TABEIROSMONTES
  • Novas
    • Presentación
    • Contacto
    • Colabora
  • Terra
    • A Estrada >
      • Agar (Santa Mariña)
      • Aguións (Santa María)
      • Ancorados (San Pedro)
      • Ancorados (San Tomé)
      • Arca (San Miguel)
      • Arnois (San Xiao)
      • Baloira (San Salvador)
      • Barbude (San Martiño)
      • Barcala (San Miguel)
      • Barcala (Santa Mariña)
      • Berres (San Vicenzo)
      • Callobre (San Martiño)
      • Castro (San Miguel)
      • Cereixo (San Xurxo)
      • Codeseda (San Xurxo)
      • Cora (San Miguel)
      • Couso (Santa María)
      • Curantes (San Miguel)
      • Estrada, A (San Paio)
      • Frades (Santa María)
      • Guimarei (San Xiao)
      • Lagartóns (Santo Estevo)
      • Lamas (San Breixo)
      • Liripio (San Xoán Bautista)
      • Loimil (Santa María)
      • Matalobos (Santa Baia)
      • Moreira (San Miguel)
      • Nigoi (Santa María)
      • Oca (Santo Estevo)
      • Olives (Santa María)
      • Orazo (San Pedro)
      • Ouzande (San Lourenzo)
      • Parada (San Pedro)
      • Paradela (Santa María)
      • Pardemarín (Santa Baia)
      • Remesar (San Cristovo)
      • Ribeira (Santa Mariña)
      • Ribela (Santa Mariña)
      • Riobó (San Martiño)
      • Rubín (Santa María)
      • Sabucedo (San Lourenzo)
      • Santeles (San Xoán)
      • Somoza, A (Santo André)
      • Souto (Santo André)
      • Tabeirós (Santiago)
      • Toedo (San Pedro)
      • Vea (San Xiao)
      • Vea (San Xurxo)
      • Vea (Santa Cristina) >
        • Santa Cristina de Vea (Santa Cristina)
      • Vea (Santo André)
      • Vinseiro (Santa Cristina)
    • Beariz >
      • Beariz (Santa María)
      • Lebozán (Santa Cruz)
      • Xirazga (San Salvador)
    • Cerdedo >
      • Castro (Santa Baia)
      • Cerdedo (San Xoán)
      • Figueiroa (San Martiño)
      • Folgoso (Santa María)
      • Parada (San Pedro)
      • Pedre (Santo Estevo)
      • Quireza (San Tomé)
      • Tomonde (Santa María)
    • Forcarei >
      • Aciveiro (Santa María)
      • Castrelo (Santa Mariña)
      • Dúas Igrexas (Santa María)
      • Forcarei (San Martiño)
      • Madanela de Montes, A (Santa María Madanela)
      • Meavía (San Xoán)
      • Millarada (San Amedio)
      • Pardesoa (Santiago)
      • Pereira (San Bartolomeu)
      • Presqueiras (San Miguel)
      • Presqueiras (Santa Mariña)
      • Quintillán (San Pedro)
      • Ventoxo (San Nicolao)
  • Patrimonio
    • Material >
      • Arquitectura vernácula >
        • Pombais
        • Reloxos de sol
      • Castros >
        • Castro de Barbude
        • Castro de Garellas
        • Castro Loureiro
        • Castro da Mouteira
        • Castro de Ribela
        • Castrp Valente
      • Cruceiros >
        • A Estrada
        • Forcarei
        • Cerdedo
      • Hórreos >
        • O hórreo do Coto Nabal
        • Hórreo de Quintela
      • Igrexas >
        • Capela de San Bartolomé
      • Industria
      • Lavadoiros >
        • Lavodoiro de Liñares
        • Lavadoiro de Fontegrande
        • Lavadoiro do Souto
      • Megalítico
      • Mámoas
      • Mosteiros >
        • Aciveiro
      • Muíños >
        • Muíño de Ricovanca
        • Muíños de Vesacarballa
      • Neveiras >
        • Neveiras de Fixó
        • Neveiras do mosteiro de Aciveiro
      • Pazos >
        • Casa e capela de San Ildefonso na Algalia (Guimarei)
        • A casa de Araúxo en Ponte-Sarandón
        • Casa de Badía
        • Casa de A Silva en Ribadulla (Arnois)
        • A Casa da Condesa (ou do Piñeiro) en Santa Mariña de Ribeira
        • A casa de Sesto (Ribela)
        • Casa de Recarei (Curantes)
        • Casa de Miranda (Santeles)
        • Casa de A Silva en Vendexa
        • A Casa Grande de Parada
        • A Casa Grande de San Paio de Figueiroa
        • Casa de Barcia en San Miguel de Cora
        • A casa de "Os Muros"en San Pedro de Parada
        • Casa de Vilanova en Remesar
        • "Casa Varela” en Pereiras
        • Os Mondragón de Vilasusán.Remesar
        • O Pazo do Outeiro de Maíndo (Couso)
        • Pazo de Correáns
        • Pazo de Guimarei
        • Pazo da Mota
        • Pazo de Monteagudo
        • Pazo de Oca
        • Pazo de Preguecido
        • Pazo de Valiñas
        • Pazo de Xerliz
      • Petos de ánimas
      • Petróglifos >
        • Cuiña (Quireza)
        • Laxa da Romaxe
        • Laxas de Penide
      • Pontes >
        • Ponte de Ricovanca
        • Ponte de Santo Antonio
        • Ponte Vea
        • Ponte de Gundián
        • Ponte de Paradela
        • Ponte de Parada
        • Ponte de Leira
        • Ponte Liñares
        • Ponte do Reconco
        • Ponte de Gomail
        • Ponte do Crego
        • Ponte Carballa
        • Ponte de Andón
        • Ponte de Pedre
        • Pontes do Lérez
      • Torres e castelos >
        • A Torre da Barreira
        • Castelo de Cira
        • Fortaleza/Castro de Terra de Montes
        • Torre de alarma de Barciela
        • Torre de Guimarei
    • Natural >
      • Árbores >
        • Sobreira de Valboa
        • Sobreira de Valiñas
      • Fervenzas >
        • Fervenza de Callobre
        • Fervenza da Caldeira
        • Fervenza da Cova do Lago
        • Fervenza de Curantes
        • Freixa de Chamosa
        • Fervenza da Firveda
        • Fervenza da Graña
        • Pozo Sangoento
        • Fervenza do Segón
      • Fontes
      • Flora >
        • Cogumelos
        • Piornal de San Trocado
      • Fauna >
        • Aves >
          • Canilonga
        • Anfibios e réptiles
        • Invertebrados
        • Mamíferos >
          • Lontra
        • Peixes
      • Lagoas >
        • Canteira de Ventoxo
        • Lagoa Sacra
        • Lagoa do Seixo
      • Montes >
        • Cádabo
        • Candán
        • Monte do Seixo
        • Montouto
        • Pico Sacro >
          • Fotografías
          • Textos
          • Vídeos
        • Serra de Cabanelas
      • Penedos >
        • Penedas de Naveiro
      • Ríos >
        • Umia
        • Ulla
      • Vales
    • Inmaterial >
      • Entroido
      • Haxiografía
      • Mitoloxía
      • Oficios >
        • Esmoleiros
      • Romaxes >
        • A Saleta de Bugarín
      • Rapa das bestas >
        • Fotografía >
          • Fotorapa
          • 2008
          • 2009
          • 2010
          • 2011
          • 2012
        • Vídeo
        • Publicacións
      • San Xoán
  • Artes
    • Artesanía >
      • Fernando Porto
    • Cine >
      • Chano Piñeiro
    • Escultura >
      • Ignacio Cerviño
      • Esculturas funerarias >
        • Cemiterio de Folgoso
      • A purísima de Asorey
    • Fotografía >
      • Karina
      • Pedro Brey Guerra
      • Maxcarun >
        • Aves
        • Insectos
        • Mamíferos
        • Reptis e anfíbios
      • Naturgalicia
    • Música >
      • Banda de Gaitas de Forcarei
      • Coral Polifónica Estradense
      • Chorovía na moucarría
      • Gaiteiros de Soutelo
      • Nao
      • Xenreira
      • Xosé Lueiro
    • Pintura >
      • Virxilio Blanco
    • Teatro
  • Letras
    • Avelina Valladares
    • Andrea Porto >
      • Textos
    • Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
    • Antonio Fraguas
    • Antonio Rodríguez Fraiz >
      • Textos
      • Estudos
      • Entrevistas
    • Carlos Loureiro >
      • Textos
    • Carlos Mella
    • Calros Solla >
      • Textos
    • David Otero >
      • Textos
      • Fiestra Con Masa
    • Dionísio Pereira >
      • Textos
    • Goretti Sanmartín >
      • Textos
    • Manuel Cabada Castro >
      • Textos
    • Manuel García Barros >
      • Correspondencia >
        • Cecilia Alcoba
        • Xosé Ramón Fernández Oxea (BEN-CHO-SHEY)
      • Documentos
      • Fotos
      • Vídeos
      • Estudos
    • Manuel Daniel Varela Buxán >
      • Fotos
      • Textos
    • Marcial Valladares Núñez >
      • Actividades
      • Estudos
      • Obra
      • Vídeo
    • Neves Soutelo >
      • Textos
    • Olimpio Arca Caldas >
      • Fotos
      • Obras
      • Vídeos
    • Ramón de Valenzuela Otero >
      • Achegas >
        • Sermos Galiza
      • Fotos
      • Vídeos
    • Santiago Gómez Tato
    • Sindo Villamayor >
      • Sindo Villamayor
    • Susana Sánchez Aríns >
      • Susana Sánchez Arins
    • Xoán Carlos Garrido
    • Xosé Luna Sanmartín >
      • Recursos
    • Xosé Manuel Martínez Oca
    • Xoseme Mosquera >
      • Vida
      • Obra
    • Xosé Manuel Cabada Vázquez >
      • Biografía
      • Documentos
      • Imaxes
      • Obra
    • Xosé Otero Abelleira >
      • Fotografías
    • Xosé Roxelio Otero Espasandín >
      • Do autor >
        • Vivir morrendo
      • Paisaxe vital de Xosé Otero Espasandín con Castro ao lonxe
      • Un Otero Espasandín de vinte anos
    • Xosé Varela Buela
    • Xurxo Esquío >
      • Xurxo Esquío
  • Historia
    • Feitos >
      • Prehistoria
      • Idade Antiga
      • Idade Media
      • Idade Moderna
      • Idade Contemporánea >
        • Revolta labrega de 1915 >
          • Sociedades agrarias
          • Xornais e documentos
          • Sociedade de Instrución Unión de Rubín de La Habana
          • Recuperación da Festa Labrega
          • Revolta labrega de 1915
    • Persoas >
      • Anxel Campos Varela
      • Manuel Ventura Figueroa
      • Mary Isaura
      • Pedro Campos Couceiro
      • Pedro Varela Castro
      • Ramón Silvestre Verea García
      • Virxinia Pereira
      • Waldo Álvarez Insua
  • Memoria
    • Actividades >
      • Ponte do Barco
      • Eliminación da simboloxía franquista
      • Homenaxe nacional as vítimas do franquismo en San Simón
      • Homenaxe a Xoán Xesús González
      • Proxección de "A derradeira lección do mestre" (24-3-2007)
      • Homenaxe aos paseados da Ponte do Regueiro
      • Conmemoración do 5 de xuño (5-06-2007)
      • Homenaxe a Bernardo Mato Castro na súa escola (8-7-2006)
    • Documentos >
      • Causas >
        • Así se xustifica unha condena a morte de José Costés Fernández e José Gómez Rivas >
          • Ideas polas que se mata a Cortés Fernández
      • Cartas >
        • Manuel Graciano ao Goberno Portugués
        • Carta dos Concelleiros ao pobo da Estrada
        • Ramón Fernánde Rico
        • José Mª Pena
      • Instrucións para a resistencia
      • Oficio de Crego de Castro (Cerdedo)
      • Memorias >
        • Memorias dun proscrito
      • Prensa >
        • Galicia Libre
      • Publicacións
    • Feitos >
      • O levantamento franquista na Estrada
      • A Estrada viste a camisa azul
      • O “imposto revolucionario”
      • O saqueo do pobo. O invento do secuestro express
      • As incautacións: A insticionalización do roubo
      • A interrupción tráxica do galeguismo
      • Represión do maxisterio estradense
      • Mulleres, dignidade e rebeldía
    • Imaxes >
      • Vitimas do franquismo
    • Listaxes >
      • A Estrada >
        • Fuxidos da parroquia de Guimarei
        • Presos en San Simón
      • Terra de Montes >
        • Beariz
        • Cerdedo
        • Forcarei
    • Lugares >
      • A casa do pobo de Deán (Cerdedo)
      • A república de Guimarei
      • Campo de Laudas
      • Ponte do Regueiro
      • Quilómetro 1 da Avenida de Buenos Aires: Aquí se fusilou
      • Simboloxía franquista
    • Nomes >
      • Antonio Sueiro Cadavide
      • Alfonso Ramiro Castro Dono
      • Alfredo Iglesias Álvarez
      • Candido Tafalla Froiz
      • Manuel Brea Abades
      • Manuel Garrido "O resucitado"
      • Francisco Varela Garrido
      • Isolino Feros Salgueiro
      • José Mª Baliño Sánchez
      • José María Pena
      • Manuel García Barros
      • Antonio Fraguas Fraguas
      • Jesús Ignacio Puente Fontanes (Balseiros)
      • Bernardo Mato Castro
      • Hixinio Carracedo Ruzo >
        • Fotos homenaxe a Carracedo na Somoza no seu 75 cabodano
      • José Gómez Rivas
      • José Mª Taberneiro
      • José Rodríguez Sangiao
      • Manuel Puente Porto
      • Manuel Coto Chan
      • Martiño Ferreiro Álvarez
      • Ramón Fernández Rico
      • Ventín, 5 da mesma familia fusilados xuntos
    • Represores >
      • Padre Nieto
    • Testemuños >
      • David García Insua
      • Roxelio Arca
  • Movementos
    • Asociacionismo cultural >
      • A.C. A Estrada >
        • Antonio Fraguas e o monumento aos mártires
        • Enterro da Sardiña
        • Mostra de artesanía da Estrada
        • Simposio de literatura galega de autoría estradense
      • A. C. O Brado
      • Contrarretranca
      • A. C. Vagalumes >
        • Actividades >
          • Conmemorar Carvalho Calero
        • Vídeos
        • Publicacións
        • Fotos
      • AEC Verbo Xido >
        • Carteis e publicacións
        • Defensa das árbores autóctonas
      • Capitán Gosende
      • CETMO
      • Colectivo Portalén
    • Ecoloxismo >
      • Atri Non
      • Invasión eólica
    • Emigración >
      • Arxentina
      • Brasil
      • Cuba >
        • Nomes >
          • Manuel Álvarez Fuentes
          • Jesús Barros López
    • Ensino >
      • Primaria >
        • CEIP de Figueroa >
          • CEIP de Figueroa (A biblio de Carola)
        • CEIP Cabada Vázquez
        • CEIP Pérez Viondi
        • CEIP Villar Parama
        • CEIP O Foxo >
          • As nosas cousas
          • Bilbioteca
          • Peque Xenios
          • Pereiriños
      • Secundaria >
        • IES Nº 1 >
          • Fotos
        • IES Manuel García Barros >
          • As nosas letras
        • IES Plurilingüe Antón Losada Diéguez
        • IES Chano Piñeiro >
          • O Chaniño - Biblioteca
          • Lingua de Montes
    • Feminismo >
      • Asociacionismo >
        • Colectivo Feminista
        • Espadela >
          • A muller na Terra de Montes (Exposición do CETMO)
          • Festa da Vincha
    • Loita labrega
    • Movemento obreiro
    • Movemento veciñal >
      • Contra a suba do IBI na Estrada
      • Loita contra a fusión de Cerdedo
    • Normalización lingüística >
      • Conflito do Foxo
      • Letras galegas 1970 na Estrada
      • Queremos Galego
    • Pacifismo
    • Política >
      • BNG
      • PSOE
      • PP
      • OUTROS
  • Arquivo
    • Foto >
      • Edificios
      • Eventos
      • Deporte
      • Industria
      • Nomes
      • Rúas
      • Xente
    • Vídeo >
      • Documentais >
        • CETMO
        • A Estrada románica
      • Filmes
      • Actos
      • Conversas
      • Imaxes
    • Audio >
      • Voces
    • Publicación >
      • Libros >
        • Ond´o sol facheaba ó amañecer. Vida e obra de Avelina Valladares. Xosé Luna Sanmartín
        • Vagalumes. Manuel Cabada Vázquez
        • A Estrada
      • Xornais >
        • Eco de la Estrada
        • El Emigrado
        • El Estradense
      • Revistas >
        • Contrarretranca
        • Cotaredo
        • Tabeirós Terra
        • Verbo Xido
      • Folletos

Evasión e captura do bandido Farruquena

21/12/2020

1 Comentário

 

Dedicado á asociación Vaipolorío

Imagem
A carrilana de D. Secundino, liña de Pontevedra a Cerdedo (ano 1897).
Calros Solla
No xornal El Diario de Pontevedra do luns 27 de marzo de 1911 (páx. 2), destacouse con grandes caracteres a nova: “Cinco presos que se fugan”. Baixo o epígrafe “Rumores emocionantes”, o periódico informaba que, durante a madrugada do domingo día 26, “algunos presos de consideración” fugáranse do cárcere de Pontevedra descendendo por unha das ventás do edificio. Engadíase que entre os fuxidos figuraba o célebre bandido Farruquena, tamén coñecido por Ruquena, pontevedrés de nacenza (28 primaveras), que tres anos antes, o 25 de novembro de 1908, protagonizara outra evasión de película. Na porta mesma da prisión pontevedresa burlaba a vixilancia do alguacil que, tras xuízo na Audiencia Provincial (sita na rúa da Marquesa), o conducía de novo á cheirona. (Léase: Os espellos do pasado. A lenda dourada do Gafos, Morgante, 2019).
Segundo algunhas testemuñas (falsas), os fuxitivos feriran gravemente a un vixiante do cárcere e a un axente de consumos que, saíndolles ao paso, tentaran impedir a fuxida.
Escribe o reporteiro de El Diario que cando, a primeira hora, se desprazou ao lugar dos feitos “para indagar la verdad de lo ocurrido”, oíu dende a rúa os presos que cantaban no patio da prisión, celebrando, ben seguro, a liberdade recuperada dos seus compañeiros de cativerio.
Confirmábase a noticia. Arredor das tres e media da madrugada cinco presos “desapareceran” das instalacións penitenciarias. Entre os evadidos atopábanse dous “cabos de vara”, reclusos con certos privilexios, que auxiliaran no seu propósito ao afouto e escorregadizo Farruquena.
Preguntando chégase a Roma. O xornalista obtivo os nomes dos cabos de vara (o cabo Xoán Mosquera e o seu auxiliar Xesús Rouco) que, a altas horas da noite, abriran a cela número 4 que ocupaban Xosé María Posse (a) Farruquena (ou Ruquena), Carlos Cardona el Galleguito e Atilano Expósito; todos tres procesados por roubo.
Baixo o epígrafe “La fuga”, o reporteiro non escatimou detalles á hora de explicar o procedemento empregado polos escapistas. Preferimos transcribir este episodio de xeito literal:
¿Qué medios emplearon los cinco presos para fugarse? Muy sencillos y muy fáciles. Desarmaron una cama y colocaron entre las rejas de la ventana dos caballetes de madera. Sobre los caballetes pusieron una tabla y quedó armado en el acto un pequeño andamio. Subidos a él, los presos perforaron con un barreno el techo y serraron después, hasta hacer un hueco suficiente para que pudiera pasar una persona. Y en efecto, los cinco ‘pájaros’ se colaron por el agujero llevando consigo las sábanas de sus camas.
¿A dónde fueron a parar? A una sala destinada a archivo del Juzgado de primera instancia, que está en la parte alta de la cárcel. Pero resulta que el archivo no tiene balcones ni ventanas. Había, pues, necesidad de pasar a otro departamento que tuviera salida a la calle.
¿Cómo se las arreglaron los presos? Valiéndose de una escalera de mano que allí había para servicio del archivo, barrenaron el techo de la sala y subieron al desván de la cárcel. Pero el desván tampoco tiene salida a la calle. Entonces, los fugitivos hicieron otro agujero sobre el piso que comunica con el archivo notarial y por allí bajaron, convencidos de que en dicho departamento hay una ventana rasgada que mira a la carretera de Marín, en la fachada principal del edificio, sobre la misma acera.
A todo esto, eran las tres y media de la madrugada.
Los presos abrieron la ventana, ataron en la baranda dos sábanas perfectamente anudadas y por ellas fueron descendiendo, primero uno, después otro, todos los cinco. Fue obra de medio minuto. El silencio era completo.
Xa na rúa, os presos encaráronse cun axente de consumos. Suxeitándoo polos brazos e apertándolle o pescozo, dixéronlle: “¡Esto no es nada; hay que callar; cuidado con hablar!”. Desta feita, Farruquena e os seus secuaces non remontaron a ribeira amena do río dos Gafos, senón que optaron por seguir o trazado do camiño de ferro de cara a Compostela. O consumeiro tocou o chifre, a cuxo sinal acudiu o sereno Beato León, mais xa era tarde. Informados o director do cárcere, o presidente da Audiencia e o xuíz de primeira instancia, mobilizaron varias parellas montadas da Garda Civil. A autoridade reconstruíu os feitos percorrendo as dependencias carcerarias e tomándolles declaración aos presos que aínda permanecían na cela número 4. Ditos presos declararon “que no habían visto ni oído nada”. Os danos causados pola barrena no piso da prisión ascendían a dez pesetas.
Na xornada do día 26, a enésima fuxida do Farruquena converteuse na comidilla dos pontevedreses.
El Diario de Pontevedra do martes día 28, baixo o titular “Los fugados de la cárcel”, volve dedicarlle espazo ao “suceso del día”. O xornal, tentando dar resposta ás preguntas “¿Por dónde huyeron los presos?”, “¿Dónde se encuentran?”, informaba os seus lectores que, segundo algunhas atestacións, o bandido Farruquena a canda os seus acólitos, alancaran pola vía do tren até Campañó. Porén, dúas veciñas de Xeve aseguraron ver naquel lugar, ás oito da mañá do día 26, cinco mozos de fasquía sospeitosa “cuyas señas coinciden con las de los presos”. Ao parecer, un deles ía medio espido. A Garda Civil sospeitaba que, dende Xeve, os fuxidos dirixíranse a San Xurxo de Sacos, a onde chegarían pola tarde.
O tenente coronel da Benemérita Manuel Ros y Pérez deulles ordes aos seus subordinados para que se despregasen por aquela comarca. Contra a noitiña, froito das pescudas, os axentes advertiron a presenza de “cinco hombres que caminaban cautelosamente”. Os fuxidos decatáronse da presenza dos gardas e déronlles sebo aos pés, espallándose polo territorio. Os uniformados perseguíronos berrando “¡Alto a la Guardia Civil; entregaos!”, mais, como redactou o xornalista: “Los presos siguieron corriendo como corzos, saltando muros, cayendo aquí y levantándose allá, para evitar que la Guardia Civil los alcanzase”. Os perseguidores fixeron uso das súas armas regulamentarias, ferindo a un dos perseguidos. Finalmente, os axentes foron quen de deter a dous dos cinco delincuentes: Xoán Mosquera Testas (o ferido) e Xesús Rouco Arada, é dicir, os cabos de vara que facilitaran a evasión do Farruquena. O xornalista engadiu: “Los otros tres presos lograron huir y desaparecer, favorecidos por los accidentes del terreno y la oscuridad de la noche”.

Interrogados de novo os presidiarios que compartín a cela número 4 co Farruquena e os outros catro fugados, declararon que o sábado 25 estiveran “de conversación hasta las once y media sin notar nada de particular ni presumir que pudiera suceder lo que sucedió. El Ruquena estuvo más hablador que nunca, diciendo cuentos más o menos picantes que todos escuchábamos en medio de grandes risas”. Ao parecer, Cardona, outro dos evadidos, desaparafusara a lámpada eléctrica da cela porque seica lle picaban os ollos. O Cardona gardou a bombilla nunha bota e a estancia ficou nas tebras. Os presos tamén revelaron que a fuga fora premeditada, xa que o Farruquena e os seus camaradas “tenían especial empeño en no afeitarse la barba para desfigurarse un tanto”.

El Diario de Pontevedra do mércores 29 de marzo, en portada e baixo o titular “Los fugados de la cárcel”, ofreceulles aos seus lectores unha ampla reportaxe sobre as peripecias do Farruquena et álii. Os cinco fuxitivos deran chegado a Sacos o domingo ás catro e media da tarde, xa achancando polo monte xa pola estrada de Ourense. Nesta localidade preguntáronlles a dúas mulleres: “¿Está muy lejos Cerdedo? ¿Se ve desde la carretera?”. Posto que aínda lles quedaba un bo treito para atinxiren o seu ansiado destino, decidiron pasar a noite en Sacos e repor forzas na taberna de Xosé Bruno. “Tráiganos pan, queso y vino”, pediron esfameados e case sen folgos. Todos cinco devoraron aquela merenda nun amén. Saciada a fame e a sede, erguéronse da mesa manifestando que as consumicións serían aboadas ao día seguinte. Neste punto, reproducimos o diálogo mantido co taberneiro:
−¡Iso no pode ser. Déixense de bromas e paghen aghora mesmo o ghasto! –dixo o taberneiro.
−Non temos cartos. Rexístrenos vostede e xa verá como non hai nin unha perra chica –responderon os facinorosos.
−¡Se vostedes no paghan, non saen de aquí! –retrucou o taberneiro.
Quixeron os fuxitivos chegar a un acordo, deixando as súas chaquetas en peñor, e mesmo un deles tirou do peto dúas ou tres medallas, recordo de familia, para sufragar a débeda (once reais), mais, nin o taberneiro nin a súa muller se aviñeron. A clientela facía forza en favor do taberneiro, polo que Enrique de Francisco, facultativo da fábrica de electricidade de Dorna alí presente, vendo que o asunto “iba tomando muy mal aspecto”, ofreceuse a custear o consumido polos forasteiros. Os cinco agradeceron o xesto, abandonaron o local e reemprenderon a marcha.
Perto de Dorna, o quinteto dexergou os “charolados tricornios de una pareja de la Guardia Civil”, polo que, atravesando o leirado, internáronse no monte. A parella da Benemérita tamén se decatou da manobra. Os gardas esperaron o paso da carruaxe Pontevedra-Cerdedo, cargaron os seus fusís e sentaron no cupé, a carón do maioral. Apeáronse en Pedre, na revolta da Ponte do Barco, na mesma ponte, “sitio muy estratégico para sorprender a los desconocidos”, onde lles fixeron a espera. A unha carreiriña de can, nos pardiñeiros das Cortellas de Pedre, unhas décadas antes a gavela de Pepaloba e Xan Quinto, o seu fidel lugartenente, acubilláranse e maquinaran astucias.
Deron as oito. Na escuridade, un ruído de pasos amortecidos puxo en alerta os axentes, apostados tras unhas matogueiras. O cabo tocou o chifre e berrou: “¡Alto a la Guardia Civil!”. Sorprendidos, Farruquena e os dous cabos de vara Rouco e Mosquera fixeron por escapulirse. Os gardas civís abriron fogo, ferindo a Mosquera no lomedro esquerdo. Rouco e Mosquera rendéronse inmediatamente, tirándose ao chan no medio da ponte: “¡Entregámonos, entregámonos!”. O habelencioso Farruquena, esquivando as balas, guindouse da ponte abaixo, dende unha altura duns cinco metros: “Cayó de rodillas, incorporose rápidamente y desapareció en el acto, como si la noche le hubiera tragado entre sus sombras”. Carlos Cardona e Atilano Expósito xa denantes escolleran outra ruta de escape.
Os gardas civís cachearon os detidos. O Rouco portaba na man un fardel co que envolvía dous magníficos polos, subtraídos nalgún curral. O xornalista precisou: “Los guardias se hicieron cargo de los pollos que, por cierto, estaban ya desplumados cuidadosamente y en disposición de ser pasados por el fuego”.
Rouco e Mosquera, atados cóbado con cóbado, foron trasladados ao cuartel de San Xurxo de Sacos. Nada se soubo dos outros tres fuxidos. Correu o rumor que Cardona e Expósito pasaran a noite na casa dun tal Herdeiro, na aldea do Cádavo (parroquia de Santa María de Sacos).
O mércores 29 de marzo, ás nove da mañá, Rouco e Mosquera ingresaron de novo na prisión de Pontevedra. Sometidos a interrogatorio, ambos os dous botáronlle a culpa da fuga ao persuasivo e animoso Farruquena. Durante as xornadas de fuxida e persecución só enviaran un anaco de boroa ao bandullo. Acusaron a Cardona de roubar, matar e desplumar os dous polos. Dende o domingo non pegaran ollo: “Pasamos la noche y el día andando siempre por los montes con el afán de llegar a Cerdedo, luego a Carballiño y después a donde Dios quisiera”. Respecto ao Farruquena, os detidos engadiron: “Al Ruquena no lo cogen Vds. más que muerto, porque corre como una liebre. Salta por encima de todo lo que encuentra a su paso y ya dice él que sólo estando sin vida podrán poner las manos en su cuerpo”.
O xornalista tivo oportunidade de entrevistar o garda civil Xesús Maceiras, un dos artífices da detención dos evadidos, quen gabou a axilidade e a determinación do Farruquena. Tamén Enrique de Francisco respondeu as preguntas da prensa. O técnico da fábrica de Dorna precisou que foi Cardona quen quixo satisfacer as consumicións na taberna de Xosé Bruno, ofrecendo en troco os xemelgos da súa camisa. De Francisco sinalou que os fuxidos non levaban arma branca ningunha, pois, para tallar o queixo, pediran emprestada unha navalla na taberna; pero si se axudaban duns bos paus.
Á última hora do martes 28, os telégrafos difundiron por Pontevedra o rumor da captura do fuxitivo Xosé Benito Posse Seara, alias Farruquena. Ao parecer, coa intención de pasar a Portugal, o bandido fora detectado pola Garda Civil de Arbo mentres xantaba nunha taberna da localidade. Farruquena ventou os de verde e abandonou o establemento por unha das fiestras, dirixíndose lixeiro até a beira do Miño. Unha vez alí, acosado pola Benemérita, chimpouse á auga. Zafouse Farruquena das balas da Garda Civil que asubiaban por riba da súa cabeza e venceu, así mesmo, a forte corrente do río, mais na outra ourela agardábano expectantes os gardas portugueses.

Concluía o xornal que, probabelmente, nos vindeiros días o bandido Farruquena sería devolto ao cárcere de Pontevedra. Disque, mais coñecendo o personaxe, subido á peaña do mito co patrocinio de Vaipolorío, ben seguro, en comisarías e cuarteis, segue a figurar nas listaxes dos prófugos máis buscados.
Imagem
Imagem
Na revolta da Ponte do Barco (Cerdedo), ás portas da aldea de Pedre, a Garda Civil detivo os fuxitivos.
Imagem
Bandidos asaltando unha carruaxe (W. C. Palmer, 1937).
Imagem
Antigo cárcere de Pontevedra, sita no predio da actual Audiencia.
1 Comentário
Jam Accessories link
1/6/2023 08:10:06 am

Great bblog you have

Responder



Deixe uma resposta.

    Un proxecto de:

     Imagem

    Colaboracións

    Tudo
    Alba Rivas
    Alicia Garrido
    Ana Cabaleiro
    Anjo Torres Cortiço
    Anxo Coya
    Calros Solla
    Carlos Loureiro
    Carlos Meixome
    Carme Hermida Gulías
    Carmela Sánchez Arines
    Clara Iglesias Cortizo
    David Otero
    Dionisio Pereira
    Héitor Picallo
    Lola Varela
    Luis Alberto Silva Casas
    Manuel Barros
    Manuel Cabada Castro
    Manuel Fortes
    Marcos Borrageros
    Maria Xesus Nogueira
    Montse Fajardo
    Pedro Peón Estévez
    Susana Sánchez Arins
    Tino Regueira
    Xoán Carlos Garrido
    Xosé Álvarez Castro
    Xosé Malheiro
    Xosé María Lema
    Xurxo Esquío

    Estamos en:


    Imagem
    Imagem
    Imagem
    Foto

    Feed RSS

      Recibir novas

    Subscrición

    Histórico

    Março 2025
    Fevereiro 2025
    Janeiro 2025
    Dezembro 2024
    Novembro 2024
    Outubro 2024
    Setembro 2024
    Agosto 2024
    Julho 2024
    Junho 2024
    Maio 2024
    Abril 2024
    Março 2024
    Janeiro 2024
    Dezembro 2023
    Novembro 2023
    Outubro 2023
    Setembro 2023
    Agosto 2023
    Julho 2023
    Maio 2023
    Abril 2023
    Fevereiro 2023
    Janeiro 2023
    Dezembro 2022
    Novembro 2022
    Outubro 2022
    Setembro 2022
    Agosto 2022
    Julho 2022
    Junho 2022
    Maio 2022
    Abril 2022
    Março 2022
    Fevereiro 2022
    Janeiro 2022
    Dezembro 2021
    Novembro 2021
    Setembro 2021
    Agosto 2021
    Julho 2021
    Junho 2021
    Maio 2021
    Abril 2021
    Março 2021
    Fevereiro 2021
    Janeiro 2021
    Dezembro 2020
    Novembro 2020
    Outubro 2020
    Setembro 2020
    Agosto 2020
    Julho 2020
    Junho 2020
    Maio 2020
    Abril 2020
    Março 2020
    Fevereiro 2020
    Janeiro 2020
    Dezembro 2019
    Novembro 2019
    Outubro 2019
    Setembro 2019
    Agosto 2019
    Julho 2019
    Junho 2019
    Maio 2019
    Abril 2019
    Março 2019
    Fevereiro 2019
    Janeiro 2019
    Dezembro 2018
    Novembro 2018
    Outubro 2018
    Setembro 2018
    Agosto 2018
    Julho 2018
    Junho 2018
    Maio 2018
    Abril 2018
    Março 2018
    Fevereiro 2018
    Janeiro 2018
    Dezembro 2017
    Novembro 2017
    Outubro 2017
    Setembro 2017
    Agosto 2017
    Julho 2017
    Junho 2017
    Maio 2017
    Abril 2017
    Março 2017
    Fevereiro 2017
    Janeiro 2017
    Dezembro 2016
    Novembro 2016
    Outubro 2016
    Setembro 2016
    Agosto 2016
    Julho 2016
    Junho 2016
    Maio 2016
    Abril 2016
    Março 2016
    Fevereiro 2016
    Janeiro 2016
    Dezembro 2015
    Novembro 2015
    Outubro 2015
    Setembro 2015
    Agosto 2015
    Julho 2015
    Junho 2015
    Maio 2015
    Abril 2015
    Março 2015
    Fevereiro 2015
    Janeiro 2015
    Dezembro 2014
    Novembro 2014
    Outubro 2014
    Julho 2014
    Junho 2014
    Abril 2014
    Março 2014
    Fevereiro 2014
    Janeiro 2014
    Dezembro 2013
    Novembro 2013
    Agosto 2013

    Licenza Creative Commons
    Tabeiros Montes (Portal cultural de Tabeirós-Terra de Montes) de Asociación Cultural "Vagalumes" e Asociación Cultural e Ecoloxista "Verbo Xido" ten unha licenza Creative Commons Recoñecemento-Non comercial 4.0 Internacional.
    Con base nunha obra dispoñíbel en http://www.tabeirosmontes.com/.
    Os permisos alén do foco desta licenza pódense atopar en http://www.tabeirosmontes.com/colabora.html.
Com tecnologia Crie um website único com modelos personalizáveis.