • Eco de la Estrada
        • El Emigrado
        • El Estradense
      • Revistas >
        • Contrarretranca
        • Cotaredo
        • Tabeirós Terra
        • Verbo Xido
      • Folletos

Capitán Gosende atopa un petróglifo no Revoltón

2/25/2018

0 Comentários

 
Calros Solla
Imagem
Gravado rupestre do Revoltón (Pereira-Forcarei).
Entre o coto Penide (Dúas Igrexas) e o cimo da Pedreira (Pereira) hai unha “leghua de monte” na que, de puro cripticismo, os pedregais se explican coma libros abertos.
Un colosal caderno de campo redactado con letras de molde e adobiado con exquisitas miniaturas. Un códice que, pergamiño a pergamiño, o voluntariado diletante e irredutíbel do Capitán Gosende se afana en desentrañar. Un cómic de viñetas en código morse. Petróglifo a petróglifo, mensaxes contidas en botellas de pedra, boias dunha orografía oceánica: lombeiros coma ondas, cádavos coma mastros e escumas de toxo.
    Confésolles que antes de nos decantar por “O legado dos homes pequenos”, un dos títulos que se barallou para o recén-publicado ensaio sobre os gravados rupestres de Cerdedo foi “O lapis de pedra”. Evocabamos a rudeza do útil que unha selecta humanidade protometalúrxica empregou para plasmar na primeira plana dos rochedos un acio de misterios e a súa incógnita hermenéutica. Nun gravado rupestre contense o enigma e a clave, a chave e a pechadura. En Capitán Gosende levamos unha boa tempada sacándolle punta ao lapis.
    As 38 coviñas da Pedreira I, as 51 coviñas da Pedreira II, as combinacións circulares da Pedreira III, o trío de coviñas da Pedreira IV, a coviña senlleira da Pedreira V, os 6 óvalos concéntricos da Pedreira VI e, arestora, a míllara do Revoltón.
    O domingo 18 de febreiro, avanzando paseniño cara ao norte, a tropa dos Gosende fómonos afastando do curuto da Pedreira para acadarmos a penela do Revoltón, predios da freguesía de San Bertalomeu de Pereira (Forcarei). Revoltón, cecais, aumentativo de “revolta”, pronunciada viraxe do camiño.
    Aproveitamos a raxeira invernal para probar fortuna de novo, para apostarmos confiantes á lotaría do si e non, para xogarmos ao gato e ao rato coas “sombriñas”. O chan galego é un inmenso peletre, un chapicado de mariolas.
    Inadvertidas baixo un veludo de lique ou carriza, ora batemos coas arandelas dunha cociña económica, ora cun sarabullo de foquiñas, ora coas exclusivas filloeiras, ora co requintado oxímoro dos estáticos serpentiformes. O descubrimento, sempre feliz, provoca no descubridor unha mestura de aglaio e ledicia cuxa intensidade ben se puidera medir en amperios. Paradoxalmente, quen experimenta as cóxegas do achado intensifica dita sensación compartindoa, é dicir, descargándose electricamente no grupo. Cousas dos electróns libres. Cando o propósito é loábel apenas opomos resistencia.
    En 2018 cúmprense vinte anos de estudo e pescuda en Cerdedo: toponimia, seres mitolóxicos, o roteiro da Montaña Máxica, cantigueiro, arqueoloxía, o vervo xido, o azoute da cacicaxe, a Memoria do 36, os retrincos históricos, os amuletos... Nestas dúas décadas andei camiño, mais non vadiei. Nestas dúas décadas escoitei e tomei nota, contáronme e relatei, confesáronseme e revelei sen remordemento, informáronme e publiquei puntualmente as novas; os sabios compartiron a súa sabenza comigo e eu compartín o sabido con quen demandou partilla. Uns empregaron o prezado quiñón en beneficio de todos, outros, mesmo arrogándose o mérito, no seu propio beneficio. Alá cadaquén coa súa conciencia. “Dade e darásevos; medida boa, apertada, remexida e rebordante baleirarán no voso regazo” (Lucas, 6:38).
    Tornemos ao rego. O pasado domingo, aguzados os ollos polo lusco fusco, Juan Soto, fotógrafo de Capitán Gosende, atopou na rocheda do Revoltón o sétimo gravado rupestre deste novo curso. A agulla no palleiro. Soto non se inmutou, os máis fixemos unha festa. Parabéns, camarada!!
    O petróglifo do Revoltón (coordenadas.- X: 554.896; Y: 4.720.598; alt. 646) é unha constelación de, cando menos, 38 coviñas. “Así na terra coma no ceo”, diría o mestre Andre Pena Granha.
    A concavidade meirande acada os 17 cm de diámetro. A máis pequecha (quizais tamén a máis desgastada, 4 cm de diámetro). O diámetro da maioría é de 8/9 cm.
    O gravado rupestre tallouse no banzo inferior da peneda amoreada que coroa as lombas do Revoltón, tenza do monte veciñal dos lugares de Alende e Castro de Muras. Canteira comunal. Nunha greta do curuto chantouse un marco, probabelmente, estremeiro (Muras-Alende/Valiñaxemia). O relanzo granítico empregado como soporte inscultórico inclínase cara ao sueste. Superficie visíbel: 7 m2 aprox. Gretas e fracturas naturais dividen o panel en sete seccións. As devanditas 38 coviñas distribúense desigualmente polas superficies acoutadas.
    A estación petroglífica localízase a uns 350 m, en liña recta e cara ao nordés, das primeiras edificacións de Castro de Muras; e, na mesma orientación, a uns 670 m do centro da croa do castro (bela panorámica). Así mesmo, sitúase a uns 250 m, cara ao oeste, da mámoa de Valiñaxemia e a uns 600 m, cara ao noroeste, do petróglifo da Pedreira VI.
Ou sexa, percorrendo unha distancia de pouco menos dun quilómetro, o profesorado de Forcarei (ou achegado) pode arrequecer a súa lección de Prehistoria acompañando os seus alumnos nestas tres recaladas polas idades do ser humano, avantando uns 2.000 anos en cada arribada: castro de Muras (uns 2 milenios de antigüidade), gravado rupestre do Revoltón (uns 4’5 milenios de antigüidade), mámoa de Valiñaxemia (uns 6 milenios de antigüidade). Os nenos e nenas desfrutarán abofé con esta actividade en plena natureza, viaxeiros a bordo dunha prodixiosa máquina do tempo.
0 Comentários

24 de febreiro. Día de Rosalía

2/19/2018

0 Comentários

 

Poemas a Rosalía

Imagem
A Asociación Cultural “Vagalumes” conmemora o día de Rosalía cun recital de poesía que teñen a esta autora como destinataria. Farase unha escolleita de textos dedicados á poeta, aínda que tamén convidamos a que quen desexe participe con composicións propias que teñan este mesmo tema.
Este acto terá lugar o vindeiro 24 de febreiro, coincidindo co aniversario de natalicio da escritora, ás 20:00 h. na sala de exposicións de Abanca.
A recuperación e difusión de Rosalía, foi -desde a fundación de Vagalumes- unha das nosas preocupacións. Unha autora clásica da súa calidade e co potencial intelectual tan rico da súa obra non se entende que se ignore ou desprece como está a suceder. Por iso reivindicamos para ela un lugar preferente no noso Concello á hora de dar nome a espazos públicos, fronte á situación que sofre hoxe de marxinación, e tamén todos os anos vimos conmemorando o seu día. Realizamos moitas actividades para a súa difusión e apoiamos a solicitude da institucionalización da súa conmemoración que, afortunadamente, está a consolidarse ano tras ano cun certame no que se implica o Concello e Centros de Ensino. Este ano terá lugar o vindeiro 27 de febreiro e nós amosamos o noso apoio. Neste sentido seguiremos a traballar a prol da rehabilitación plena da figura de Rosalía mais xa non continuaremos nós coa conmemoración da data para anos vindeiros, unha vez que esta celebración foi asumida social e institucionalmente. Por iso este ano queremos tamén facer un recordatorio do que supuxo o labor feito até esta data con lecturas na rúa, nos comercios, representacións teatrais, proxeccións de vídeos, conferencias, etc... Para iso convidamos a todas e todos a participar e asistir a este acto.
0 Comentários

Media ducia de petróglifos na Pedreira

2/12/2018

0 Comentários

 

Capitán Gosende atopa un novo gravado rupestre en Forcarei

Imagem
Petróglifo da Pedreira VI. Ao fondo, albíscase o castro de Castro de Muras.
Calros Solla
O domingo 21 de xaneiro puxemos o pé por vez primeira no outeiro da Pedreira, monte comunal das aldeas de Alende e Castro de Muras, pertencentes á parroquia de Pereira (Forcarei). Cadramos no espazo e no tempo cun fato de escopeteiros que, degoxando decimar a poboación de raposos, facíanlle a espera ao renarte co dedo furabolos acaroado ao percusor. En son de paz funme achegando ao lugar onde se apostaba un daqueles homes armados. Advertín que a miña presenza lle provocaba inquedanza (non está o alcacén pra gaitas), polo que rompín o xeo e, tras as “boas tardes”, díxenlle que andabamos pola zona na procura de gravados rupestres. Ao decatarse do noso propósito, recuperou o acougo e con rouca voz de cazador respondeume cunha pregunta: “E logho hai moito diso por aquí?”. Por un intre, os petróglifos semelláronseme raposos e, tentando libralos de todo mal, instintivamente, mentín: “Pouca cousa”.
Ben ao contrario, as tres xornadas expedicionarias que os de Capitán Gosende realizamos na Pedreira propiciaron a descuberta de seis insculturas. Tal fartura lévanos a salientar a excepcionalidade deste outeiro no contexto forcareicense. Até o día de hoxe e dende hai tempo, os inventarios oficiais e oficiosos situaban no concello de Forcarei apenas 7 estacións petroglíficas. O pasado domingo, día 4, roldando os 3º C de temperatura e baixo un chuvasco xélido e recorrente, batemos, na banda norte do monte da Pedreira, co gravado que completa a nosa media ducia. Abofé, non será o derradeiro, se a gripe non nos leva por diante.
O petróglifo, bautizado, “Pedreira VI”, anótoo na miña conta. Velaquí a súa xeolocalización (coordenadas.- X: 555.136; Y: 4.720.052; alt. 699). O soporte escolleito para a súa realización é unha laxa granítica que presenta un avultamento na súa zona central. O artista prehistórico valeuse desta característica para plasmar con inefábel plasticidade unha combinación de elementos circulares.
A laxa presenta un alto grao de desgaste, provocado polos axentes transformadores do relevo (axentes erosivos), mormente: a auga, a atmosfera (meteorización) e o ser humano. A superficie visíbel da lastra é duns 2’5 m2. Cómpre engadir que a sección sur da rocha foi xacando subtraída, pois, como xa se indicou, o monte da Pedreira forneceu de material construtivo os lugares da contorna (topónimo transparente). A estación petroglífica sitúase a uns 500 m, en liña recta e cara ao sueste, da aldea de Alende; a uns 670 m, na mesma orientación, da aldea de Castro de Muras; a uns 750 m, na mesma orientación, da croa do devandito castro (visíbel dende o lugar), e a uns 500 m, en liña recta e cara ao sur, dunha mámoa selleira (20 m de diámetro, aprox.), túmulo neolítico sito en terras de Valiñaxemia. En conclusión, Forcarei posúe, en pouco máis de 30 hectáreas de terreo, belido testemuño das nosas idades prehistóricas: Neolítico (mámoa de Valiñaxemia (6.000 anos de antigüidade)), Calcolítico-Idade do Bronce (petróglifos da Pedreira (4.500 anos de antigüidade)) e mais Idade do Ferro (castro de Castro de Muras (2.000 anos de antigüidade)). Humanización da paisaxe. Unha ensinanza: non somos os primeiros nin seremos os últimos. Se non tivésemos o favor do santo, andariamos a rogar por el.

Volvendo ao gravado rupestre achado o domingo día 4 e insistindo no seu avanzado estado de deterioro, a figura componse duns 6 óvalos concéntricos incompletos (cuxo elemento meirande abrangue os 85 cm de diámetro), coviñas e outros riscos curvilíneos. En petit comité, os de Capitán Gosende empregamos a denominación “arandelas” para referírmonos aos motivos circulares concéntricos.

Atendendo á bibliografía existente verbo da arte rupestre do concello de Forcarei, atrevémonos a dicir que os motivos representados nos petróglifos da Pedreira III e VI supoñen unha novidade temática no corpus petroglyphorum daquel territorio. Lembremos que, a día de hoxe, os cruciformes (prehistóricos ou históricos) son o tema recorrente: Outeiro das Cruces, Laxa das Buratas (Presqueiras), monte Penide (Dúas Igrexas)...
Coidamos que a paisaxe granítica de Forcarei aínda nos agocha moitas e moi agradábeis sorpresas. Quen busca atopa!
Imagem
Membros de Capitán Gosende a carón do petróglifo da Pedreira VI (foto de J. Soto).
0 Comentários

Capitán Gosende volve botarse ao monte

2/3/2018

0 Comentários

 

Membros do colectivo descobren cinco petróglifos en Forcarei

Calros Solla
Imagem
Membros de Capitán Gosende a carón do petróglifo da Pedreira I.
A oroxenia herciniana (hai 250 millóns de anos) fixo emerxer dos abismos mariños o lenzo magmático que, primorosamente erosionado, serviu de soporte perdurábel ao ensimesmamento artístico da primeira humanidade metalúrxica (hai uns 4.500 anos). No alborecer do terceiro milenio d. C., o colectivo Capitán Gosende decidiu botarse ao monte na procura dos vestixios espallados daquela ciencia ou maxia prehistóricas. Nesas seguimos.
Entre a xornada poallenta do domingo 21 de xaneiro de 2018 e a solleira do subseguinte domingo 28, Capitán Gosende descubriu (e agora dá a coñecer) 5 novas estacións petroglíficas na comarca de Terra de Montes. Os cinco gravados rupestres foron achados na aba sur do monte da Pedreira (lomba sueste), predios pertencentes ás aldeas de Alende e Castro de Muras, ambas as dúas da parroquia forcareicense de San Bartolomeu de Pereira. A Pedreira, cuxa cemba meridional acada os 681 m de altitude (691 m alt. máx.), é un outarelo tapizado de toxo mesto e carroucha. No Mapa Topográfico consígnanse nas inmediacións os topónimos Moscavide e Auga Empozada. Coidamos “Auga Empozada” un hidrotopónimo transparente e xaora ben xustificado. Observouse que tras días de precipitacións, xurdiran no alto unha media ducia de pozas. Pola banda de “Moscavide”, unha das solucións etimolóxicas albisca unha derivación da forma árabe moskbat, “sementeiras” (Moscavide tamén é o nome dunha freguesía portuguesa). Un regueiro, afluente do Umia, cingue o cotarelo por sueste e poñente. Na mesma orientación, discorre unha estrada asfaltada, ramal da PO-2205, que comunica cos lugares de Alende e Castro de Muras. Probabelmente, o topónimo Muras fai referencia aos antigos parapetos do poboado castrexo. O topónimo Alende vén denominar o núcleo habitado que se sitúa “máis alá” de Muras (neste caso, cara ao leste).
O sitio arqueolóxico da Pedreira localízase a uns 500 m, en liña recta e cara ao sueste, do lugar de Alende e a uns 700 m, na mesma orientación, do lugar do Castro de Muras. O centro da croa castrexa que lle dá nome á aldea sitúase, en liña recta e cara ao noroeste, a uns 725 m dos gravados rupestres. O sitio arqueolóxico da Pedreira localízase a uns 980 m, cara ao norte, da estrema coa parroquia de Dúas Igrexas.
As novas descubertas identificáronse coas seguintes denominacións: petróglifos da Pedreira I, II, III, IV e V. A súa feitura remóntanos ao Calcolítico-Idade do Bronce (uns 4.500 anos de antigüidade). Quen busca atopa!
O topónimo Pereira (lat. petraria(m)) fala dun lugar abondoso en pedra (desbótese a árbore froiteira). O topónimo Pedreira, derivado de “pedra” (lat. petra(m)), fai referencia ao mesmo elemento, xa pola súa abundancia, xa porque, no pasado, o lugar foi empregado como canteira (isto é evidente). A rocha aludida é o granito que gaña protagonismo no noroeste do concello de Forcarei (Meavía, Quintillán, Pereira, Dúas Igrexas...), un territorio caracterizado pola orografía metamórfica.
Percorrendo de oeste a leste aquel outeiro, batemos, de primeiras, co petróglifo da Pedreira I (coordenadas.- X: 555.026; Y: 4.719.832; alt. 678 m). A Pedreira I, descuberto por Juan Soto, componse dunhas 38 coviñas agrupadas/aliñadas (tres coviñas afastadas do grupo principal), talladas nas protuberancias dunha laxa granítica. A superficie visíbel da lousa é duns 45 m2. Dos cinco paneis da Pedreira, os motivos da estación I son os que presentan un menor grao de luimento.
O petróglifo da Pedreira II (coordenadas.- X: 555.051; Y: 4.719.836; alt. 678 m), descuberto por Soto, componse dunhas 51 coviñas agrupadas/aliñadas e outros riscos curvilíneos, tallados nunha laxa granítica de perfil irregular. A superficie visíbel da lousa é duns 18 m2. Unha greta natural cruciforme (cruz latina) divide o panel en catro seccións. As coviñas repártense de xeito desigual entre as dúas seccións delimitadas polo suco vertical da cruz. O flanco sueste da rocha desapareceu por extracción. Son evidentes as marcas deixadas polas cuñas ou guillos, ferramentas empregadas polos canteiros durante o proceso.
Descuberto por Anjo Torres, o petróglifo da Pedreira III (coordenadas.- X: 555.083; Y: 4.719.851; alt. 681 m) labrouse no chanzo superior dun afloramento granítico. O gravado componse de combinacións circulares: dous círculos concéntricos con coviña central e apéndice. A figura acada os 16 cm de diámetro. As estacións petroglíficas I, II e III semella estaren aliñadas.
O petróglifo da Pedreira IV (coordenadas.- X: 555.112; Y: 4.719.872; alt. 681 m), descuberto por Calros Solla, componse dun arco de 3 coviñas talladas na parte superior dunha lastra granítica. As concavidades acadan os 8 cm de diámetro. A superficie visíbel da lousa é duns 10 m2.
O petróglifo da Pedreira V (coordenadas.- X: 555.137; Y: 4.719.900; alt. 683 m), descuberto por Solla, componse dunha coviña, aparentemente illada, tallada nunha laxa granítica. A superficie visíbel da lousa é de 1 m2. A coviña acaróase a unha veta recta e finísima doutro mineral que divide o panel en dúas seccións.
O 7 de xaneiro polos arredores dos Codesás (A Madanela), o 14 ao pé dos cruciformes do monte Penide (Dúas Igrexas), o 21 e o 28, na Pedreira de Pereira... Sen apenas tomar folgo, recén estreado o exitoso libro O legado dos homes pequenos. Gravados rupestres de Cerdedo, o colectivo Capitán Gosende recunca na angueira sen outro obxectivo que o de “protexer co coñecemento” a herdanza dos nosos devanceiros. Por desgraza, abonda quen a queira depreciar, desbaldir ou estragar (vallan de exemplo as desvirtuadas neveiras de Fixó).
Se non hai novidade, o mércores 21 de febreiro mostraremos en Pontevedra (sala de conferencias da Casa das Campás) o froito das nosas pescudas en territorio cerdedense. Abofé, na vila do Lérez dispensaranos máis atención e agarimo ca en Cerdedo, ámbito do noso estudo. Ninguén é profeta na súa terra.
0 Comentários

Lembranza de Isidro Novo desde Tabeirós-Terra de Montes

2/2/2018

0 Comentários

 
Imagem
Aquí tamén tivemos o agasallo da súa presenza. O 9 de outubro de 2015 estivo na Polafía organizada pola AELG e a A.C. Vagalumes. Para lembralo no seu pasamento reproducimos aquí un poema de Manuel María na súa voz para o vídeo "Pregrinaxes con Manuel María"..
0 Comentários
    Letras

    Colaboracións

    Todos
    Alba Rivas
    Ana Cabaleiro
    Anjo Torres Cortiço
    Calros Solla
    Carlos Loureiro
    Carme Hermida Gulías
    Carmela Sánchez Arines
    Clara Iglesias Cortizo
    David Otero
    Dionisio Pereira
    Héitor Picallo
    Lola Varela
    Luis Alberto Silva Casas
    Manuel Barros
    Manuel Cabada Castro
    Montse Fajardo
    Pedro Peón Estévez
    Susana Sánchez Arins
    Xoán Carlos Garrido
    Xosé María Lema
    Xurxo Esquío

    Feed RSS



    Un proxecto de:

     Imagem

    Estamos en:

    Imagem
    Imagem
    Imagem

    Merca aquí:

    Imagem
    Licenza Creative Commons
    Tabeiros Montes (Portal cultural de Tabeirós-Terra de Montes) de Asociación Cultural "Vagalumes" e Asociación Cultural e Ecoloxista "Verbo Xido" ten unha licenza Creative Commons Recoñecemento-Non comercial 4.0 Internacional.
    Con base nunha obra dispoñíbel en http://www.tabeirosmontes.com/.
    Os permisos alén do foco desta licenza pódense atopar en http://www.tabeirosmontes.com/colabora.html.

    Histórico

    Novembro 2019
    Outubro 2019
    Setembro 2019
    Agosto 2019
    Julho 2019
    Junho 2019
    Maio 2019
    Abril 2019
    Março 2019
    Fevereiro 2019
    Janeiro 2019
    Dezembro 2018
    Novembro 2018
    Outubro 2018
    Setembro 2018
    Agosto 2018
    Julho 2018
    Junho 2018
    Maio 2018
    Abril 2018
    Março 2018
    Fevereiro 2018
    Janeiro 2018
    Dezembro 2017
    Novembro 2017
    Outubro 2017
    Setembro 2017
    Agosto 2017
    Julho 2017
    Junho 2017
    Maio 2017
    Abril 2017
    Março 2017
    Fevereiro 2017
    Janeiro 2017
    Dezembro 2016
    Novembro 2016
    Outubro 2016
    Setembro 2016
    Agosto 2016
    Julho 2016
    Junho 2016
    Maio 2016
    Abril 2016
    Março 2016
    Fevereiro 2016
    Janeiro 2016
    Dezembro 2015
    Novembro 2015
    Outubro 2015
    Setembro 2015
    Agosto 2015
    Julho 2015
    Junho 2015
    Maio 2015
    Abril 2015
    Março 2015
    Fevereiro 2015
    Janeiro 2015
    Dezembro 2014
    Novembro 2014
    Outubro 2014
    Julho 2014
    Junho 2014
    Abril 2014
    Março 2014
    Fevereiro 2014
    Janeiro 2014
    Dezembro 2013
    Novembro 2013
    Agosto 2013