Tabeirós Montes
  • Novas
    • Presentación
    • Contacto
    • Colabora
  • Terra
    • A Estrada >
      • Agar (Santa Mariña)
      • Aguións (Santa María)
      • Ancorados (San Pedro)
      • Ancorados (San Tomé)
      • Arca (San Miguel)
      • Arnois (San Xiao)
      • Baloira (San Salvador)
      • Barbude (San Martiño)
      • Barcala (San Miguel)
      • Barcala (Santa Mariña)
      • Berres (San Vicenzo)
      • Callobre (San Martiño)
      • Castro (San Miguel)
      • Cereixo (San Xurxo)
      • Codeseda (San Xurxo)
      • Cora (San Miguel)
      • Couso (Santa María)
      • Curantes (San Miguel)
      • Estrada, A (San Paio)
      • Frades (Santa María)
      • Guimarei (San Xiao)
      • Lagartóns (Santo Estevo)
      • Lamas (San Breixo)
      • Liripio (San Xoán Bautista)
      • Loimil (Santa María)
      • Matalobos (Santa Baia)
      • Moreira (San Miguel)
      • Nigoi (Santa María)
      • Oca (Santo Estevo)
      • Olives (Santa María)
      • Orazo (San Pedro)
      • Ouzande (San Lourenzo)
      • Parada (San Pedro)
      • Paradela (Santa María)
      • Pardemarín (Santa Baia)
      • Remesar (San Cristovo)
      • Ribeira (Santa Mariña)
      • Ribela (Santa Mariña)
      • Riobó (San Martiño)
      • Rubín (Santa María)
      • Sabucedo (San Lourenzo)
      • Santeles (San Xoán)
      • Somoza, A (Santo André)
      • Souto (Santo André)
      • Tabeirós (Santiago)
      • Toedo (San Pedro)
      • Vea (San Xiao)
      • Vea (San Xurxo)
      • Vea (Santa Cristina) >
        • Santa Cristina de Vea (Santa Cristina)
      • Vea (Santo André)
      • Vinseiro (Santa Cristina)
    • Beariz >
      • Beariz (Santa María)
      • Lebozán (Santa Cruz)
      • Xirazga (San Salvador)
    • Cerdedo >
      • Castro (Santa Baia)
      • Cerdedo (San Xoán)
      • Figueiroa (San Martiño)
      • Folgoso (Santa María)
      • Parada (San Pedro)
      • Pedre (Santo Estevo)
      • Quireza (San Tomé)
      • Tomonde (Santa María)
    • Forcarei >
      • Aciveiro (Santa María)
      • Castrelo (Santa Mariña)
      • Dúas Igrexas (Santa María)
      • Forcarei (San Martiño)
      • Madanela de Montes, A (Santa María Madanela)
      • Meavía (San Xoán)
      • Millarada (San Amedio)
      • Pardesoa (Santiago)
      • Pereira (San Bartolomeu)
      • Presqueiras (San Miguel)
      • Presqueiras (Santa Mariña)
      • Quintillán (San Pedro)
      • Ventoxo (San Nicolao)
  • Patrimonio
    • Material >
      • Arquitectura vernácula >
        • Alvarizas
        • Pombais
        • Reloxos de sol
      • Castros >
        • Castro de Barbude
        • Castro de Garellas
        • Castro Loureiro
        • Castro da Mouteira
        • Castro de Ribela
      • Cruceiros >
        • A Estrada
        • Forcarei
        • Cerdedo
      • Hórreos >
        • O hórreo do Coto Nabal
        • Hórreo de Quintela
      • Igrexas >
        • Capela de San Bartolomé
      • Industria
      • Lavadoiros >
        • Lavodoiro de Liñares
        • Lavadoiro do Souto
      • Megalítico
      • Mámoas
      • Mosteiros >
        • Aciveiro
      • Muíños
      • Neveiras >
        • Neveiras de Fixó
        • Neveiras do mosteiro de Aciveiro
      • Pazos >
        • Casa e capela de San Ildefonso na Algalia (Guimarei)
        • A casa de Araúxo en Ponte-Sarandón
        • Casa de Badía
        • Casa de A Silva en Ribadulla (Arnois)
        • A Casa da Condesa (ou do Piñeiro) en Santa Mariña de Ribeira
        • A casa de Sesto (Ribela)
        • Casa de Recarei (Curantes)
        • Casa de Miranda (Santeles)
        • Casa de A Silva en Vendexa
        • A Casa Grande de Parada
        • A Casa Grande de San Paio de Figueiroa
        • Casa de Barcia en San Miguel de Cora
        • A casa de "Os Muros"en San Pedro de Parada
        • Casa de Vilanova en Remesar
        • "Casa Varela” en Pereiras
        • Os Mondragón de Vilasusán.Remesar
        • O Pazo do Outeiro de Maíndo (Couso)
        • Pazo de Correáns
        • Pazo de Guimarei
        • Pazo da Mota
        • Pazo de Monteagudo
        • Pazo de Oca
        • Pazo de Preguecido
        • Pazo de Valiñas
        • Pazo de Xerliz
      • Petos de ánimas
      • Petróglifos >
        • Cuiña (Quireza)
        • Laxa da Romaxe
        • Laxas de Penide
      • Pontes >
        • Ponte de Santo Antonio
        • Ponte Vea
        • Ponte de Gundián
        • Ponte de Paradela
        • Ponte de Parada
        • Ponte de Leira
        • Ponte de Gomail
        • Ponte do Crego
        • Ponte Carballa
        • Ponte de Andón
        • Ponte de Pedre
        • Pontes do Lérez
      • Torres e castelao >
        • A Torre da Barreira
        • Castelo de Cira
        • Fortaleza/Castro de Terra de Montes
        • Torre de alarma de Barciela
        • Torre de Guimarei
    • Natural >
      • Árbores >
        • Sobreira de Valboa
        • Sobreira de Valiñas
      • Fervenzas >
        • Fervenza de Callobre
        • Fervenza de Curantes
        • Pozo Sangoento
        • Fervenza do Segón
      • Fontes
      • Flora >
        • Cogumelos
        • Piornal de San Trocado
      • Fauna >
        • Aves >
          • Canilonga
        • Anfibios e réptiles
        • Invertebrados
        • Mamíferos >
          • Lontra
        • Peixes
      • Lagoas >
        • Canteira de Ventoxo
        • Lagoa Sacra
        • Lagoa do Seixo
      • Montes >
        • Candán
        • Monte do Seixo
        • Pico Sacro >
          • Fotografías
          • Textos
          • Vídeos
        • Serra de Cabanelas
      • Penedos >
        • Penedas de Naveiro
      • Ríos >
        • Ulla
      • Vales
    • Inmaterial >
      • Entroido
      • Haxiografía
      • Mitoloxía
      • Oficios >
        • Esmoleiros
      • Romaxes >
        • A Saleta de Bugarín
      • Rapa das bestas >
        • Fotografía >
          • Fotorapa
          • 2008
          • 2009
          • 2010
          • 2011
          • 2012
        • Vídeo
        • Publicacións
      • San Xoán
  • Artes
    • Artesanía >
      • Fernando Porto
    • Cine >
      • Chano Piñeiro
    • Escultura >
      • Ignacio Cerviño
      • Esculturas funerarias >
        • Cemiterio de Folgoso
      • A purísima de Asorey
    • Fotografía >
      • Karina
      • Pedro Brey Guerra
      • Maxcarun >
        • Aves
        • Insectos
        • Mamíferos
        • Reptis e anfíbios
      • Naturgalicia
    • Música >
      • Banda de Gaitas de Forcarei
      • Coral Polifónica Estradense
      • Chorovía na moucarría
      • Gaiteiros de Soutelo
      • Nao
      • Xenreira
      • Xosé Lueiro
    • Pintura >
      • Virxilio Blanco
    • Teatro
  • Letras
    • Avelina Valladares
    • Andrea Porto >
      • Textos
    • Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
    • Antonio Fraguas
    • Antonio Rodríguez Fraiz >
      • Textos
      • Estudos
      • Entrevistas
    • Carlos Loureiro >
      • Textos
    • Carlos Mella
    • Calros Solla >
      • Textos
    • David Otero >
      • Textos
    • Dionísio Pereira >
      • Textos
    • Goretti Sanmartín >
      • Textos
    • Manuel Cabada Castro >
      • Textos
    • Manuel García Barros >
      • Correspondencia >
        • Cecilia Alcoba
        • Xosé Ramón Fernández Oxea (BEN-CHO-SHEY)
      • Documentos
      • Fotos
      • Vídeos
      • Estudos
    • Manuel Daniel Varela Buxán >
      • Fotos
      • Textos
    • Marcial Valladares Núñez >
      • Actividades
      • Estudos
      • Obra
      • Vídeo
    • Neves Soutelo >
      • Textos
    • Olimpio Arca Caldas >
      • Fotos
      • Obras
      • Vídeos
    • Ramón de Valenzuela Otero >
      • Achegas >
        • Sermos Galiza
      • Fotos
      • Vídeos
    • Santiago Gómez Tato
    • Sindo Villamayor >
      • Sindo Villamayor
    • Susana Sánchez Aríns >
      • Susana Sánchez Arins
    • Xoán Carlos Garrido
    • Xosé Luna Sanmartín >
      • Recursos
    • Xosé Manuel Martínez Oca
    • Xoseme Mosquera >
      • Vida
      • Obra
    • Xosé Manuel Cabada Vázquez >
      • Biografía
      • Documentos
      • Imaxes
      • Obra
    • Xosé Otero Abelleira >
      • Fotografías
    • Xosé Roxelio Otero Espasandín >
      • Do autor >
        • Vivir morrendo
      • Paisaxe vital de Xosé Otero Espasandín con Castro ao lonxe
      • Un Otero Espasandín de vinte anos
    • Xosé Varela Buela
    • Xurxo Esquío >
      • Xurxo Esquío
  • Historia
    • Feitos >
      • Prehistoria
      • Idade Antiga
      • Idade Media
      • Idade Moderna
      • Idade Contemporánea >
        • Revolta labrega de 1915 >
          • Sociedades agrarias
          • Xornais e documentos
          • Sociedade de Instrución Unión de Rubín de La Habana
          • Recuperación da Festa Labrega
          • Revolta labrega de 1915
    • Persoas >
      • Anxel Campos Varela
      • Manuel Ventura Figueroa
      • Mary Isaura
      • Pedro Campos Couceiro
      • Pedro Varela Castro
      • Ramón Silvestre Verea García
      • Virxinia Pereira
      • Waldo Álvarez Insua
  • Memoria
    • Actividades >
      • Ponte do Barco
      • Eliminación da simboloxía franquista
      • Homenaxe nacional as vítimas do franquismo en San Simón
      • Homenaxe a Xoán Xesús González
      • Proxección de "A derradeira lección do mestre" (24-3-2007)
      • Homenaxe aos paseados da Ponte do Regueiro
      • Conmemoración do 5 de xuño (5-06-2007)
      • Homenaxe a Bernardo Mato Castro na súa escola (8-7-2006)
    • Documentos >
      • Causas >
        • Así se xustifica unha condena a morte de José Costés Fernández e José Gómez Rivas >
          • Ideas polas que se mata a Cortés Fernández
      • Cartas >
        • Manuel Graciano ao Goberno Portugués
        • Carta dos Concelleiros ao pobo da Estrada
        • Ramón Fernánde Rico
        • José Mª Pena
      • Instrucións para a resistencia
      • Oficio de Crego de Castro (Cerdedo)
      • Memorias >
        • Memorias dun proscrito
      • Prensa >
        • Galicia Libre
      • Publicacións
    • Feitos >
      • O levantamento franquista na Estrada
      • A Estrada viste a camisa azul
      • O “imposto revolucionario”
      • O saqueo do pobo. O invento do secuestro express
      • As incautacións: A insticionalización do roubo
      • A interrupción tráxica do galeguismo
      • Represión do maxisterio estradense
      • Mulleres, dignidade e rebeldía
    • Imaxes >
      • Vitimas do franquismo
    • Listaxes >
      • A Estrada >
        • Fuxidos da parroquia de Guimarei
        • Presos en San Simón
      • Terra de Montes >
        • Beariz
        • Cerdedo
        • Forcarei
    • Lugares >
      • A casa do pobo de Deán (Cerdedo)
      • A república de Guimarei
      • Campo de Laudas
      • Ponte do Regueiro
      • Quilómetro 1 da Avenida de Buenos Aires: Aquí se fusilou
      • Simboloxía franquista
    • Nomes >
      • Antonio Sueiro Cadavide
      • Alfonso Ramiro Castro Dono
      • Alfredo Iglesias Álvarez
      • Candido Tafalla Froiz
      • Manuel Brea Abades
      • Manuel Garrido "O resucitado"
      • Francisco Varela Garrido
      • Isolino Feros Salgueiro
      • José Mª Baliño Sánchez
      • José María Pena
      • Manuel García Barros
      • Antonio Fraguas Fraguas
      • Jesús Ignacio Puente Fontanes (Balseiros)
      • Bernardo Mato Castro
      • Hixinio Carracedo Ruzo >
        • Fotos homenaxe a Carracedo na Somoza no seu 75 cabodano
      • José Gómez Rivas
      • José Mª Taberneiro
      • José Rodríguez Sangiao
      • Manuel Puente Porto
      • Manuel Coto Chan
      • Martiño Ferreiro Álvarez
      • Ramón Fernández Rico
      • Ventín, 5 da mesma familia fusilados xuntos
    • Represores >
      • Padre Nieto
    • Testemuños >
      • David García Insua
      • Roxelio Arca
  • Movementos
    • Asociacionismo cultural >
      • A.C. A Estrada >
        • Antonio Fraguas e o monumento aos mártires
        • Enterro da Sardiña
        • Mostra de artesanía da Estrada
        • Simposio de literatura galega de autoría estradense
      • A. C. O Brado
      • Contrarretranca
      • A. C. Vagalumes >
        • Actividades >
          • Conmemorar Carvalho Calero
        • Vídeos
        • Publicacións
        • Fotos
      • AEC Verbo Xido >
        • Carteis e publicacións
        • Defensa das árbores autóctonas
      • Capitán Gosende
      • CETMO
      • Colectivo Portalén
    • Ecoloxismo >
      • Invasión eólica
    • Emigración >
      • Arxentina
      • Brasil
      • Cuba >
        • Nomes >
          • Manuel Álvarez Fuentes
          • Jesús Barros López
    • Ensino >
      • Primaria >
        • CEIP de Figueroa >
          • CEIP de Figueroa (A biblio de Carola)
        • CEIP Cabada Vázquez
        • CEIP Pérez Viondi
        • CEIP Villar Parama
        • CEIP O Foxo >
          • As nosas cousas
          • Bilbioteca
          • Peque Xenios
          • Pereiriños
      • Secundaria >
        • IES Nº 1 >
          • Fotos
        • IES Manuel García Barros >
          • As nosas letras
        • IES Plurilingüe Antón Losada Diéguez
        • IES Chano Piñeiro >
          • O Chaniño - Biblioteca
          • Lingua de Montes
    • Feminismo >
      • Asociacionismo >
        • Colectivo Feminista
        • Espadela >
          • A muller na Terra de Montes (Exposición do CETMO)
          • Festa da Vincha
    • Loita labrega
    • Movemento obreiro
    • Movemento veciñal >
      • Contra a suba do IBI na Estrada
      • Loita contra a fusión de Cerdedo
    • Normalización lingüística >
      • Conflito do Foxo
      • Letras galegas 1970 na Estrada
      • Queremos Galego
    • Pacifismo
    • Política >
      • BNG
      • PSOE
      • PP
      • OUTROS
  • Arquivo
    • Foto >
      • Edificios
      • Eventos
      • Deporte
      • Industria
      • Nomes
      • Rúas
      • Xente
    • Vídeo >
      • Documentais >
        • CETMO
        • A Estrada románica
      • Filmes
      • Actos
      • Conversas
      • Imaxes
    • Audio >
      • Voces
    • Publicación >
      • Libros >
        • Ond´o sol facheaba ó amañecer. Vida e obra de Avelina Valladares. Xosé Luna Sanmartín
        • Vagalumes. Manuel Cabada Vázquez
        • A Estrada
      • Xornais >
        • Eco de la Estrada
        • El Emigrado
        • El Estradense
      • Revistas >
        • Contrarretranca
        • Cotaredo
        • Tabeirós Terra
        • Verbo Xido
      • Folletos

A tarefa galeguizadora de Cabada Vázquez no xornal estradense “El Emigrado”. No centenario do seu aparecemento en 1920

24/10/2020

0 Comments

 
Imagem
Xosé Manuel Cabada Vázquez e Manuel García Barros en publicacións da época no comezo da súa carreira literaria.
Imagem
Manuel Cabada Castro
Hai poucos días, o 15 de setembro, e grazas ó impulso da Asociación Cultural “Vagalumes”, celebrouse con diversos actos e discursos conmemorativos lembranza pública na Estrada do xurdimento do xornal estradense “El Emigrado” coincidindo tal data xustamente coa publicación hai agora cen anos do seu primeiro número nese mesmo día e mes do ano 1920. Na placa conmemorativa, colocada na casa onde se imprimiu o xornal e viviu o seu director, figura o seguinte texto:

EL EMIGRADO
No seu centenario.
Aquí imprimiuse este xornal do que
XOSÉ OTERO ABELLEIRA
foi director e principal piar.
A. C. Vagalumes
15 de setembro de 2020


Boa ocasión, xa que logo, para lembrar e para aprender daqueles que nos precederon na súa esforzada laboura a prol de Galicia. E para comezar, cumpriría ter en conta o que Ramón Villares, catedrático de Historia Contemporánea da Universidade de Santiago chega a dicir sobre “El Emigrado”, do que Manuel García Barros (Ken Keirades) foi en certo modo alma e vida, ó indicar que o xornal estradense “gracias ao apoio das sociedades emigrantes, á súa incardinación no movemento agrarista e á súa aceptación, incluso militancia, a favor do nacionalismo galego, constitúe un órgano de comunicación que rebasa os límites da prensa local”, tendo así dereito a "formar parte do grupo máis selecto de xornais de toda a prensa local galega”(Cf. R. Villares, Figuras da nación, Vigo, Xerais, 1997, p. 280-281).
Tendo en conta isto, o centenario da posta en marcha (1920) do “El Emigrado” estradense resulta ser sen dúbida momento axeitado pra lembrarmos unha fecunda amizade entre dous relevantes persoeiros estradenses que neste xornal despregaron unha boa parte dos seus esforzos. A diferenza na idade –Manuel García Barros (1876-1972) superaba Xosé Manuel Cabada Vázquez (1901-1936) en algo máis de vintecinco anos- non foi atranco á mutua complicidade, bo entendemento e fonda amizade persoais.
Porei sumariamente de relevo en primeiro lugar este último aspecto pra aludir despois moi sucintamente á concreta plasmación por parte de Cabada Vázquez do seu bo persoal quefacer cultural e literario nas páxinas do xornal. Pois tal tarefa non ocorreu a unha certa aséptica e cortés distancia senón dende unha, mutua e rechamante, proximidade humana e ideolóxica. Vexamos.
Ó longo da súa relación con Cabada Vázquez, García Barros non deixou de tratalo sempre con respecto, consideración, alta estima e, máis ca nada, con humilde agarimo e sincera amizade. Así, cando el, en outono de 1926, presenta Cabada Vázquez no Salón Novedades da Estrada pra un recital benéfico (de poemas seus e tamén doutros poetas) a prol dos damnificados polo ciclón en Cuba, farao (tal e como el o recorda nun seu escrito do ano 1962, bastantes anos xa que logo despois) deste modo:

“Teño o grande honor de apresentarvos ó poeta Xosé Manoel Cabada Vázquez, que todos xa conoscedes máis ou menos. Un gran poeta cuias composicións son moi celebradas, non soio por eiquí senón tamén polas Américas, pois hastra alá chegan. Pero, Cabada Vázquez, ten ademais a virtude da modestia, pois, nistes casos de apresentacións, os que van a sere apresentados, todos precuran o selo por alguén, e iste que aquí vedes avéuse a selo por ninguén” (Cf. García Barros, “A miña lembranza ó poeta Xosé Manuel Cabada Vázquez”. En: Freixeiro Mato, X. R., “Cos pés na terra. Personalidade e obra inédita ou esquecida de Manuel García Barros”, A Estrada, Asociación Cultural "A Estrada" - Ed. Fouce, 1999, p. 106).

Neste memorábel escrito (redactado por el coincidindo cronoloxicamente co traslado dos restos de Cabada Vázquez desde Linares a Codeseda en outono de 1962, aínda que publicado por primeira vez en 1999) indica García Barros que non había aínda moito que se atopara co seu amigo na vila da Estrada. Teño a sospeita de que este mutuo e amigábel encontro puido ocorrer no verán ou no Nadal de 1935, é dicir, no ano anterior ó seu pasamento. Daquela exercía Cabada Vázquez como profesor e director nun colexio público en Linares (Xaén). Pois ben, o escrito remata deste sentido e emocionante modo:

“Non sei ben agora o tempo que pasóu, pero, coido que non foi moito. Ó ir eu á Vila, a onde iba eu decote era ó 'Centro de Emigrados', no que estaba a Redaución do 'Emigrado'. Non facía moito tempo que mesmo ó entrar albiscara xa de lonxe o 'Pueblo Gallego', estendido ou pousado sobre a mesola central, como era adoito, co retrato de Loriga en pirmeira prana. E mesmo ó velo eiscraméi estremecido:
-¡Alá se vai Loriga!...
E, nefeito: Loriga estrelárase en Madrí cunha avioneta.
Do mesmo xeito, cando máis adiante ó entrar albisquéi, tamén en pirmeira prana, o retrato de Cabada sentín coma un martillazo no corazón.
-¡Alá se vai Cabada!, escraméi. E fórase Cabada.
A sala estaba a aquila hora solitaria. E anque non estivera sería o mesmo. Debruceime sobre a mesa, e sin poderlle quitar os ollos denriba chorei por íl."
(García Barros, “A miña...”, p. 107).

En realidade, o sentimento que respecto de Cabada Vázquez aquí expresa o seu amigo vén estar na mesma liña do que el, ben de anos xa antes, expresara nas súas “Rexoubas” (en “El Emigrado”, nº 558, 14 de abril de 1936, p. 2), só poucos días despois do pasamento de Cabada Vázquez:

"Certas noticias deixan a un tan abatido que máis que realidade fegúranselle a un soños ausurdos e atormentadores de mala noite. Non se ve a posibilidade de darlles creto.
O ler a noticia da morte do amigo fraterno José M. Cabada Vázquez foi coma se me botaran o mundo enteiro encima da alma [...]. A súa desaparición dóinos na alma [...]. Un dos bos e xenerosos que se vai. ¡Adeus, Cabadiña!".

Mais volvamos ó comezo mesmo do iluminador escrito de García Barros “A miña lembranza...” en relación coa súa proximidade a Cabada Vázquez, porque proxecta luz ó mesmo tempo sobre o silenciamento público fáctico, nos actos celebrados en Codeseda por mor do traslado dos restos de Cabada Vázquez desde Linares á súa parroquia natal de Codeseda o 13 de outubro de 1962, da estreita relación real (ideolóxica e política) que de feito existira entre Cabada Vázquez e García Barros. Vexamos, pois.
Ó final do sinalado escrito “A miña lembranza...” constan o lugar, a data e as iniciais de Manuel García Barros deste xeito: “Pousada, outono de 1962. M. G. B.”. Esta data está en clara relación coa data da mencionada celebración en Codeseda. É verdade que daquela García Barros tiña xa 85 anos (aínda que morrería con 95); mais, aínda así, non deixa de resultar non pouco estraño que unha persoa tan sinalada na súa relación con Cabada Vázquez como el non fose informada (ou incluso directamente convidada a participar nel) sobre tal evento polos organizadores, etc., tal como con suficiente claridade se deixa entender ademais no mesmo comezo do escrito do propio García Barros. Só resulta comprensíbel, naturalmente, desde as presións ideolóxicas e políticas ás que o réxime franquista o someteu o longo da súa vida. En definitiva, todo semella indicar que daquela (en plena época franquista aínda) non era posíbel unha intervención pública de García Barros en tales actos facendo el referencia á súa amizade con Cabada Vázquez. Optaría xa que logo por deixar escrita a súa opinión sobre el pra vindeiras xeracións, como a nosa... Velaquí os primeiros parágrafos do sinalado texto:

"Niste outono do ano que corre trouxéronse as cinzas de poeta Xosé Manoel Cabada Vázquez, de Jaén, onde era cadeirádego, á sua parroquia de Codeseda, niste municipio da Estrada. Sóupeno xa tardeiro, e coma por milagre, por unha folla de preódico que púiden ver por casoalidade.
De Cabada Vázquez teño tamén eu algo que contar. Viña moito pola Estrada, sendo inda ben mozo, por onde andaba eu tamén daquela case a decotío.
Nos intres que eu tiña mais ou menos desocupados, quen se poñía decote á miña beira era Cabada. Eu era Xefe de Redaición do Semanario 'El Emigrado', apadroado polos emigrados de Cuba e Boenos Aires, que adequirira unha circulación considerábele, e un prestixio de bastante consideración, tanto na Terra, coma nas Américas, e as súas páxinas estaban abertas pra toda manifestación cultural, e con agarimo pras poesías de Cabada, que se lle pubricaban ornadas con vistosos corondeles e decote en primeira páxina" (García Barros, “A miña...”, p. 105-106).

Foi sobre todo desde mediados dos anos vinte ata comezos dos trinta do século pasado cando máis se intensificou a colaboración de Cabada Vázquez con García Barros tanto no “Emigrado” coma na realización doutras diversas actuacións culturais ou benéficas das que posteriormente se daba conta no mesmo xornal. Así o fará, por exemplo, Cabada Vázquez nos seus artigos “La velada dada en Lalín” (“El Emigrado”, 7 de xaneiro de 1927) ou “Chamamento” (“El Emigrado”, 18 de maio de 1927). Neste último indicará o poeta e político de Codeseda:

“Traballar, si; mais traballemos pra nós, traballemos pola nosa cultura, a que debemos espallar por toda Galicia. Fagamos laboura enxebre”.

Pouco despois, en maio de 1927, García Barros e Cabada Vázquez, xunto con outros amigos, realizarán aínda unha xira artística e cultural por terras de Curantes sobre a que publicarán varias crónicas en diversos xornais e revistas. É neste contexto cando García Barros lle pide a Cabada Vázquez que o substitúa a el e redacte este tipo de crónicas (porque “él –tal como indica o propio García Barros- sabría descubrir nuevas facetas que producirían reflejos nuevos [...]” (Cf. García Barros, “Del Certamen Escolar del Sindicato "Pardemarín"”: "El Emigrado", nº 235, 16 de xullo de 1927).
Así, a crónica “La Fiesta Escolar de Tabeirós” ("El Emigrado", 31 de xullo de 1927) redáctaa xa Cabada Vázquez. En realidade, xa antes (a comezos de xaneiro deste mesmo ano) escribía el para "El Emigrado" outra crónica, titulada “La velada dada en Lalín” ("El Emigrado", nº 216, 7 de xaneiro de 1927), sobre a actuación nesta vila de artistas estradenses nunha velada a prol dos damnificados polo ciclón de outono de 1926 na illa de Cuba.
Por todo isto non é nada estraño que sexa xustamente neste ano (1927) cando Cabada Vázquez lle dedique a García Barros un dos seus máis emotivos poemas, “¡Salve, Irmán Piñeiro!” na versión aparecida no nº 51 (10 de febreiro de 1927) da revista “Céltiga” de Bos Aires con estas palabras: “Ao meu amigo o autor de ‘Contiños da Terra’, M. García Barros, con sinceira ademiración”.
O poeta e político estradense participa así mesmo, en anos posteriores, en importantes debates culturais, que el mesmo en boa parte suscita, como por exemplo o relacionado coa relevante función social e educativa dos mestres, que se desenvolveu no “Emigrado” entre finais de 1929 e abril de 1930. As tres “Moxenas” de Cabada Vázquez (que nelas utiliza o pseudónimo “Lamenú”) publicadas neste xornal (“El Emigrado”: 31 de decembro de 1929, 16 de xaneiro de 1930 e 7 de febreiro de 1930) están directamente relacionadas con esta cuestión. Nelas insistirá Cabada Vázquez na responsabilidade educativa dos propios mestres tanto no ensino público coma no privado.
Por certo, García Barros (Ken Keirades) participa neste debate sobre todo como moderador entre as diversas posturas enfrontadas e, así, trala primeira das Moxenas do seu amigo, comentaraa despois nas súas “Rexoubas” deste xeito: “Teño que agradecerlle ó amigo (hirmán) Lamenú o vir a custión na lengua matria, o que non me sucede con todos” (“El Emigrado”, 31 de decembro de 1929). A isto non deixará de indicar logo pola súa parte Cabada Vázquez (Lamenú): “Nada me ten que agradecer por empregar a léngoa galega. Non é cousa nova en min, xa que nela pubriquei o pouco que teño pubricado, e nela falo a cotío, sentíndome orgulloso de facelo. ¡Galego, e sempre galego!...” (“El Emigrado”, 16 de xaneiro de 1930).
Mais García Barros (Ken Keirades) non deixará por iso de insistir aínda nas súas “Rexoubas” deste mesmo número do 16 de xaneiro de 1930 en tal cuestión: “Teño que agradecerlle ó hirmán Cabada o ousequio dun artísteco programa feito na fala enxebre pra as festas do Sanamaro de Codeseda, que, como cousa súa é cousa acabada. Ós verdadeiros patriotas sóbranlles as ocasións de facer patria” (Ken Keirades, Rexoubas: "El Emigrado", nº 325, 16 de xaneiro de 1930).
Pra unha sumaria información do lector e en orde cronolóxica (desde o primeiro en 1923 ata o derradeiro en 1930), sinalo seguidamente os títulos dos escritos de Xosé Manuel Cabada Vázquez , tanto en verso como en prosa, aparecidos no “El Emigrado” xunto coas correspondentes datas de cadansúa publicación.
1. Poemas (todos en galego): A loitar (30 de xuño de 1923), Alborada (7 de decembro de 1923), A Galicia (7 de xaneiro de 1924), O espello (31 de xaneiro de 1924), Lonxe dela (16 de xullo de 1924), Inocencia (31 de outubro de 1924), Na fala galega (7 de novembro de 1924), Sospiros de emigrado (24 de decembro de 1924), Maruxa (31 de decembro de 1924),¡Boa voda! (7 de novembro de 1925), Madrigal (7 de abril de 1927; no seu posterior libro de versos Vagalumes de 1931 o título deste poema será Rosa sin espiñas), Nai (31 de xullo de 1929), A un mal outro pior (16 de agosto de 1929), Vítimas (31 de agosto de 1929), O San Mauro de Codeseda (7 de xaneiro de 1930), Miña lúa aluarada (31 de maio de 1930).
2. Prosa: A bolaíña (7 de outubro de 1923), ¡Redención! (31 de outubro de 1923), La velada dada en Lalín (7 de xaneiro de 1927), Chamamento (18 de maio de 1927), La Fiesta Escolar de Tabeirós (31 de xullo de 1927), Moxenas [I] (31 de decembro de 1929), Moxenas [II] (16 de xaneiro de 1930), Moxenas [III] (7 de febreiro de 1930).
O texto destes escritos –en verso ou en prosa- está a disposición do lector, xunto co resto da súa produción literaria, en “Xosé Manuel Cabada Vázquez. Obra Completa. Poemas e outros escritos”
. Edición, introdución e notas de Manuel Cabada Castro (A Estrada, Fundación Cultural da Estrada, 2001).

0 Comments



Leave a Reply.

    Colaboracións

    Todos
    Alba Rivas
    Alicia Garrido
    Ana Cabaleiro
    Anjo Torres Cortiço
    Anxo Coya
    Calros Solla
    Carlos Loureiro
    Carlos Meixome
    Carme Hermida Gulías
    Carmela Sánchez Arines
    Clara Iglesias Cortizo
    David Otero
    Dionisio Pereira
    Héitor Picallo
    Lola Varela
    Luis Alberto Silva Casas
    Manuel Barros
    Manuel Cabada Castro
    Manuel Fortes
    Marcos Borrageros
    Maria Xesus Nogueira
    Montse Fajardo
    Pedro Peón Estévez
    Susana Sánchez Arins
    Tino Regueira
    Xoán Carlos Garrido
    Xosé Álvarez Castro
    Xosé Malheiro
    Xosé María Lema
    Xurxo Esquío

    Fuente RSS



    Un proxecto de:

     Imagem

    Estamos en:

    Imagem
    Imagem
    Imagem

      Recibir novas

    Subscrición

    Histórico

    Febrero 2023
    Enero 2023
    Diciembre 2022
    Noviembre 2022
    Octubre 2022
    Septiembre 2022
    Agosto 2022
    Julio 2022
    Junio 2022
    Mayo 2022
    Abril 2022
    Marzo 2022
    Febrero 2022
    Enero 2022
    Diciembre 2021
    Noviembre 2021
    Septiembre 2021
    Agosto 2021
    Julio 2021
    Junio 2021
    Mayo 2021
    Abril 2021
    Marzo 2021
    Febrero 2021
    Enero 2021
    Diciembre 2020
    Noviembre 2020
    Octubre 2020
    Septiembre 2020
    Agosto 2020
    Julio 2020
    Junio 2020
    Mayo 2020
    Abril 2020
    Marzo 2020
    Febrero 2020
    Enero 2020
    Diciembre 2019
    Noviembre 2019
    Octubre 2019
    Septiembre 2019
    Agosto 2019
    Julio 2019
    Junio 2019
    Mayo 2019
    Abril 2019
    Marzo 2019
    Febrero 2019
    Enero 2019
    Diciembre 2018
    Noviembre 2018
    Octubre 2018
    Septiembre 2018
    Agosto 2018
    Julio 2018
    Junio 2018
    Mayo 2018
    Abril 2018
    Marzo 2018
    Febrero 2018
    Enero 2018
    Diciembre 2017
    Noviembre 2017
    Octubre 2017
    Septiembre 2017
    Agosto 2017
    Julio 2017
    Junio 2017
    Mayo 2017
    Abril 2017
    Marzo 2017
    Febrero 2017
    Enero 2017
    Diciembre 2016
    Noviembre 2016
    Octubre 2016
    Septiembre 2016
    Agosto 2016
    Julio 2016
    Junio 2016
    Mayo 2016
    Abril 2016
    Marzo 2016
    Febrero 2016
    Enero 2016
    Diciembre 2015
    Noviembre 2015
    Octubre 2015
    Septiembre 2015
    Agosto 2015
    Julio 2015
    Junio 2015
    Mayo 2015
    Abril 2015
    Marzo 2015
    Febrero 2015
    Enero 2015
    Diciembre 2014
    Noviembre 2014
    Octubre 2014
    Julio 2014
    Junio 2014
    Abril 2014
    Marzo 2014
    Febrero 2014
    Enero 2014
    Diciembre 2013
    Noviembre 2013
    Agosto 2013

    Licenza Creative Commons
    Tabeiros Montes (Portal cultural de Tabeirós-Terra de Montes) de Asociación Cultural "Vagalumes" e Asociación Cultural e Ecoloxista "Verbo Xido" ten unha licenza Creative Commons Recoñecemento-Non comercial 4.0 Internacional.
    Con base nunha obra dispoñíbel en http://www.tabeirosmontes.com/.
    Os permisos alén do foco desta licenza pódense atopar en http://www.tabeirosmontes.com/colabora.html.
Powered by Create your own unique website with customizable templates.